كنترل جراح در عمل سنگ‌شكنی از چه طریق صورت می‌گیرد؟
پزشك جراح حین انجام عمل سنگ شكنی می‌تواند با هدایت سونوگرافی و اشعه، گاه به طور همزمان و گاه براساس شرایط بیمار به طور جداگانه، عمل را تحت كنترل دارد. همچنین، با نگاه دقیق مانیتور شكستن سنگ قابل ارزیابی است.
عمل سنگ‌شكنی در چند جلسه صورت می‌گیرد؟
بسته به اندازه سنگ از یك تا سه جلسه ممكن است این عمل انجام گیرد. اصولا شكستن سنگ‌هایی كه خطری تا حد 20-15 میلی‌متر دارند، از طریق سنگ‌شكنی برون اندامی صورت می‌گیرد.
هزینه عمل سنگ‌شكنی چقدر است و آیا تحت پوشش بیمه‌ای قرار می‌گیرد؟
خوشبختانه در بیمارستان هاشمی‌نژاد تمامی بیمه‌های درمان پذیرفته می‌شوند، بنابراین هزینه درمان بسیار كمتر از مراكز خصوصی است. در این مركز نتایج كار با شرایط استاندارد جهانی كاملا مطابقت دارد و ماهنامه حدود 350-300 مورد عمل سنگ شكنی در این بیمارستان انجام می‌گیرد.
آیا پس از عمل سنگ‌شكنی، بیماران نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند؟
با توجه به اینكه این عمل به طور سرپایی انجام می‌گیرد لذا بیمار پس از پذیرش، حدود یك تا دو ساعت بعد به بخش منتقل شده و با تزریق ماده مخدری به نام فن‌تانیل عمل سنگ‌شكنی انجام می‌گردد؛ سپس بیمار به مدت 30 دقیقه در بخش ریكاوری نگه داشته می‌شود و پس از این مدت قادر است به راحتی حركت كند.
پس از عمل سنگ‌شكنی چه توصیه‌ای به بیماران دارید؟
به بیمار توصیه می‌شود روز بعد از عمل بیمار ورزش كند (خصوصا طناب بزند) تا قطعات سنگ كاملا دفع شود.
پیگیری بیمار پس از عمل سنگ‌شكنی چگونه است؟
دو هفته پس از عمل، بیمار توسط رادیوگرافی مورد ارزیابی مجدد قرار می‌گیرد تا پزشك مطمئن شود سنگ به طور كامل دفع شده است یا خیر. برحسب نوع و جنس سنگ گاه ممكن است دو هفته پس از سنگ‌شكنی اولیه، مجددا این كار انجام شود و به ندرت نیاز به عمل سنگ‌شكنی در مرحله سوم وجود دارد.
سنگ‌های ادراری تا چه حد خود به خود دفع می‌شوند؟
عمدتا سنگ‌هایی كه زیر 4 میلی‌متر هستند، خود به خود دفع می‌شوند. سنگ‌های 6-4 میلی‌متر، 50 درصد نیاز به روش كمكی مانند سنگ شكنی دارند و سنگ‌های با اندازه بیش از 6 میلی‌متر، 10 درصد امكان دارد خود به خود دفع شوند و 90 درصد نیاز به انجام روش برون اندامی یا درون اندامی دارند.
سنگ‌های بزرگتر از 20-6 میلی‌متر از طریق برون اندامی و سنگ‌های با اندازه بیش از 20 میلی‌متر معمولا از طریق درون اندامی دفع می‌شوند.
علایم تشخیصی سنگ‌های ادراری
شایع‌ترین علامت درد در ناحیه پهلوها، شكم، مثانه و ناحیه مجاری ادراری و گاهی وجود خون در ادرار خونریزی ادراری به صورت مخفی (میكروسكوپیك) و یا آشكار (ماكروسكوپیك) می‌باشد. از علایم دیگر می‌توان تحریك ادراری به صورت سوزش و تكرر ادرار.
ایجاد تب و لرز به دلیل عفونت را نام برد. البته گاهی هیچگونه علائمی بروز نمی‌كند و با مراجعه بیمار به علل دیگر یا به طور اتفاقی در چكاپ سالیانه یا عكس رادیولوژی وجود سنگ كشف می‌شود.
تشخیص سنگ‌های ادراری با چه روشی ممكن است؟
بهترین و دقیق‌ترین روش تشخیصی از طریق CTscan بدون تزریق ماده حاجب می‌باشد. (دقت تشخیصی در این روش 100 درصد است) روش دیگر استفاده از رادیوگرافی ساده (در مواردی كه امكانات دیگری در دسترس نباشد یا بیمار از نظر مالی محدودیت داشته باشد) است؛ ولی سونوگرافی بی‌ضرر‌ترین و ارزا‌ن‌ترین روشی است كه ضمن دقیق بودن، به دلیل عدم استفاده از اشعه X روشی غیرتهاجمی محسوب می‌شود و دقت تشخیصی 80 درصد دارد.
به طور معمول سونوگرافی انتخاب اول در مراحل تشخیصی است، یك بیماری كه به دلیل درد مراجعه می‌كند برای تشخیص قطعی از CTscan استفاده می‌شود.
چه توصیه‌ای برای بیماران كه سنگ‌های ادراری در آنها بدون بروز علائم است، دارید؟
با توجه به اینكه شایع‌ترین سن تشكیل سنگ‌های ادراری 50-20 سالگی (خصوصا 20 سالگی) است، لذا افرادی كه دارای سابقه خانوادگی تشكیل سنگ هستند، حتما توصیه می‌شود یك بار در سن 20 سالگی سونوگرافی انجام دهند. به طور كلی افرادی كه دچار بیماری‌های زمینه‌ای كه منجر به بروز تشكیل سنگ‌های ادراری می‌شود، هستند، سالیانه یك بار باید مورد بررسی‌های سونوگرافی قرار گیرند.
افراد دچار بیماری‌های زمینه‌ای نظیر مشكلات تیروئید، مشكلات استخوانی، افزایش اسیداوریك خون، بالا بودن كلسیم خون، مبتلایان به اختلالات الكترولیتی مثل افزایش سدیم خون، نیز می‌بایست از نظر وجود سنگ بررسی شوند.
در افرادی كه هیچ علائمی ندارند انجام سونوگرافی الزامی نیست و در صورت تمایل می‌توانند مورد بررسی قرار گیرند كه در آنها انجام یك بار سونوگرافی كفایت می‌كند.
به طور معمول چه افرادی بیشتر در معرض خطر تشكیل سنگ‌های ادراری هستند؟
معمولا افرادی كه كم تحرك هستند، بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند، زیرا كم تحركی اصولا از عوامل مستعدكننده ایجاد سنگ‌های ادراری است؛ مثلا افرادی كه به دلایل مختلف یك ماه بستری شده‌اند و یا كهولت سن و... دارند كه باعث تحركی آنها می‌شود.
برای خواندن بخش اول- كاربرد سنگ شكن در سنگ‌های سیستم ادراری- اینجا کلیک کنید.
