تحريريه ماهنامه دنيای سلامت
سرماخوردگی و گلو درد ناشی از آن
سرماخوردگی در اصل، عفونت ویروسی گلو و بینی است و از آن به عنوان بیماری نام برده می‌‌شود که در دوره طبیعی‌اش، خود به خود رو به بهبود پیش می‌‌رود.
سرماخوردگی برای اغلب مردم خطر خاصی ندارد اما عوارض اجتماعی و اقتصادی آن قابل چشم پوشی نیست (40 درصد مرخصی‌‌های شغلی و 30 درصد غیبت دانش آموزان در مدرسه به دلیل سرماخوردگی است). علائم این بیماری معمولا بعد از 1 هفته فروکش می‌‌کند اما گاه این علائم تا 2 هفته نیز باقی می‌‌مانند.
شیوع سرماخوردگی در پاییز و زمستان بیشتر است چرا که مردم بیشتر گرایش دارند که در فضای بسته باشند و در نتیجه آن گسترش ویروس سرماخوردگی راحت‌تر می‌‌شود.
علائم و عوارض سرماخوردگی
ویروس سرماخوردگی به مخاطی که سطح داخلی دهان، گلو و بینی را پوشانده اند، حمله می‌‌کند؛ علائم این بیماری زمانی پدیدار می‌‌شود که این مخاط درگیر شده ملتهب یا متورم شوند.
این علائم معمولا بین 1 - 3 روز خود را نشان می‌‌دهند و سرماخوردگی بین 7 - 14 روز طول می‌‌کشد.
علائم سرماخوردگی ساده
گلو درد (گلوی خشک یا تحریک شده) آبریزش یا گرفتگی بینی عطسه ناشی از گرفتگی بینی سردرد ناشی از گرفتگی بینی
گوش درد ناشی از گرفتگی بینی (بیشتر در کودکان مشاهده می‌‌شود تا بزرگسالان) تب خفیف همراه با لرز (بیشتر در کودکان مشاهده می‌‌شود تا بزرگسالان) سرفه که در ابتدا خشک است اما با پیشروی بیماری، خلط دار می‌‌شود. احساس خستگی
سرماخوردگی علائم بیماری‌‌های دیگر همچون آسم و بیماری‌‌های تنفسی (بیماری مزمن انسدادی ریه) را تشدید می‌‌کند. این بیماری همچنین می‌‌تواند به برونشیت باکتریایی، التهاب گلو، ذات‌الریه یا عفونت گوش تبدیل شود (مخصوصا اگر بیمار پیش از این هم به بیماری تنفسی مبتلا بوده باشد).
مشخص نیست که آیا ابتلا به سرماخوردگی‌‌های مکرر یا شدید با استرس، خستگی، رژیم غذایی و بهداشت نامناسب ارتباط دارد یا نه. اما به نظر می‌‌رسد سرماخوردگی در سالمندان، جدی تر است.
ویروس سرماخوردگی، همچنین می‌‌تواند اعضای دیگر بدن مثل چشم را در گیر کند. به این بیماری «چشم صورتی» - التهاب ملتحمه خفیف چشم - می‌‌گویند و از آنجایی که کودکان معمولا بینی خود را با دست پاک می‌‌کنند و سپس با همان دست چشمان خود را می‌‌مالند، بیشتر به این بیماری مبتلا می‌‌شوند.
درمان و پیشگیری سرماخوردگی
1 یا 2 روز در رختخواب بمانید و استراحت کنید. مطمئنا احساس بهتری خواهید داشت؛ حتی اگر سرماخوردگی سریعا درمان نشود حداقل از انتقال ویروس به اطرافیانتان خودداری کرده اید.
خود را گرم نگه دارید و مقدار زیادی مایعات بنوشید. مصرف مایعات گرم (همچون سوپ مرغ رقیق) می‌‌توانند اندکی از گرفتگی بینی را کاهش دهند.
با وجود این که داروها روند بهبودی بیماری را سرعت نمی بخشند، برخی از آن‌‌ها، می‌‌توانند علائم سرماخوردگی را تسکین ببخشند. مخصوصا:
دکونژستان‌‌ها، که به شکل قرص، اسپری و قطره در دسترس است. افرادی که به بیماری‌‌های قلبی، فشار خون، اختلال تیروئید، دیابت، آب سیاه، پرسازی پروستات مبتلا هستند و زنان شیرده یا باردار، قبل از مصرف این داروها حتما باید با پزشک خود مشورت کنند.
می‌توان برای تسکین درد مرتبط با سرماخوردگی و کاهش تب از مسکن (به عنوان مثال استامینوفن، ایبوپروفن، آسپیرین) بهره برد. مصرف آسپیرین در اشخاص زیر 18 سال ممنوع است. افرادی که به آسم مبتلا هستند نباید آسپرین یا ایبوپروفن استفاده کنند؛ مگر اینکه پزشک معالج آن‌‌ها نظر دیگری داشته باشد.
