دكترعلیاصغر پیوندی
صدای انسان وقتی تولید میشود كه ستون پرفشاری از هوا، از میان فضای گلوت، خارج شده چینهای صوتی را مرتعش سازد. عضلات حنجرهای چینهای صوتی را به یكدیگر نزدیك میكنند و نیروهای عضلانی بازدمی، سبب افزایش فشار زیر گلوت میشوند. فشار زیرگلوتی سرانجام به سطحی میرسد كه سبب باز شدن گلوت میشود.
پس از خروج هوا فشار زیرگلوتی را كاهش مییابد. هنگامی كه هوا از مجرای باریكی عبور میكند فشار مطابق قانون برنولی كاهش مییابد در نتیجه چینهای صوتی به طرف هم كشیده میشوند تا با شروع افزایش فشار زیرگلوتی چرخه جدیدی را آغاز كنند.
تولید صدا با ارتعاش چینهای صوتی ایجاد میشود. نظم و دوره ارتعاشات چینهای صوتی تعیینكننده كیفیت صداست. زیر و بم صدا به وسیله تعداد چرخههای ارتعاش چینهای صوتی در ثانیه تعیین میشود. بلندی كه معیار اندازهگیری آن دسیبل است با دامنه هر ارتعاش مشخص میشود.
زیر و بم صدا و بلندی آن توسط كنترلهای حركتی ظریف طول و كشش چینهای صوتی و فشار جریان هوا تغییر میكنند. تغییر صدا به وسیله اوروفارنكس و حفره بینی را رزونانس گویند. تكلم به وسیله هماهنگی بین زبان، كام، دندانها و لبها ایجاد میشود. خشونت صدا ممكن است ناشی از اختلالی باشد كه خصوصیات ظاهری طنابهای صوتی یا ظرفیت ارتعاشی چینهای صوتی را تغییر داده است.
صدا در طول چرخه زندگی تغییر مییابد. تغییر فیزیكی در حین بلوغ در بردارنده تكامل خصوصیات ثانویه جنسی است كه از مهمترین و قابل توجهترینشان تمایز صدای مرد بالغ با زن بالغ است. در بلوغ حنجره به سرعت رشد میكند و این تغییرات سبب تغییر صدا میشوند. محدوده صوتی بسیار محدود كودكان در هر دو جهت زیر و بم توسعه مییابد تا به محدوده بالغین برسد.
ناهنجاریهای صوتی شامل موارد ذیل میباشد
ندولهای صوتی
ندولهای صوتی كه ندول خوانندگان هم نامیده میشوند تمایل دارند كه به صورت دو طرفه در محل اتصال یك سوم قدامی و میانی طنابهای صوتی حقیقی ایجاد شوند. این ندولها در خانمها و بچهها شایعترند و وجود آنها نشانه استفاده نادرست و سوءاستفاده مزمن از صداست. ندولهای اولیه تنها خونریزیهای زیر مخاطیاند و ممكن است با استراحت بهبود یابند.
پس از استفاده نادرست و طولانیمدت از صدا، هیالینه شدن و ارگانیزاسیون رخ میدهد و سبب ایجاد ندولهای رسیدهای میشود كه سخت، سفید، ضخیم و فیبروزه است. ندول شایعترین علت خشونت صدا در گروه سنی كودكان است. نخستین گام درمان ندولهای صوتی، آموزش بیمار در پرهیز از استفاده نادرست یا سوءاستفاده از صداست. ندولهای مقاوم را میتوان از طریق جراحی و به كمك لیزر خارج كرد.
استفاده نادرست و سوءاستفاده از صدا
ممكن است استفاده نادرست و سوءاستفاده از صدا منجر به ناهنجاریهای ساختمانی مختلفی شود كه به عنوان لارنژیت مزمن شناخته میشود. برای فردی غیرمتخصص استفاده نادرست صوتی یعنی بیش از حد فریاد زدن، اما در نزد آسیبشناس گفتاری، استفاده نادرست صوتی به رشتهای از عادات نادرست گفتاری و سوءاستفاده از صدا اطلاق میشود كه میتواند بسیار پیچیده باشد. ادم مخاطی و زیر مخاطی طنابها ممكن است ایجاد شود.
لارنژیت مزمن معمولا واسته به دود سیگار، در تماس بودن با مواد استنشاقی محیطی با رینوسینوزیت مزمن همراه با ترشحات پشت بینی است. رفلاكس محتویات اسید معده ممكن است ایجاد شود. لارنژیت مزمن معمولا وابسته به دود سیگار، در تماس بودن با مواد استنشاقی محیطی یا رینوسینوزیت مزمن همراه با ترشحات پشت بینی است.
رفلاكس محتویات اسید معده ممكن است سبب لارنژیت شود. برای وجود این عارضه الزاما بیماران نباید رفلاكس یا زخمهای علامتدار داشته باشند. درمان بیماری رفلاكس معدی – مروی شامل تغییر در وضعیت خوابیدن و برنامه غذایی است. درمان دارویی (خنثیكنندههای اسید، بلوكرهای گیرنده H2 یا مهاركنندههای پمپ پروتون) اغلب سبب بهبودی علائم میشود. اگر با وجود درمان دارویی علایم باقی بمانند مراجعه به متخصص گوارش ضروری به نظر میرسد.
زخمهای تماسی
سوءاستفاده صدا بهویژه اگر همراه با عوامل دیگری چون رفلاكس معدی – مروی یا سیگار كشیدن باشد ممكن است منجر به زخمهایی در قسمت خلفی حنجره بر روی زایده صوتی آریتنوئیدها شود. این نواحی ظاهر زخمی دارند اما در واقع اپیتلیوم روی آنها سالم است.
بیوپسی جهت رد بدخیمی ضروری است درمان شامل پرهیز از سیگار كشیدن، گفتار درمانی و درمان رفلاكس است. در صورت وجود اسكار هیپرتروفیك برداشتن از طریق آندوسكوپی لازم است.
گرانولوم ناشی از لولهگذاری داخل نای
لولهگذاری داخل نای میتواند سبب آسیب مستقیم به حنجره شود. از آنجا كه لوله داخل نایی به عنوان جسم خارجی محرك برای حنجره محسوب میشود، گرانولوم – در قسمت خلفی طناب صوتی – تشكیل میشود.
پس از خارج كردن لوله، بهبود حاصل میشود؛ با این حال ممكن است در موارد شدید درمان با استروئیدها یا درمان دارویی آنتیرفلاكس لازم شود. اگر گرانولوم رسیده و پایدار شود برداشت جراحی ضرورت دارد.
ناهنجاریهای مادرزادی حنجره
لارنگومالاسی
لارنگومالاسی شایعترین ناهنجاری مادرزادی حنجره است كه منجر به استریدور دمی در شیرخواران میشود. علائم مدت كوتاهی پس از تولد ظاهر میشود. چند هفته تا چند ماه باقی میماند، بهتدریج بهبود مییابد و معمولا تا پیش از دو سالگی از بین میرود. علائم در حالت خوابیده به پشت و در زمان تقلای كودك تشدید میشود و در حالت خوابیده به شكم بهبود مییابد.
معمولا درمان خاصی غیر از اطمینان دادن به والدین لازم نیست. در صورت عدم بهبود خود به خود باید سایر تشخیصها را در نظر گرفت...
برای خواندن بخش دوم- خشونت صدا- اینجا كلیك كنید.