زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر داود مطهری‌زاد؛ متخصص بیماری‌های گوارش و کبد

متخصص بیماری‌های گوارش و کبد به تشریح بیماری هپاتیت پرداخت و گفت: هپاتیت یک واژه عمومی‌ برای التهاب کبدی است که ممکن است فرد به علل مختلف عفونی یا غیرعفونی به آن مبتلا شود. دکتر داود مطهری‌زاد با تاکید بر این که علل عفونی بیماری هپاتیت، ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و پارازیت‌ها هستند، گفت: علل غیرعفونی هپاتیت شامل الکل، داروها، بیماری‌های خود ایمنی و متابولیک است. وی با تاکید بر این که هپاتیت ممکن است ماهیت حاد یا مزمن داشته باشد گفت: هپاتیت در چند علت بررسی و مطرح می‌‌شود که هپاتیت‌های عفونی در رتبه اول قرار دارد و حدود ۵۰ درصد کل هپاتیت‌های حاد را شامل می‌شود.

هپاتیت C خطرناک‌تر است

دکتر مطهری‌زاد به تشریح هپاتیت C پرداخت و گفت: اکثر افراد مبتلا به هپاتیت C بدون علامت هستند. حتی نوع علامت‌دار هپاتیت C با علائم خفیف همراه است. نباید هپاتیت C را دست‌کم گرفت گفت: حدود ۱۵ - ۳۰ درصد بیماران مبتلا به هپاتیت C به سمت سیروز کبدی پیشرفته می‌روند که در این بیماران مستعد افزایش ریسک سرطان کبد هستند. متخصص بیماری‌های گوارش و کبد بیشترین موارد انتقال هپاتیت C را از طریق مادر به جنین و بعضاً انتقال خون آلوده اعلام کرد.

انواع مهم بیماری هپاتیت

متخصص بیماری‌های گوارش و کبد، شایع‌ترین علل هپاتیت‌های ویروسی را سه نوع هپاتیت A،B و C اعلام کرد و گفت: در نتیجه ابتلای فرد به این سه نوع ویروس، علائم تهوع، درد شکم، خستگی، بی‌حالی و یرقان مشاهده می‌شود.

وی با اعلام این که عفونت حاد با هپاتیت B و C می‌‌تواند منجر به هپاتیت مزمن شود گفت: بیمارانی که به طور مزمن عفونی باقی می‌مانند، می‌‌تواند عامل ایجاد سیروز کبدی و سرطان کبدی شود. همچنین هپاتیت‌های مزمن می‌تواند به صورت یک حامل عفونی شده و بیماری را بین افراد جامعه انتقال دهد. در واقع هپاتیت ویروسی به صورت علائم بالینی یا به ‌صورت یافته‌های آزمایشگاهی خود را نشان می‌‌دهد. دکتر مطهری‌زاد با تاکید بر این که طیف عفونت‌های حاد ویروسی، از بیماری خود محدود شونده تا نارسایی کبدی می‌‌تواند پیش برود گفت: علائم بالینی هپاتیت حاد نیز خستگی، بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، درد شکم و یرقان است و علائم آزمایشگاهی آن، افزایش آنزیم کبدی یا بیلی‌روبین سرم است.

انواع مهم بیماری هپاتیت

متخصص بیماری‌های گوارش و کبد، شایع‌ترین علل هپاتیت‌های ویروسی را سه نوع هپاتیت A،B و C اعلام کرد و گفت: در نتیجه ابتلای فرد به این سه نوع ویروس، علائم تهوع، درد شکم، خستگی، بی‌حالی و یرقان مشاهده می‌شود.

وی با اعلام این که عفونت حاد با هپاتیت B و C می‌‌تواند منجر به هپاتیت مزمن شود گفت: بیمارانی که به طور مزمن عفونی باقی می‌مانند، می‌‌تواند عامل ایجاد سیروز کبدی و سرطان کبدی شود. همچنین هپاتیت‌های مزمن می‌تواند به صورت یک حامل عفونی شده و بیماری را بین افراد جامعه انتقال دهد. در واقع هپاتیت ویروسی به صورت علائم بالینی یا به ‌صورت یافته‌های آزمایشگاهی خود را نشان می‌‌دهد. دکتر مطهری‌زاد با تاکید بر این که طیف عفونت‌های حاد ویروسی، از بیماری خود محدود شونده تا نارسایی کبدی می‌‌تواند پیش برود گفت: علائم بالینی هپاتیت حاد نیز خستگی، بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، درد شکم و یرقان است و علائم آزمایشگاهی آن، افزایش آنزیم کبدی یا بیلی‌روبین سرم است.

نباید هپاتیت C را دست‌کم گرفت حدود ۱۵ - ۳۰ درصد بیماران مبتلا به هپاتیت C به سمت سیروز کبدی پیشرفته می‌روند که این بیماران مستعد افـــــزایش ریــــســک سرطان کبد هستند. بیشترین موارد انتقال هپاتیت C از طریق مادر به جنین، روابط جنسی و بعضاً انتقال خون آلوده می‌باشد

التهاب کبدی و یرقان

وی با اشاره به این که سیروز کبدی به معنای التهاب کبدی است که منجر به سیروز سلول کبدی و تغییر شکل سلول کبد می‌‌شود گفت: این تغییر شکل سلول کبدی طی سالیان مختلف ایجاد می‌‌شود و کبد به فرم چرمی‌ شکل در می‌آید. طیف علائم سیروز از بدون علامت تا فرم علامت‌دار و نارسایی کبدی متنوع است.

