دکتر جعفر فرهوش؛ فوق تخصص گوارش
براساس رفتار، پولیپها بصورت خوش خیم و بدخیم و براساس علت ایجاد شده (مثل التهاب روده) تقسیم بندی میشوند.
در پولیپهای خوشخیم فقط رشد بیش از حد ساختمانهای طبیعی (مانند پولیپ هیپرپلاستیک) وجود دارد که هیچگونه خاصیت سرطانی ندارند و تنها بصورت درد یا خونریزی خودنمایی میکنند.
پولیپهای پیش سرطانی یا سرطان ساختمانهای طبیعی خود را از دست داده و بشکل غیر عادی رشد میکنند.
پولیپهای التهابی در بیماریهای التهابی روده مانند کولیت اولسروز و بیماری کرون دیده میشود.
علائم پولیپ روده
پولیپها اکثرا علامتی نداشته و بصورت اتفاقی در حین کولونوسکوپی یافت میشوند.
گاهی پولیپهای کوچک موجب خونریزی از روده و درد و احساس خستگی میشوند و گاهی آنقدر بزرگ میشوند که موجب انسداد روده میشوند.
تشخیص پولیپها
پولیپها با مشاهده وجود خون مخفی در مدفوع، رکتوسیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی و یا معاینه مقعد و یا رادیوگرافی باریم از روده تشخیص داده میشوند.
چه زمانی پولیپ مسئلهساز میشود؟
پولیپ براساس تغییرات هسته (موسوم به دیسپلازی) و اندازه اهمیت پیدا میکنند.
پولیپهای زیر 1 سانتیمتر تنها 1 درصد شانس بدخیمی دارند. وقتی به بیش از 1 سانتی متر میرسد حدود 10 درصد و وقتی به بیش از
2 سانتی متر میرسد حدود 15 درصد شانس بدخیمی پیدا میکنند. پولیپهای بالای 5 میلیمتر توسط پنس بیوپسی در حین کولونوسکوپی برداشته شده یا نمونه برداری میشوند.
همچنین پولیپ ممکن است پایهدار یا بدون پایه باشد. بنابراین اکثر پولیپها (بیش از 80 درصد) شانس بدخیم شدن ندارند.
درمان پولیپها
پولیپهای کوچک درحین کولونوسکوپی برداشته میشوند و بخصوص در صورت پایه دار بودن برداشتن آنها راحت تر میباشد.
در مورد پولیپهای بزرگ و یا بدخیم برداشتن از طریق جراحی انجام میشود.
کولونوسکوپی چیست و چرا و چه زمانی باید انجام شود؟
امروزه انجام کولونوسکوپی برای تشخیص پولیپها و یا ضایعات احتمالی برای افراد بالای 50 سال توصیه میشود.
کولونوسکوپی را درصورت تمایل بیمار و فرد مجرب در انجام کولونوسکوپی نیاز به بیهوشی یا بی حسی ندارد.
با این حال انجام پولیپکتومی با برداشتن پولیپ بدون درد میباشد.
سرطان کولون سومین علت مرگ و میر در کشورهای غربی است. برداشتن پولیپها و یا اقدام جراحی در مراحل اولیه کاملا نجات بخش میباشد.
علل ایجاد پولیپ
پولیپهای پیش سرطانی مانند سرطان کولون، در کشورهای صنعتی، با شیوه زندگی ماشینی، بی تحرک و مصرف چربی حیوانی و گوشتهای فرآوری شده یا گوشت قرمز ارتباط دارند.
اضافه وزن و چاقی احتمال ایجاد پولیپ و سرطان روده را افزایش میدهد. معمولا قبل از اینکه علائم سرطان روده بزرگ بوجود آید، ابتلا به پولیپ وجود دارد.
حدود 80 درصد سرطانهای روده به دلیل پولیپ بوجود میآیند و حدود 30 درصدافراد زیر 50 سال در روده خود پولیپ دارند و حدود 40 تا 50 درصد پولیپ در افراد بالای 50 سال دیده میشود.
البته همه پولیپها به سرطان تبدیل نمی شوند، تنها یک درصد از آنها میتوانند به سرطان تبدیل شوند.