آمنه چوپانی
1 نفر از هر 10 بیمار كه در انگلستان به پزشك مراجعه می‌كنند، دچار مشكلات گوارشی است و شایع‌ترین مشكل گوارشی، درد و نفخ شكم می‌باشد. بسیاری از بیماران بعد از اینكه پزشك بیماری آنها را تحریك روده تشخیص داد، به منزل بازمی‌گردند؛ بدون اینكه علت آن را جویا شوند. در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
زمانی كه احساس كنید شكم شما كاملاً سفت و پر شده است، مبتلا به نفخ شده‌اید كه معمولاً با گاز روده‌ای و آروغ زدن همراه است. این گاز توسط باكتری‌های موجود در دستگاه گوارش تولید می‌شود. باكتری‌‌ها، گاز را از طریق مواد غذایی كه خورده شده، اما به درستی و به طور كامل هضم و جذب نشده است، تولید می‌كنند. به هر حال، این مسأله اصلاً شوخی نیست و اگر آن را درمان نكنید، می‌تواند موجب مشكلات جدی شود.
نفخ معده را به عنوان یك نشانه در نظر بگیرید و آن را یك سیگنال هشداردهنده فرض كنید كه نشان می‌دهد، همه چیز در بدن شما خوب عمل نمی‌كند و لازم است برای رفع آن كاری انجام دهید. نفخ معده به عدم تعادل گوارش و مشكلات دستگاه گوارش مربوط می‌شود. از علل نفخ و مشكلات گوارشی می‌توان به اسید كم معده و ترشح كم آنزیم‌های معده، استرس، عدم تحمل غذا، تحرك كم روده و ... اشاره كرد. دلایل دیگری نیز وجود كه پزشك با اطلاع از تاریخچه پزشكی و رژیم غذایی بیمار می‌تواند به آنها پی ببرد و مشكل را برطرف كند.
ترشح كم اسید معده
ترشح كم اسیدمعده را به راحتی می‌توان تشخیص داد، زیرا نشانه‌های بارزی مثل آروغ زدن هنگام غذا خوردن و احساس سیری بیش از حد بعد از خوردن مقدار بسیار كمی غذا دارد. مقدار اسید معده از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ زیرا معمولاً به هضم انواع غذا (به‌خصوص هضم پروتئین) كمك می‌كند و موجب آزاد شدن آنزیم‌های ضروری گوارشی در معده می‌شود كه این آنزیم ها معده را تحریك و هضم غذا را آسان‌تر می‌كنند.
بنابراین اگر مقدار اسید كم باشد، معده برای هضم غذاهایی مثل تخم‌مرغ و گوشت با مشكل مواجه شده و به جای اینكه كل غذا هضم شود و مسیر خود را به سمت پائین و روده ادامه دهد، تنها بخشی از مولكول پروتئین شكسته و هضم می‌شود و دستگاه گوارش را تحریك و دچار التهاب كرده در نتیجه درد و نفخ ایجاد می‌كند.
بهبود اسید معده
در زمان غذا خوردن كاملاً راحت باشید و از میز كار خود فاصله بگیرید. وقتی در حال راه رفتن و حركت هستید از خوردن غذا خودداری كنید. قبل از غذا خوردن، 5 الی 10 دقیقه استراحت كنید. قبل از اینكه غذا بخورید، آن را بو كنید و به طور كامل بجوید و از تندتند غذا خوردن بپرهیزید. غذاهایی را كه موجب نفخ معده می‌شوند، كمتر مصرف كنید.
ترشح كم آنزیم‌های گوارشی
آنزیم‌های گوارشی به وسیله سلول‌های موجود در معده و روده كوچك و لوزالمعده تولید می‌شوند. این آنزیم‌ها روی تمام گروه‌های غذائی تأثیر می‌گذارنـد. (مــثل پــروتئین، چــربی و كربوهیدرات‌ها). عواملی همچون استرس، التهاب روده ناشی از عفونت یا عدم تحمل مواد غذائی، ترشح آنزیم‌های گوارشی را كاهش می‌دهد كه در نتیجه ترشح اسید معده نیز كاهش یافته و ذرات هضم‌نشده كربوهیدرات‌ها، چربی و پروتئین وارد قسمت پائین معده و بنابراین باعث سوزش و تخمیر و درد و نفخ می‌شوند.
بهبود آنزیم‌های گوارشی
رعایت نكاتی كه در مورد بهبود اسیدمعده ذكر شد، به بهبود آنزیم‌های گوارشی نیز كمك می‌كند. علاوه بر آن: از خوردن مواد غذایی خام به مدت یك الی دو ماه خودداری كرده و به جای آن سوپ و سالاد را جایگزین كنید تا معده و دستگاه گوارش شما مدتی استراحت كند و دوباره ترشح آنزیم‌های گوارشی افزایش یابد. در حین خوردن غذا مكمل آنزیم گوارشی مصرف كنید، تا هضم غذا افزایش و نفخ معده و درد كاهش یابد.
عدم تحمل غذا
عدم تحمل غذا كاملاً متفاوت از حساسیت غذایی است. در حساسیت غذایی، تقریباً بلافاصله پس از خوردن هر مقدار غذای حساسیت‌زا، بدن حساسیت نشان می‌دهد و علائم آن به صورت‌های مختلف بروز می‌كند كه گاه بسیار شدید هستند؛ ولی در عدم تحمل غذا، بدن بسیار زیركانه پاسخ می‌دهد و این نشانه‌ها ممكن است 48 ساعت بعد آشكار می‌شوند. عدم تحمل غذا معمولاً زمانی رخ می‌دهد كه شما غذایی را كه بسیار دوست دارید، به صورت روزانه و مكرر و منظم مصرف كنید.
با خوردن غذای مشابه در هر روز، اسیدمعده و آنزیم‌های گوارشی كاهش یافته و به سادگی دستگاه گوارش دچار اختلال و استرس می‌شود. مثلاً انگلیسی‌ها بیشتر گندم، تخم‌مرغ، كنجد، سویا، شكلات، بادام زمینی و لبنیات مصرف می‌كنند و به همین دلیل بدن آنها اغلب به این مواد واكنش نشان داده و آنها را تحمل نمی‌كند. نشانه های ظاهری عدم تحمل غذا عبارتند از: آبریزش بینی، سردرد، كاهش انرژی بدن، حلقه تیره زیرچشم، بداخلاقی، نفخ، اسهال و یا یبوست. عدم تحمل غذا در طولانی مدت موجب التهاب روده می‌شود.
در این وضعیت سوراخ كوچكی در امتداد مجرای روده ایجاد شده و ذرات غذای هضم نشده و مواد سمی از روده وارد جریان خون می‌گردد و مسمومیت شدیدی ایجاد می‌كند، در نتیجه سیستم ایمنی ضعیف و بدن خسته می‌شود و نسبت به مواد غذایی دیگر نیز همان واكنش عدم تحمل را از خود نشان می‌دهد...
برای خواندن بخش دوم- نفخ معده- اینجا کلیک کنید.