دکتر مطهری‌زاد در خصوص علائم سیروز کبدی گفت: اختلال انعقادی، خونریزی از واریس مری، بزرگی کبد و طحال، درد شکم، تجمع مایع در شکم و یرقان از جمله علایم سیروز کبدی است.

وی در پاسخ به این که نحوه تشخیص هپاتیت چگونه است گفت: در کل تشخیص بیماری کبدی توسط شرح حال، معاینه فیزیکی، انجام آزمایش تست‌های کبدی و انجام سونوگرافی کبدی تسهیل می‌‌شود.

متخصص بیماری‌های گوارش و کبد در خصوص یرقان گفت: یرقان به زردی پوست بدن و سفیدی چشم می‌‌گویند که در زمینه افزایش سطح بیلی‌روبین خون بروز می‌کند. در واقع کبدی که دچار ضایعه یا هپاتیت شده است، باعث تجمع بیلی‌روبین در سرم می‌شود که خود را به صورت زردی پوست و ملتحمه چشم نشان می‌دهد.

وی در پاسخ به این که این درست است که یرقان در سنین کودکی به سادگی درمان می‌شود اما هر چقدر سن بالا برود ابتلا به یرقان خطرناک‌تر است گفت: یرقان در سنین نوزادی با رسیده شدن آنزیم‌های کبدی رفع می‌شود، ولی در سنین بالا در زمینه درگیری‌های بیماری کبدی است. اما این که گمان کنیم در سنین کودکی خطری ندارد، درست نیست بلکه در هر صورت لازم است ابتلا به یرقان پیگیری شود.

هپاتیت الکلی و غیرالکلی

وی مورد بعدی را هپاتیت الکلی عنوان کرد و گفت: این نوع هپاتیت در زمینه مصرف طولانی مدت الکل رخ می‌دهد و علائم آن وقتی شدید باشد، تب، بزرگی کبد، اختلال در عملکرد کبدی به صورت یرقان، اختلال انعقادی مایع بد شکم و خونریزی از واریس مری است.

دکتر مطهری‌زاد با اعلام این که تنها علامت هپاتیت کبدی در مورد خفیف ممکن است افزایش آنزیم کبدی باشد گفت: کسانی که الکل بی‌رویه مصرف می‌کنند باید بدانند که هپاتیت الکلی معمولاً به سمت سیروز کبدی می‌رود.

وی در پاسخ به این که زنگ خطر برای افراد الکلی چه موقع به صدا در می‌‌آید گفت: مصرف الکل یعنی زنگ خطر به صدا در آمده اما مصرف بیش از 60 گرم الکل در روز به معنای استقبال از ابتلا به هپاتیت الکلی است و بروز می‌کند.

متخصص بیماری‌های گوارش و کبد، از نوع دیگری هپاتیت به نام کبد چرب غیرالکلی نام برد و آن را نیز بسیار مهم توصیف کرد و گفت: در واقع معنای کبدچرب غیرالکلی، تجمع چربی در سلول‌های کبدی است که باید جدی گرفته شود. در بعضی از بیماران کبد چرب باعث التهاب کبدی و مرگ سلولی می‌شود.

در واقع علت این نوع هپاتیت، مصرف الکل، دارو یا علائم دیگر نیست و اگر بیمار وزن خود را کاهش بدهد و چربی خون خود را تنظیم کند، مشکل حل می‌شود. وی با ابراز تأسف از این که هپاتیت کبدچرب در بین افراد چاق در حال افزایش است گفت: کبدچرب به صورت افزایش آنزیم‌های کبدی خود را نشان می‌دهد.

هپاتیت دارویی

دکتر مطهری‌زاد از معضل دیگری به نام هپاتیت دارویی خبر داد و گفت: بیش از ۹۰۰ دارو، توکسین و داروهای گیاهی می‌‌توانند ضایعه کبدی ایجاد کنند. طیف علائم هپاتیت دارویی از افزایش بدون علامت آنزیم‌های کبدی تا نارسایی برق‌آسای کبدی را شامل می‌شود. وی در خصوص داروهایی که هپاتیت دارویی ایجاد می‌کند گفت: از جمله داروهایی که باعث هپاتیت دارویی می‌شود می‌توان استامینوفن، ضدتشنج‌ها، ایــزونیازید، هـــالوتان، ازیتـــــــرومایسین، کوآموکسی‌کلاو، کلونیترات، آمیـودارون، آســپرین، دیکلوفناک، تتراسیکلین، پیــــــــروکسیکام، کـــــــوتریموکسازول، مکمل‌های بـــدنسازی (استروئیدهای آنــابولیک)، کــــــلرپرومازین، سیپروفلوکسین، متیل‌دوپا و قرص‌های جلوگیری از بارداری را نام برد. متخصص بیماری‌های گوارش و کبد با تاکید بر این که تداخلات دارویی که در نتیجه مصرف خودسرانه دارو بدون تجویز پزشک صورت می‌‌گیرد، می‌تواند باعث ایجاد هپاتیت شود گفت: البته بعضی از داروها حتی با مصرف یک دوز نیز می‌‌تواند باعث هپاتیت دارویی شود، ولی در بیشتر موارد، مصرف بیش از حد مجاز دارو می‌‌توانند باعث هپاتیت شود.