تحریریه پزشك امروز
كرایوسرجی روش درمانی پذیرفته شده در فیلدهای درماتولوژی (امراض پوستی)، جراحی دهان، امراض زنان، اورولوژی، گوش و حلق و بینی و بیماریهای چشمی است. كرایوسرجی میتواند برای درمان تومورهای بدخیم و خوشخیم، آكنه، زگیل و بواسیر به كار رود. برخی از این درمانها به بیهوشی نیاز ندارند.
بافتی كه به وسیله كرایوسرجی درمان شده اغلب در محل خود باقی میماند تا با نكروز از بین برود. كرایوسرجری در جراحیهاپ چشمی سه كاربرد چشمگیر دارد:
ایجاد نكروز به وسیله سرما: برای از بین بردن یا تسكین درد تومورها و از بین بردن مژههای رشد كرده در داخل چشم
ایجاد چسبندگی به وسیله سرما: برای خروج آب مروارید داخل كپسولی
ایجاد التهاب به وسیله سرما: برای ترمیم جدایی شبكیه.
روشهای مختلف كرایوسرجی به پروبهایی با طراحیهای متفاوت نیاز دارد.
ساختار فیزیكی- مكانیكی دستگاه
این دستگاه به سه شكل كنسول، STAND-ALONE و دستی موجود است. دو نوع اصلی از كرایوسرجری وجود دارد: گروه اول آنهایی كه از نیتروژن مایع و گروه دیگر آنهایی كه از اكسیدنیتریك (NO2) یا دیاكسیدكربن (CO2) استفاده میكنند. تمام كرایوسرجریها از سیستم بسته یا باز استفاده میكنند.
در سیستم بسته كرایوسرجری، ماده سرمازا (كرایوژن) كه درون یك پوشش ایزوله داخل پروب توخالی جریان پیدا میكند، سرپروب را سرد كرده؛ سپس داخل پروب برمیگردد. در جراحی چشم، بیشتر از سیستمهای بسته استفاده میشود؛ زیرا كنترل بهتری روی سرعت سرد شدن و ناحیه یخ زده شده، فراهم میكنند. در كرایوسرجریها با سیستم باز، از ماده سرمازا بهطور مستقیم برای هدف قرار دادن بافت استفاده میشود.
برای ایجاد نكروز در اثر سرما (كرایو نكروز) به كار میرود و به ندرت در جراحی چشم مورد استفاده قرار میگیرند. NO2 و CO2 اغلب برای استفاده در دستگاههای كرایوسرجی با سیستم باز مناسب نیستند، به این دلیل كه یخ ناشی از ماده سرمازا، روی بافت ممكن است بزرگ شود و ناحیه بافت مورد نظر را از اسپری ماده سرمازا جدا كند. كرایوسرجریها با نیتروژن مایع میتوانند باز یا بسته باشند (در هر دو سیستم میتوانند مورد استفاده قرار گیرند).
كرایوسرجری با نیتروژن مایع میتواند دما را تا 196- درجه سانتیگراد پایین آورد كه برای از بین بردن تومورهای خوشخیم و بدخیم مناسب است؛ همچنین از اولتراسوند برای هدایت پروبها و اجتناب از نابودی بافت سالم استفاده میشود. از ترموكوبلها، پمپهای مكشی و شیرها برای كنترل دمای سر پروب استفاده میشود با استفاده از ترموكوبل میتوان به طور دقیق منطقه یخزده را تعیین كرد.
در حال حاضر 5 پروب سرمایی به طور همزمان به كار میروند تا منطقه فریزشده را بتراشند. پروبهای سرما را میتوان از طریق پوست و بدون برش آن فرو كرد. این پروبهای سرمازا را میتوان در حالی كه منطقه مورد نظر را فریز میكنند، از طریق یك تصویر مشاهده كرد كه به كمك اولتراسوند فراهم شده است. گاهی اوقات سنسورهای گرمایی چندگانه برای مانتیور كردن دقیقتر پروسه فریز شن تعبیه میشوند...