زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه پزشك امروز

ایده جایگزینی اعضاء و جوارح معیوب و بیمار با نمونه ساخت بشر از دیرباز توسط جراحان مختلف مطرح شده اما از جنگ جهانی دوم به‌علت سیل مجروحان، از سوی مراكز علمی و دانشمندان مورد توجه قرار گرفت. این ایده منجر به تهیه و تولید بسیاری از ایمپلنت‌های سنتتیك شد كه البته فاصله بسیار با نوع زنده بافت معیوب داشتند.

از دهه 1980 با گذر مهندسی نسج Tissue Engineering از مرحله آزمایشگاهی، اكنون تمام توجهات برای جایگزینی نسوج و اعضاء معیوب با نوع زنده به این رشته معطوف شده است.

دیدگاه جدید به كارگیری بیوتكنولوژی برای تولید نسوج و اعضاء حقیقی به جای استفاده از فلزات و پلیمرها- كه فاصله زیاد با اجزاء زنده بدن دارند- با مقبولیت و استقبال گسترده بازارهای مالی و كمپانی‌های دارویی و تجهیزات پزشكی مواجه شده، چرا كه پتانسیل بالای تجاری آن بسیار مشهود است.

مهندسی نسج Tissue Engineering و تولید فرآورده‌های پیوندی كه بر اساس علوم و مهندسی نسبت به بازسازی، نگهداری، ارتقاء و یا جایگزینی بافت‌ها یا اعضای انسان اقدام می‌كنند، منجر به تولید طیف وسیعی از محصولات شده كه سه منشا بافت‌های انسانی (Autologous & Allogenic tissues)، نسوج یا اعضای حیوانی (Xenotransplant) و مواد بیولوژیك از منشا بی‌مهرگان نظیر مرجان‌ها تهیه می‌شوند.

پس از تهیه ماتریكس زمینه‌ای برای تولید محصولات، سلول‌های كشت‌داده شده انسان با دیگر پستانداران یا دیگر فاكتورهای رشد به این محصولات تركیب می‌شود. در حالی كه تا سال 1995 این محصولات 20 درصد ایمپلنت‌های كاربردی را تشكیل می‌دادند، در حال حاضر با توجه به مزایای بسیار بالاتر آنها به سهم بیش از 50 درصد دست یافته‌اند.

با توجه به اینكه سیستم اسكلتی بدن حجیم‌تر و بزرگ‌ترین دستگاه بدن را تشكیل می‌دهد، در معرض بسیاری از بیماری‌ها و سوانح بوده بنابراین دچار آسیب‌های مختلف می‌شود كه در بسیاری از موارد نیاز به درمان جایگزین برای تسریع و یا بازسازی سیستم استخوانی وجود دارد. فرآورده‌های ایمپلنت بیولوژیك بافت‌های استخوانی و اسكلتی، جزء پرمصرف‌ترین رده مصرفی در رشته‌های مختلف پزشكی و دندانپزشكی است به‌طوری كه تنها در ایالت متحده سالانه بیش از یك میلیون گرافت استخوانی استفاده می‌شود.

پیشرفت‌های چشمگیر بیوتكنولوژی و مهندسی نسج در زمینه سیستم اسكلتی عضلانی و به‌كارگیری فناوری‌های نو در زمینه تولید فرآورده‌های بیولوژیك، سبب تغییر انقلابی توجه از پیچ و پلیت و ایمپلنت‌های فلزی به محصولات بیولوژیك شده به‌طوری كه این نسل جدید محصولات سبب گسترش راه‌های درمانی، بهبود چشمگیر درمان و كیفیت زندگی بیماران شده و در بسیاری از موارد از هزینه كلی درمان و نگهداری معلولان كاسته است.

با توجه به توانایی دوباره‌سازی بافت‌های عضلانی و اسكلتی بدن تاكنون رویكرد زمانی به‌صورت تامین خواص مكانیكی بخش آسیب‌دیده با ایمپلنت‌های فلزی بوده تا بافت‌های بدن فرصت بازسازی لازم را پیدا كنند ولی با ورود ایمپلنت‌های بیولوژیك علاوه بر ایجاد ساپورت مكانیكی لازم، بیوایمپلنت‌های تسریع‌كننده ترمیم بوده و با تسهیل ترمیم به‌عنوان جسم خارجی تلقی نمی‌شوند. كشورمان با جمعیت بیش از 75 میلیون نفر، سالانه به‌صورت بالقوه نیازمند مقدار قابل توجهی از فرآورده‌های فوق‌الذكر است.

شركت همانندساز بافت وابسته به لیدكو- تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران- با هدف تولید بیوایمپلنت‌های پیوندی با استانداردهای بین‌المللی در سال 1382 برای تولید فرآورده‌های مورد نیاز بیماران از طریق مهندسی بافت و كشت سلولی تاسیس شد.

این فرآورده‌ها بر اساس استانداردهای جهانی آزمایشگاهی GTP، Good Manfacturing GMP ، تحت محیط تمیز ISO class 4 تهیه شده و كفایت فرآیند تولید با تست‌های متعدد سرولوژی و میكروبیولوژی كنترل می‌شود. همچنین محصولات نهایی تحت تست‌های كنترل كیفی بیومكانیك و بیولوژیك قرار گرفته و كیفیت محصول نهایی از هر لحاظ كنترل می‌شود.

با بهره‌گیری از بهترین تكنولوژی روز؛ در حال حاضر این شركت در حال تولید رده‌های مختلف محصول بیوایمپلنت استخوانی برای تامین نیاز طیف وسیعی از بیماران نیازمند كشور است و مازاد تولیدات مهندسی نسج شركت نیز به مراكز فوق‌تخصصی كشورهایی نظیر مصر، عربستان، قطر، سوریه و ... صادر می‌شود كه با اقبال عمومی متخصصان این كشورها مواجه شده است...