تحریریه دنیای سلامت
برخی عوامل تعادل و توازن باكتریها را در روده از بین میبرند كه عبارتند از:
•مصرف آنتیبیوتیكها •اسهال و یبوست •مصرف الكل •مصرف زیاد قند
باكتریهای روده روی سلولهای رودهای اثر گذاشته و باعث میشوند این سلولها «سایتوكین» ترشح كنند. سایتوكین، مولكولی است كه میتواند میزان التهاب و احتراق را كاهش دهد. این التهاب مقاومت انسولین را تحریك میكند و سبب افزایش اشتها و در نتیجه افزایش وزن میشود. غذاها، داروها و ... در میكروبهای روده تغییر ایجاد میكنند. تا به حال پیشرفت اندكی در زمینه مقابله با چاقی انجام شده است؛ اما از آنجایی كه چاقی یك هشدار جدی علیه كیفیت زندگی است، باید در این زمینه تحقیقات كاملتری صورت گیرد.
رژیم گریب فروتی، رژیم آتكینزی، رژیم غذاهای كمچرب، رژیم كربوهیدرات كم و ... این رژیمهای غذایی و سایر رژیمهای زودگذر دیگر كه هر یك در مقطعی مد شده و بعد به دست فراموشی سپرده میشوند، همگی فقط یك هدف را دنبال میكنند: كاهش وزن. شعار همه آنها سوخت بیشتر و مصرف كمتر كالری است.
پس اگر وزن شما رو به افزایش است، دلیل آن بسیار ساده است؛ بدن شما كالری زیادی دریافت میكند و تمام كالری دریافتی را به مصرف نمیرساند و نمیسوزاند. افزایش وزن برابر است با افزایش كالری دریافتی. وقتی كه سخن از كالری به میان میآید، منظور ما آن چیزی نیست كه در بقالیها، سوپر ماركتها، فستفودها و شیرینی فروشیها عرضه میشود؛ بلكه منظور كالریهایی است كه توسط آنزیمهای گوارشی استخراج میشوند (میلیونها، میلیون باكتری كه در رودهها وجود دارند). افرادی كه باكتریهای دل و رودهشان، در هضم چربیها و كربوهیدراتها بهتر عمل میكنند، كالری بیشتری جذب میكنند؛
مثلاً وقتی كه یك ساندویچ همبرگر و پنیر میخورند، تمام 1500 كالری موجود در آن را جذب میكنند، در حالی كه ممكن است شخص دیگری كه همان اندازه ساندویچ را با همان كیفیت میخورد، كالری كمتری جذب كند. بنابراین میتوان گفت در افرادی كه متابولیسمهای یكسانی دارند، تأثیرات خوردن غذاهای یكسان و همانند، میتواند بسیار متفاوت باشد.
نظریه «باكتریها سبب چاقی من میشوند» اولین بار در سال 2006 ارائه شد. در این سال با آزمایشهایی كه روی موشهای چاق و موشهای لاغر انجام گرفت، مشخص شد كه تفاوت در باكتریهای دل و رودهای موجب چاقی یا لاغری میشود. در واقع این باكتریها هستند كه سبب چاقی افراد میشوند، نه اینكه بدن افراد چاق باكتریهای خاصی تولید میكند. این نوع باكتریها با نام «فیرمیكیوت» مخصوص آزادسازی كالری غذاها هستند. «فیرمی كیوت» ها قادر به هضم و گوارش تركیبات قندی پیچیده نیز میباشند. آنها این تركیبات پیچیده را به قسمتهای سادهتر و كوچكتر و اسیدهای چرب تبدیل میكنند.
گروهی از پژوهشگران در این زمینه از 12 فرد چاق خواستند كه با رژیم غذایی كمچرب و كربوهیدرات اندك، وزن خود را كاهش دهند. نتایج نشان داد كه در همه این افراد میزان "فیرمی كیوت" بعد از كاهش وزن بسیار كمتر شده، و همین مسأله موجب لاغری فرد میشود. با افزایش باكتریها، وزن افراد دوباره زیاد میشود. كاهش وزن موجب بر هم خوردن تعادل باكتریهایی میشود كه بیشتر كالریها را از غذاها دریافت و استخراج میكنند؛ بنابراین آنچه ما نیاز داریم، بر هم زدن این تعادل برای كاهش وزن است. چندی پیش دانشمندان ژاپنی توانستند باكتریهای رودهای را پرورش دهند كه قادر به هضم نوعی جلبك دریایی بود. نوع تغذیه ژاپنیها تأثیر زیادی روی این مسأله داشت؛
زیرا آنها در تغذیه خود از ماهی و در نتیجه باكتریهای دریایی بسیار استفاده میكنند. بنابراین هر آنچه میخورید، نقش تعیین كنندهای در تجمع باكتریها در معده و روده دارند. احتمالاً در افراد لاغر این باكتریها از بین میروند و در بدن افراد چاق، باكتریها جان میگیرند. طبق بررسیهای اخیر، افزایش مصرف كالری تنها به علت عادت غذایی نادرست و غیرمنظم نیست، بلكه باكتریهای موجود در روده نیز میتوانند موجب تغییر اشتها و سوخت و ساز بدن شوند. دستگاه ایمنی بدن بدون وجود پروتئینهای مهم سیستم ایمنی میتواند نحوه فعالیت باكتریها را تنظیم كند؛
ولی این كار با اختلال صورت میگیرد و بر اثر تغییر تركیب باكتری، گیرندههای انسولین از كار میافتند. برخلاف تصور عامه مردم كه ابتلا به دیابت نوع 2 و مقاومت به انسولین را از پیامدهای چاقی میدانند، دستكم بخشی از علت چاقی به مقاومت بدن در برابر انسولین مربوط میشود. جمعیت نسبی باكتریهای موجود در دستگاه گوارشی انسان از زمان تولد ثابت است؛ ولی تعداد آنها میتواند تحت تأثیر رژیم غذایی یا مصرف آنتیبیوتیكها تغییر كند. باكتریها نقش مهمی در تعدیل وزن بدن دارند. روده بزرگ افراد چاق حاوی باكتریهای بیشتری است كه در استخراج كالری از غذا كاراتر هستند و روده بزرگ افراد لاغرتر، باكتریهای كمتری دارد. بهطور كلی 35-30 درصد از روده بزرگ را باكتریها تشكیل میدهند.