زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر علی‌اصغر پیوندی

اجزای مختلف سیستم ایمنی بدن با مواد بیگانه‌ای كه می‌توانند برای بدن ما مضر باشند به مقابله می‌پردازند. این مواد شامل موجودات زنده مثل باكتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها و یا موجودات غیرزنده مثل مواد موجود در هوای تنفسی یا غذاها می‌باشند.

البته همیشه این دفاع سیستم ایمنی به نفع بدن ما نیست، یكی از آن موارد همان آسیب‌های ناشی از افزایش حساسیت است كه تظاهرات آن را در بینی می‌بینیم و به آن رینیت آلرژی می‌گوییم. رینیت عبارت است از التهاب مخاط بینی. اگرچه به نظر می‌رسد حساسیت شایع‌ترین علت رینیت باشد، اما علل دیگری هم وجود دارد.

بعد از دستگاه گوارش، مخاط بینی بیش از هر نسج دیگری با مواد خارجی در تماس است. آلرژن‌های موجود در هوای تنفسی شامل گرده‌های گیاهان (درخت‌ها، چمن‌ها، علف‌ها) قارچ‌های ذره‌بینی، سبوسه‌های حیوانات، حشرات، گرد و خاك و پشم و پر پرندگان است. گرده‌های گیاهان چون سبك‌ترند، به تعداد بی‌شمار و به طور گسترده در هوا منتشر می‌شوند و از شایع‌ترین علل رینیت آلرژیك هستند.

 محیط خانه

گرده گل‌ها (بوته‌ها و درخت‌های گلدار) چون معمولاً سنگین و چسبنده بوده و به تعداد كم تولید می‌شوند، جز در تماس نزدیك باعث حساسیت نمی‌شوند. بعضی از قارچ‌ها در محیط خانه و بعضی در محیط خارج فراوان‌ترند. قارچ‌های محیط خانه در تمام سال رشد می‌كنند و در نتیجه علائم ناشی از حساسیت نسبت به آنها مزمن‌تر است.

قارچ‌های محیط خارجی با سرمای زمستان از بین می‌روند و در هوای گرم و مرطوب تابستان و پاییز به آسانی رشد می‌كنند و علائم حساسیت فصلی را به وجود می‌آورند. بعضی جانداران ریز ذره‌بینی هستند كه در سراسر دنیا پراكنده‌اند از این جانداران می‌توان «مایت‌‌» را نام برد كه جزء هشت‌پایان است و آلرژن عمده در مدفوع این جانداران وجود دارد.

غذای عمده آنها سلول‌های پوستی و اجزای مرده پوست بدن انسان و شرایط مناسب برای رشد و تكثیر آنها محیط گرم و مرطوب است. یكی از مكان‌هایی كه این جانداران زندگی می‌كنند، رختخواب انسان می‌باشد كه محیط خوبی برای تغذیه آنهاست. بعضی از حشرات كه بدن آنها پس از مردن می‌پوسد و جزئی از گرد و خاك می‌شود، می‌توانند باعث رینیت آلرژیك شوند.

انواع سوسك‌ها كه در سراسر جهان پراكنده‌اند و در خانه‌ها رشد و تكثیر می‌كنند، از مهم‌ترین این حشرات هستند. در سلول‌های پوستی (سبوسه)، آب دهان، ادرار و مدفوع حیوانات خانگی مثل سگ و گربه و پرندگان مختلف آلرژن‌های مختلف وجود دارد كه علائم رینیت آلرژیك مزمن ایجاد می‌كنند. از آلرژن‌ها می‌توان به؛ پشم، پر، سبوسه، ادرار و مدفوع حیوانات، گرده‌های گیاهان، قارچ‌ها، لاشه‌ حشرات، مواد نباتی و غذایی و مواد شیمیایی گوناگون اشاره كرد.

 علائم بیماری

رینیت آلرژیك بیماری شایعی است که حدود 10 - 15 درصد از مردم به آن دچار هستند. رینیت آلرژیك در هر سنی ممكن است شروع شود. شروع علائم در بیشتر بیماران قبل از بیست سالگی است. در شیوع بیماری از نظر جنسی اختلافی وجود ندارد. شایع‌ترین علائم رینیت آلرژیك عبارتند از: گرفتگی بینی، آبریزش، خارش و عطسه. گرفتگی بینی معمولاً دوطرفه است.

انسداد مداوم یكطرفه ممكن است علامت پولیپ یا انحراف تیغه بینی باشد. كاهش بویایی اغلب با پولیپ همراه است، ولی در رینیت آلرژیك شدید نیز ممكن است دیده شود. كاهش حس چشایی كمتر پیش می‌آید. علاوه بر خارش بینی، خارش چشم، سقف دهان، گوش و گلو نیز دیده می‌شود.

عطسه معمولاً در صبح شایع‌تر است. چشم‌ها ممكن است به ورم ملتحمه آلرژیك دچار شوند. مخصوصاً در رینیت آلرژیك فصلی، خارش، قرمزی، تورم ملتحمه چشم، آبریزش و ترشحات مخاطی به درجات مختلف وجود دارد. مالیدن چشم برای تسكین خارش، قرمزی و آبریزش را تشدید می‌كند. پلك‌ها ممكن است قرمز و متورم شوند.

 نشانه‌های آزمایشگاهی

 راه‌های تشخیصی بسیاری برای رینیت آلرژیك وجود دارد كه شامل: آزمایش سلول‌شناسی ترشحات بینی، آزمایش خون از نظر ائوزینوفیلی خون محیطی، اندازه‌گیری مقدار كل IGE سرم و آزمایش خون (RAST) و واكنش پوستی است...

براي خواندن بخش دوم- آلرژي بيني- اينجا كليك كنيد.