تغذیه بیماران دیالیزی باید به چه صورت باشد؟
در گذشته تصور بر این بود كه بیماران دیالیزی باید به شدت پرهیز غذایی داشته باشند و پروتئین، پتاسیم، مایعات و بسیاری مواد دیگر را مصرف نكنند. به همین دلیل، این افراد بسیار تحت فشار بودند و به مرور وزن خود را از دست داده، دچار ضعف میشدند و در نهایت تحمل خود را در برابر دیالیز از دست میدادند و حتی در مواردی منجر به فوت آنها میشد.
ولی امروز دیگر چنین تفكری وجود ندارد و بیماران دیالیزی باید بیشتر از افراد سالم پروتئین مصرف كنند؛ به خصوص پروتئینهای مربوط به گروه گوشتها. پس این بیماران از لحاظ مصرف پروتئین محدودیتی ندارند. در مورد مصرف پتاسیم (چون ممكن است باعث ایست قلبی در این بیماران شود)، محدودیت قائل هستیم و همچنین مصرف بعضی از میوهها و تنقلات و مواد غذایی كه پتاسیم زیادی دارند را محدود میكنیم.
علت محدود كردن مصرف آب چیست؟
این بیماران به خاطر نارسایی كلیه، تولید ادرار ندارند و هر چه مایعات مصرف میكنند، در بدنشان انباشته و در نهایت وارد اندامها میشود و این اندامها ورم میكند و در صورتی كه مقدار آن بیش از حد باشد، وارد ریه و موجب ادم (تورم) آن میشود. در این حالت بار قلب زیاد شده و ممكن است بیمار دچار خفگی و مرگ شود.
آیا بیماران دیالیزی قادر به ادامه كار هستند؟
بله، اگر دیالیز با كیفیت و استاندارد صورت گیرد، بیمار اشتهای خوبی خواهد داشت، خون سازی بهتر خواهد شد و میتواند كار كند. بنابراین، در صورت تغذیه خوب و كنترل فشار خون، بیمار هیچ مشكلی نخواهد داشت.
معمولا افراد در چه سنی دچار نارسایی كلیه و مجبور به دیالیز میشوند؟
بیشترین سن شیوع میانسالی و كهنسالی است در بچهها به خاطر غربالگری و آموزشهایی كه در مدارس داده میشود، شیوع آن كمتر است در مورد افراد كهنسال چون با افزایش سن احتمال ابتلا به دیابت، فشار خون و بسیاری از بیماریها بیشتر میشود، به تدریج نارسایی كلیه و در نهایت نیاز به دیالیز به وجود میآید؛ ولی به طور قطعی نمیتوان گفت از چه سنی شروع میشود.
در پایان چه توصیهای به بیماران دیالیزی دارید؟
معمولا بیماران دیالیزی به علت اینكه هفتهای دو یا سه بار برای دیالیز رجوع میكنند، در مورد بیماری خود و مسائل مربوط به آن آگاهی خوبی دارند؛ به همین دلیل ما همیشه به بیماران میگوییم كه با تغذیه مناسب، رعایت بهداشت فردی، مصرف درست مایعات، استفاده از دارو و .... خودتان میتوانید در درمان موثر باشید این بیماران نسبت به وضعیتشان حساسند چون سالهای سال هفتهای چند بار دیالیز میشوند، یك نوع رابطه عاطفی هم با پرستاران برقرار میكنند و در یك جمله باید بگویم: ما پرسنل و بیمارستان و بیماران دیالیزی مانند یك خانواده هستیم.
حرف آخر
كشور ایران در حال حاضر در زمینه لوازم مصرفی، دستگاهها، تكنولوژی دیالیز و همچنین آموزش پرستاران و حتی پزشكان متخصص و گسترش بخش دیالیز (حدود 360 بخش دیالیز وجود دارد) پیشرفت قابل توجهی داشته است. امروزه بزرگترین مشكل دیالیز كشور، بحث تعرفههای دیالیز و مشكلاتی است كه بخشهای دیالیز با بیمهها دارند؛ یعنی هزینههای واقعی دیالیز آن مقداری نیست كه از طرف بیمهها پرداخت میشود. وزارت بهداشت هم هزینه واقعی دیالیز را بیش از مقدار كنونی تصویب كرده است. در چنین وضعیتی بخش خصوصی روی دیالیز سرمایهگذاری نمیكند و بخش دولتی هم برای اینكه خود گردان شود، بخش دیالیز را گسترش نمیدهد و این موضوع باعث افت دیالیز از لحاظ كمی و كیفی و طبعا كاهش نیروی انسانی میشود.رسیدگی این موارد نیاز به یك برنامهریزی و آینده نگری دارد.
براي خواندن بخش اول- نارسایی كلیه و دیالیز - اينجا كليك كنيد.