تحریریه دنیای سلامت
افراد بسیاری برای كاهش درد خود از مسكن استفاده می‌كنند. این مسكن‌ها موقتاً درد را تسكین می‌دهند؛ اما در كنار آن عوارضی هم دارند. تحقیقات علمی و پزشكی بسیاری در این زمینه انجام شده است تا عوارض آنها مشخص شود. پرمصرف‌ترین مسكن‌ها به قرار زیر هستند:
بیزفسفونات‌ها، ضدافسردگی‌ها، داروهای ضدصرع، استرویدها، داروهای ضدالتهاب، داروهای مورفین.
این مسكن‌ها بیشتر از بقیه مورد مصرف قرار می‌گیرند و مصرف‌كنندگان معمولا از عوارض آنها بی‌اطلاع هستند.
برخی از این عوارض عبارتند از:
مشكل دفع ادرار تاری دید خارش پوست
خشكی دهان احساس ناخوشی و بیماری یبوست احساس درد در پوست و حساسیت آن احساس آشفتگی و پریشانی گیجی تشنج و انقباض ماهیچه‌ها توهم دیدن خطوط عنكبوتی؛ به خصوص در اطراف چشم خواب آلودگی یا سنگینی خواب
در برابر عوارض مصرف مسكن‌ها چه اقدامی كنیم؟
در صورت بروز علائم فوق فرد باید به پزشك مراجعه كند. یكی از مهم‌ترین و شایع‌ترین عوارض مصرف مسكن‌ها یبوست است. به افرادی كه با مصرف این داروها چنین وضعیتی پیدا می‌كنند، توصیه می‌شود كه از فیبرها به میزان بیشتری استفاده كنند و در روز آب بیشتری بنوشند.
یكی دیگر از عوارض مصرف مسكن‌ها حالت تب و بی‌قراری است كه در اثر افزایش فشارخون ایجاد می‌شود. در چنین مواقعی می‌توان از داروهای ضدتب استفاده كرد.
آسپرین
آسپرین یكی از مهم‌ترین داروهایی است كه تركیبی از نتایج مثبت و منفی را در پی دارد. این دارو در میان مردم بسیار شناخته شده است؛ تا جایی كه به عنوان یك دارو محسوب نمی‌شود، بلكه آن را نوعی ویتامین ضروری بدن می‌دانند. آسپرین یكی از داروهایی است كه عوارض آن به مرور زمان بروز می‌كند.
مصرف طولانی مدت آن همراه با دوز بالا موجب زخم معده می‌شود و به مری، معده و ابتدای روده آسیب می‌رساند و حتی می‌تواند به خونریزی معده بینجامد. همچنین توانایی فیزیكی را بسیار كاهش می‌دهد و بدن را آنقدر ضعیف می‌كند كه شروع به خونریزی می‌كند.
مصرف آسپرین در طول دوران بارداری سبب خونریزی و فساد و خرابی دندان‌ها می‌شود. پزشكان به افرادی كه از بیماری‌های جدی كبد، نارسایی كلیه، كمبود ویتامین K و اختلال خون (لخته شدن خون) رنج می‌برند، توصیه می‌كنند به هیچ‌وجه آسپرین مصرف نكنند.
علاوه بر این، افراد زیادی به مسكن آسپرین حساسیت دارند و با مصرف آن دچار علائم حساسیتی مثل خارش، تورم و قرمزی غدد لنفاوی، مشكلات تنفسی و حتی كاهش یكباره فشار خون می‌شوند.
داروهای ضد التهابی
علاوه بر آسپرین، یك گروه دیگر دارویی نیز در میان مردم بسیار شناخته شده است. داروهای ضدالتهابی به دو بخش استرویدال و نان استرویدال تقسیم می‌شوند. این دسته از داروهای مسكن شامل استامینوفن و ایبوپروفن می‌باشد. مزایای مصرف این داروها كاملا مشخص است اما در هر صورت عوارضی هم دارند.
داروهای ضدالتهاب باعث شكل‌گیری ترومبوكسان A2 و پروستاگلاندین ایندوپروكساید می‌شوند كه برای تجمع و تراكم پلاكت‌ها ضروری هستند. مصرف زیاد این داروها به كبد آسیب می‌رساند و حتی می‌تواند منجر به مرگ شود؛ اما آسیبی كه در اثر مصرف زیاد آنها به معده می‌رسد، كمتر از مصرف آسپرین است.
مردم معمولا در مورد عملكرد داروهای ضدالتهابی اشتباه می‌كنند؛ مثلا برای رفع كوفتگی بدن سراغ استامینوفن می‌روند. این داروها باید به صورت درست مصرف شوند.
عوارض مصرف ضددردها
مشكلات گوارشی
شایع‌ترین عوارض مصرف مسكن‌ها مشكلات مربوط به گوارش، مثل عدم گوارش مناسب، درد معده، حالت تهوع، یبوست و اسهال می‌باشد. این داروها حتی می‌توانند منجر به استفراغ و مشكل در دفع ادرار شوند.
مشكلات پوستی
مسكن‌ها ممكن است به پوست نیز آسیب رسانده و باعث خارش و حساسیت‌های پوستی شوند. كهیر نیز از آثار عوارض پوستی مصرف ضددردهاست كه در بعضی افراد دیده می‌شود.
مشكلات بینایی
در برخی افراد مصرف این داروها سبب تاری دید می‌شود. بعضی نیز خطوط عنكبوتی را در برابر دیدگان خود می‌بینند، مشكلات بینایی فقط زمانی پدیدار می‌شوند كه عوارض مصرف داروها بسیار شدید باشد.
مشكلات تنفسی
مشكلات تنفسی مثل به سختی نفس كشیدن و تنگ شدن قفسه سینه از عوارض احتمالی مصرف مسكن‌هاست كه باعث كاهش یا افزایش ضربان قلب نیز می‌شود.
مشكلات روانی
در برخی موارد نادر، ضددردها می‌توانند سبب اختلالات روحی شوند. توهم‌گرایی و گیجی از جمله این اختلالات هستند. در برخی موارد نیز افراد دچار پریشانی می‌شوند.
مشكلات دردی
ضددردها سبب تسكین درد می‌شوند، اما همزمان ممكن است موجب شروع درد در قسمت دیگری از بدن شوند؛ مثلاً سردرد، كمردرد و گردن‌درد در پی داشته باشند.
سایر مشكلات
سایر مشكلات مثل یبوست، خستگی و كوفتگی بدن، تب، سرفه و سرماخوردگی نیز ممكن است در اثر مصرف مسكن‌ها به وجود آید. افزایش یا كاهش ناگهانی اشتها، خشكی دهان و اختلالات مربوط به خواب را هم باید به موارد فوق افزود. آگاهی از نحوه صحیح مصرف و عوارض طولانی مدت مسكن‌ها، تنها راه پیشگیری از عوارض جبران‌ناپذیر آنهاست.
مصرف این نوع داروها می‌تواند موجب گشاد شدن عروق خونی و افزایش خون شود. پزشكان به مردم توصیه می‌كنند كه دردهای مفصلی خود را با معالجات غیرداوریی مثل فیزیوتراپی، ورزش، سرما یا گرما درمانی درمان كنند و فوراً سراغ مصرف داروهای مسكن با دوز بالا نروند.
برخی از این داروها حتما باید با تجویز پزشك مصرف شوند؛ مثل آسپرین كه برای كاهش خطر حمله قلبی و سكته مغزی برای برخی افراد ضرورت دارد.