بسیاری از داروهای سرماخوردگی بر تاثیر و کارکرد داروهای دیگر تاثیر می‌‌گذارند. فقط در صورتی که پزشک برای شما تجویز کند می‌‌توانید چندین داروی مختلف سرماخوردگی را با هم مصرف کنید. همچنین از مصرف میزان زیاد دارو اجتناب کنید.
مصرف روزانه 200 میلی گرم ویتامین C، قبل از شروع سرماخوردگی، می‌‌تواند شدت و طول مدت سرماخوردگی را کاهش دهد. بعد از ظاهر شدن علائم سرماخوردگی، حتی مصرف میزان زیادی از این ویتامین هم نمی تواند در کاهش شدت و طول مدت سرماخوردگی تاثیری داشته باشد.
بهترین راه برای پیشگیری از سرماخوردگی، شستن مکرر دست‌‌ها با آب و صابون است (خصوصا بعد از تماس با اشیایی که ممکن است آلوده به ویروس باشند). فراموش نکنید که باید حداقل به مدت 15 ثانیه دست‌‌ها را شسته و دقت کنید کلیه قسمت‌‌های دست را بشویید. اگر امکان شستشوی دست با آب و صابون برای شما فراهم نیست، از محلول‌‌های ضد عفونی کننده استفاده کنید.
از تماس مستقیم با افراد مبتلا به سرماخوردگی،خصوصا در ابتدای بیماری، اجتناب کنید. به بینی و چشمان خود دست نزنید. برای تقویت سیستم دفاعی بدنتان، ورزش کنید، برنامه غذایی متعادل و متناسب داشته باشید و به اندازه کافی استراحت کنید.
اگر سرما خورده اید، جلوی دهان و بینی تان را در هنگام سرفه یا عطسه به کمک دستمال کاغذی بگیرید و سپس دستمال را دور بیاندازید. اگر دستمال کاغذی در دسترس ندارید، در هنگام سرفه، آرنج تان را خم کنید و جلوی دهان خود بگیرید. این روش کمک می‌‌کند از گسترش ویروس به سطوح مختلف جلوگیری کنید.
درمان‌‌های طبیعی برای تسکین گلو درد ناشی از سرماخوردگی
- غرغره آب نمک، یکی از درمان‌‌های قدیمی بسیار موثر در تسکین گلو درد است. نمک همانند ضد عفونی کننده‌ای خفیف عمل می‌‌کند، آب داخل مخاط متورم گلو را خارج می‌‌کند و در نتیجه خلط را از بین می‌‌برد. بهتر است از محلول‌‌های آب نمک آماده موجود در داروخانه‌‌ها استفاده کنید اما در صورت عدم دسترسی خودتان نیز می‌‌توانید نصف قاشق چای خوری نمک و یک لیوان آب گرم را مخلوط کرده و در دهان غرغره کنید و آن را بیرون بریزید. تا رفع کامل علائم چند بار در روز این عمل را تکرار کنید.
- از مرطوب کننده‌‌های هوا استفاده کنید. رطوبت هوا، از خشک شدن گلو جلوگیری می‌‌کند. اگر دستگاه مرطوب کننده در اختیار ندارید، یک کاسه آب را روی بخاری یا رادیاتور قرار دهید و مطمئن باشید همانند دستگاه‌‌های آماده عمل خواهد کرد.
- سیگار نکشید. دود سیگار گلو را به شدت تحریک می‌‌کند.
- با بینی نفس بکشید. با بینی نفس کشیدن، راهی طبیعی برای مرطوب کردن هوا وارد شده به شش‌‌ها است.
- اگر برای مدتی است که گلو درد دارید، مسواک تان را عوض کنید. میکروب‌‌ها در طی استفاده از مسواک در برس آن لانه می‌‌کنند و در هنگام مسواک زدن، از طریق زخم‌‌های بسیار ظریفی که دندانه‌‌های برس مسواک ایجاد می‌‌کند، وارد بدن می‌‌شوند.
- در طول فصل سرماخوردگی و آنفلوآنزا، سیستم ایمنی بدن تان را با مصرف کافی ویتامین‌‌ها و مواد مغذی تحریک کنید. برنامه غذایی متعادل داشته باشید. به اندازه کافی مواد غذایی حاوی ویتامین‌‌های C ، E و روی و منیزیم مصرف کنید. در آشپزی خود از سیر و پیاز استفاده کنید.
محرک‌‌های طبیعی برای درمان گلو درد
عسل
از دیر باز از عسل در درمان گلو درد استفاده شده است. به لطف خواص ضد عفونی کنندگی، عسل می‌‌تواند روند بهبودی بیماری‌تان را تسریع ببخشد. عسل همچنین آب میان بافتی مخاط متورم گلو را می‌‌کشد و درد و التهاب آن‌‌ها را کاهش می‌‌دهد. آن را با چای، آب جوش یا همراه با دم نوش‌‌های گیاهی میل کنید.
لیمو ترش
آب لیمو ترش تازه، عسل و آب جوش، معجونی عالی برای تسکین درد گلو است. آب نصف یک لیمو ترش را با یک فنجان آب گرم مخلوط کرده و به میزان دلخواه به کمک عسل شیرین کنید و بنوشید.
