زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر امید صالحیان؛ فیزیولوژیست ورزشی

درد شکمی، دل پیچه، احساس باد کردن، گاز و نفخ، اسهال و یبوست و مخاط در مدفوع از نشانه‌‌ها و علائم سندروم تحریک‌پذیر روده است که از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

اختلال در عملکرد عضلات دیواره روده عامل این بیماری است که ممکن است به درمان دارویی پاسخ ندهد

بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر، تمایل کمتری به فعالیت دارند ولی فعالیت برای آنها بسیار سودمند است ورزش به افراد مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر کمک می‌کند با مشکلات روحی و جسمی و علایم بیماری کنار بیایند

یکی از علل مهم سندرم روده تحریک پذیر استرس است که سبب پیدایش انقباضات متوالی شده و دل درد پدید می‌آید و بنابراین، ورزش در کاهش استرس نقش دارد و نقش مهمی در مدیریت کردن علایم سندروم روده تحریک پذیر بازی می‌‌کند یکی از این علائم بیماری یبوست است.

یکی از مهمترین علل بروز یبوست در اکثر افراد جامعه در سنین مختلف نداشتن فعالیت جسمانی و کم تحرکی است.

باید توجه کرد که وزن زیاد و شکم بزرگ به دلیل بی تحرکی بدن و فشار چربی‌‌های شکم روی روده‌‌ها نیز مانع از حرکت روده‌‌ها شده و یبوست ایجاد می‌‌کند.

یبوست به دلیل توقف طولانی مدت مواد زاید و دفعی در روده ی بزرگ موجب دل درد، عفونت روده‌‌ها، همورئید (بواسیر)، شقاق، افسردگی، بداخلاقی، سردرد، بی حوصلگی، حالت تهوع می‌‌شود.

ورزش با تقویت عضلات و ریتم بدن نقش مهمی در کاهش یا رفع یبوست مزمن دارد. نقش ورزش زمانی آشکارتر می‌‌شود که بدانیم کم تحرکی و یا بی حرکتی به چه دلیلی است، به طور مثال اختلال در راه رفتن از علل مهم یبوست به‌شمار می‌‌رود.

نداشتن فعالیت بدنی كافی و بی‌تحركی باعث تنبلی روده‌ها و در نهایت یبوست می‌شود.

فعالیت بدنی سبب کاهش مدت زمانی می‌‌شود که طی آن مواد غذایی طول روده بزرگ را طی می‌‌کند این امر سبب می‌‌شود که زمان کمتری برای جذب آب از مواد داخل روده وجود داشته باشد و در نتیجه در انتهای روده مدفوع نرمتر باشد.

تمرینات بدنی كه باعث افزایش حركات عضله‌ای دیافراگم و عضلات شكم باشد به گوارش غذا كمك می‌كند و از تنبلی روده‌ها و یبوست جلوگیری می‌كند.

با فشاری كه در هنگام تمرینات ورزشی بر شكم وارد می‌شود، صفرا بهتر ترشح شده و هضم غذا بهتر صورت می‌گیرد البته پیاده‌روی و دراز و نشست نیز تخلیه روده را آسان می‌كند و دفع مواد غذایی را تسریع می‌بخشد.

از سوی دیگر ورزش‌های هوازی سبب تقویت ضربان قلب و سرعت و عمق تنفس می‌‌شوند و سبب تقویت قدرت انقباض عضلات روده می‌‌گردد که این امر به دفع مدفوع کمک شایانی می‌‌کند.

علاوه بر تنبلی روده‌ها و یبوست كه از آثار كم تحركی و نداشتن فعالیت بدنی و ورزش است زخم معده و زخم دوازدهه نیز از دیگر عوارض كم تحركی است.

باید حداقل یک ساعت بعد از صرف غذا به ورزش بپردازید.

زیرا بمنظور هضم جذب بهتر غذا جریان خون پس از غذا خوردن به معده و روده می‌‌رود و انجام فعالیت این مسیر را منحرف می‌‌کند و بسمت عضلات و قلب می‌‌رود در نتیجه  قدرت انقباض عضلات روده و قدرت ترشح آنزیم‌های روده کاهش پیدا می‌‌کند و غذا مدت بیشتری را در روده باقی می‌‌ماند و نه تنها در این شرایط ورزش سبب بهبود یبوست در شما نمی‌شود بلکه آنرا تشدید هم خواهد نمود و منجر به عوارضی چون نفخ شکم و احساس ناراحتی و ترش کردن خواهد شد.

به طور کلی ورزش‌هایی همانند دویدن، پیاده روی سریع، شنا و ورزش‌‌های کششی مثل یوگا همچنین حرکات و تمرینات مخصصوص عضلات شکم و پهلو در درمان  یبوست موثر اند.

فعالیت‌‌های ورزشی که می‌توانند سیستم گوارش، روده‌ها و ماهیچه‌های شکم را قدرتمند کنند و کارایی این ارگان را افزایش دهند عبارتند‌ از:

1- پیاده روی و نرم دویدن: انجام این فعالیت‌ها جریان خون را به روده‌ها بیشتر می‌کند و کارایی سیستم گوارش را افزایش می‌دهد.

2- دراز و نشست: این ورزش باعث افزایش قدرت عضلات شکم می‌شود و بدین شکل بدن توانایی بیشتری برای خارج کردن سموم از سیستم گوارش پیدا می‌کند.بدین شکل سلامت روده‌ها افزایش پیدا می‌کند.

3- یوگا: یوگا راهی مناسب برای از بین بردن استرس است. یوگا عضلات شکم را قدرتمند می‌کند و انعطاف پذیری را افزایش می‌دهد.

4- طناب زدن: طناب زدن باعث افزایش ضربان قلب و جریان خون می‌شود. بدین شکل کارایی سیستم گوارشی افزایش پیدا می‌کند.

5- ورزش‌های آکروباتیک و نمایشی: حرکات آکروباتیک باعث افزایش قدرت عضلات شکم می‌شود و کارایی ارگان‌هایی ازجمله روده‌ها را افزایش می‌دهد. حرکات آکروباتیک مفرح بوده ودر ورزش روزانه تنوع ایجاد می‌کند.