تأثیر اختلالات تیروئید بر دیابت
اختلالات تیروئید تأثیرات فیزیولوژیك و بالینی زیادی در افراد دیابتی دارد از جمله این كه بشدت بر میزان قند خون اثر می‌گذارد. در كم‌كاری تیروئید، قند خون به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد و با شروع درمان جایگزینی هورمون‌های تیروئید، كاهش قند خون آغاز می‌شود. بنابراین با شروع درمان كم‌كاری تیروئید، قند خون باید بطور مرتب اندازه‌گیری شود تا به موازات كاهش قند خون، میزان داروی دیابت (قرص یا انسولین) نیز جهت پیشگیری از هیپوگلیسمی (افت قند خون) كاهش یابد.
علاوه بر این، كم‌كاری تیروئید (حتی در شكل بدون علائم بالینی یا ساب كلینیكال) نیز ممكن است سبب افزایش كسترول بد یا LDL شود. در افراد دیابتی كه از قبل دچار افزایش چربی خون بوده‌اند، كم‌كاری تیروئید سبب بالا رفتن بیشتر چربی خون و عدم جواب‌دهی مناسب به درمان‌های ضد چربی می‌شود.
بنابراین چنانچه به رغم مصرف داروهای ضد چربی و رعایت رژیم غذایی، نتوانستید چربی خون خود را كنترل كنید از پزشك خود بخواهید تا آزمایشات تیروئید را برای شما درخواست نماید. بالا رفتن چربی خون خطر تصلب‌الشرائین (آترواسكلروز) را افزایش می‌دهد. همانطور كه می‌دانید دیابت به تنهایی، عامل خطر بیماری‌های قلبی محسوب می‌شود و این در حالی است كه بالا رفتن LDL این خطر را چندین برابر افزایش می‌دهد!
كم‌كاری تیروئید سبب افزایش وزن و در پی آن، ایجاد مقاومت به انسولین می‌شود. این مقاومت سبب افزایش نیاز به داروهای مهاركننده دیابت (قرص‌های خوراكی یا انسولین) می‌شود. بنابراین تشخیص و درمان به موقع اختلالات تیروئید در افراد دیابتی بسیار حائز اهمیت است.
درمان اختلالات تیروئید
هیپوتیروئیدی با جایگزینی هورمون‌های تیروئید، درمان می‌شود و ال- تیروكسین، دارویی است كه فراوان مصرف می‌شود. جایگزینی كامل معمولاً به مقدار 6/1 میكروگرم به ازای هر كیلوگرم وزن خواهد بود. در افراد بالغ سالم، دوز كامل ال- تیروكسین برای درمان جایگزینی، بطور متوسط 75 تا 100 میكروگرم در روز است. ولی در كم‌كاری خفیف معمولاً به این مقدار نیاز نیست.
این دارو باید صبح ناشتا مصرف شود. مقدار هورمون جایگزین براساس اندازه‌گیری TSH خون هر 2 تا 3 ماه یك‌بار تنظیم می‌شود. بعد از برقراری طبیعی مقدار TSH خون و تثبیت وضعیت بیمار، اندازه‌گیری TSH بطور سالانه توصیه می‌شود. در بیماران دیابتی دچار بیماری عروقی- قلب باید دارو با مقدار كم شروع شود و میزان آن رفته‌رفته افزایش یابد زیرا شروع هورمون تیروئید به دلیل افزایش قدرت انقباض و ضربان قلب ممكن است سبب بروز دردهای آنژینی قلب شود.
به دلیل اثرات شدید پركاری تیروئید بر میزان قند خون و همچنین تشدید مشكلات عروقی، بهتر است درمان هیپرتیروئیدی در افراد دیابتی با ید رادیواكتیو انجام شود. روش جایگزین، استفاده از داروهای ضد تیروئید مانند متی‌مازول است.
سخن آخر
تمامی افراد دیابتی باید سالانه از نظر اختلالات تیروئید بررسی شوند. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 نیز باید از نظر آنتی‌بادی Anti-TPO بررسی شوند و در صورت مثبت بودن، از نظر كم‌كاری تیروئید با فواصل كوتاه‌تر بررسی شوند.
اگر در كنترل قند یا چربی خون به رغم رعایت رژیم غذایی و درمانی، با مشكل مواجه هستید، یا موفق به كاهش وزن نمی‌شوید، حتماً از پزشك خود بخواهید آزمایشات تیروئید را برای شما درخواست نماید. تشخیص زودرس و درمان به موقع اختلالات تیروئید در افراد دیابتی بسیار حائز اهمیت است.
برای خواندن بخش اول -از دیابت و تیروئید بیشتر بدانیم- اینجا کلیک کنید.
