زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر ناصر ابراهیمی دریانی؛ فوق تخصص گوارش و كبد

كبد نقش اساسی در متابولیسم و ذخیره‌سازی چربی‌ها بر عهده دارد كبد طبیعی 5 گرم چربی را در 100 گرم وزن خود دارد. زمانی‌كه بیشتر از 5‌درصد وزن كبد را چربی تشكیل دهد و بیشتر از 10-5 درصد از سلول‌های كبدی حاوی قطره‌های چربی باشند. به این حالت كبد چرب گفته می‌شود.

در واقع منظور از كبد چرب، رسوب چرب (عمدتاً چربی‌های خنثی مثل تری‌گلیسیرید) در كبد است، كه رسوب چربی اگر همراه با مصرف الكل باشد، كبد چربی الكلی (AFL) و اگر در غیاب مصرف الكل و یا در حضور میزان بسیار كم الكل (كمتر از 20 تا 40 گرم در روز) ایجاد شود، كبد چرب غیر الكلی (NAFLD) گفته می‌شود.

اگر بر روی كبد چرب التهاب سلول‌های كبدی اضافه شود به این حالت هپاتیت ناشی از چربی گفته می‌شود كه به مرور زمان و با پیشرفت بیماری ممكن است فیبروز در كبد مبتلا به هپاتیت ناشی از چربی پیدا شده و بعداً اسكار به وجود آمده و در نهایت كبد سیروتیك (مبتلا به سیروز) می‌شود.

سیروز به فیبروز و تخریب غیر قابل برگشت كبد اطلاق می‌شود كه موجب نارسائی كبدی می‌شود. كبد چرب پیش از آنكه برای خود كبد یك هشدار باشد، یك زنگ خطر جدی برای سلامتی قلب و عروق است. یعنی هر كسی كه كبد چرب دارد اگر رگ‌های قلب و مغزش را بررسی كنیم رسوب چربی را در آنها خواهیم دید.

بنابراین مهمترین خطری كه افراد با كبد چرب را تهدید می‌كند، سكته مغزی و قلبی است و اكثر این اشخاص پیش از آنكه به نارسایی كبدی مبتلا شوند از سكته قلبی و مغزی می‌میرند.

 شیوع كبد چرب

شیوع كبد چرب روز به روز افزایش می‌یابد به طوری‌كه در آمریكا در طی 10 سال اخیر شیوع آن در بالغین دوبرابر و در كودكان سه برابر شده است. احتمالاً كبد چرب شایع‌ترین اختلال كبدی در دنیا محسوب شده و8/2 تا 24درصد جمعیت را درگیر می‌كند. در مطالعاتی كه در ایران انجام گرفته در حدود 30 درصد از مردم ایران درجاتی از كبد چرب را دارند و نزدیك به 3 درصد مردم ایران كبد چربشان بسیار جدی است، یعنی به عبارتی هپاتیت ناشی از كبد چرب پیدا كرده‌اند.

در یك‌سوم از كالبدشكافی‌های انجام گرفته بر روی افراد بالغ كه مرگ آنها در اثر حوادث بوده و در زمان زنده بودن علائم این بیماری را نداشتند، كبد چرب مشاهده شده است.

طی مطالعاتی كه در ایران انجام گرفته، در حال حاضر در ایران وزن 70درصد مردم در روستاها بیشتر از حد طبیعی و استاندارد است و اگر بخواهیم در كل كشور این ارقام را تعمیم دهیم می‌توان گفت كه حدود 25 - 30 درصد مردم در كشور ما چاقند كه این چاقی در بانوان بیشتر از آقایان می‌باشد و همانطوری كه گفته شد چاقی یكی از فاكتورهای خطر اصلی و جدی كبد چرب می‌باشد. كبد چرب اكثراً در افراد 40 - 60 سال دیده می‌شد. مطالعات اولیه نشان دادند كه اكثر افراد مبتلا به این بیماری زنان بودند ولی بعداً مشخص شد كه كبد چرب مرد و زن را به یك نسبت درگیر می‌كند.

علل و عوامل

علت كبد چرب به وضوح مشخص نیست ولی بعضی از شرایط و بیماری‌ها با این بیماری همراهی دارند یا به عبارتی می‌توانند زمینه‌ساز به وجود آمدن كبد چرب شوند.

شایع‌ترین اینها چاقی و دیابت می‌باشند. به طوری‌كه بیش از 70 درصد از افراد مبتلا به كبد چرب غیر الكلی چاق بوده و بیش از 75 درصد آنها دیابت تیپ 2 و یا مقاومت به انسولین دارند و 80-20 درصد این افراد هیپرلیپیدمی (افزایش چربی‌های خون) دارند (مخصوصاً به صورت افزایش تری‌گلیسیرید یا بدون افزایش كلسترول).

كبد چرب غیر الكلی قسمتی از یك مجموعه بیماری به نام سندرم متابولیك می‌باشد كه به صورت دیابت یا مقاومت با انسولین، چاقی یا اضافه وزن، افزایش چربی‌های خون و افزایش فشارخون مشخص می‌شود ولی تمامی بیماران مبتلا به سندرم متابولیك تمام موارد فوق را ندارند...

برای خواندن بخش دوم- كبد چرب چیست- اینجا کلیک کنید.