دکتر امید هاشمی فرد - متخصص قلب و عروق
تحریریه زندگی آنلاین : پرولاپس دریچه میترال یک اختلال نسبتاً شایع و اغلب خوشخیم است. دریچه میترال دو پره یا لیف لت دارد و بین حفرات سمت چپ قلب یعنی دهلیز چپ و بطن چپ واقع شده است. در حین انقباض دهلیز چپ، دریچه باز و خون از دهلیز چپ وارد بطن چپ میشود ولی در حین انقباض بطن چپ بسته میشود و مانع ورود خون به دهلیزها میگردد.در برخی افراد یکی از این پرهها یا هر دوی آنها بزرگتر بوده یا بافت نرمتر داشته و بنابراین هنگامیکه بطن چپ منقبض میشود و دریچهها بسته میشوند؛ پرههای دریچه بجای اینکه قیفی شکل و نرمال باشند؛ به سمت عقب و به درون دهلیز چپ خمیده میشوند. این ناهنجاری دربسته شدن دریچه میترال قلبی را پرولاپس دریچه میترال مینامند. این عارضه شایعترین نوع بیماریهای دریچه قلب است و گاهی میتواند به همراه درجاتی از نشت خون از ورای دریچه یا نارسایی دریچه میترال همراه گردد.
بیشتربخوانید:
مشکلی برای دریچه قلب
پرولاپس دریچه میترال اختلالی قابل پیشگیری نیست. بیماران مبتلا به این عارضه میتوانند زندگی طبیعی و بدون اذیتی را تجربه کنند. شدت پرولاپس دریچه میترال طیف بستگی به ایجاد علائم دارد. اغلب بیماران مبتلا به افتادگی دریچه میترال، بدون علامت هستند درحالیکه برخی دیگر علائمی دارند که کیفیت زندگی آنان را تغییر میدهد. در کل معمولاً یک اختلال خوشخیم است و زندگی طبیعی را مختل نمیکند. با این وجود تعداد کمی از بیماران عوارض شدیدتری دارند. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی موارد شدید افتادگی دریچه میترال نیز بهراحتی قابل درمان بوده و مبتلایان میتوانند برای یک زندگی طولانیمدت برنامهریزی نمایند.
علائم شایع پرولاپس دریچه میترال
این اختلال در خانمهای جوان تا میانسال شایعتر از آقایان است. اما نوعی از این بیماری در مردان بالای ۵۰ سال نیز دیده میشود و این مردان نسبت به زنان و جوانترها سه برابر بیشتر در معرض خطر نارسایی میترال شدید هستند.در مبتلایان به این عارضه معمولاً علامتی وجود ندارد ولی پرولاپس دریچه میترال یک صدای قلبی خاص ایجاد میکند که در معاینه با گوشی پزشکی شنیده خواهد شد. افتادگی دریچه میترال به دلیل عدم ایجاد علائم، بهطور معمول در طی یک معاینه ساده کشف میشود.
این بیماری گاهاً با علائم زیر همراه است:
*احساس درد تیرکشیده در قفسه سینه بهطوریکه امکان تنفس برای چند ثانیه نخواهد بود
*تپش قلب و اضطراب
*احساس سبکی سر هنگام برخاستن از حالت نشسته یا *خوابیده
*خستگی و تنگی نفس
برخی از بیمارانی که پرولاپس دریچه میترال دارند، علایمی را نشان میدهند که به نظر میرسد به این بیماری ارتباطی ندارد مانند: حملات پا نیک، تپش قلب، اضطراب، خستگی، میگرن، افت فشارخون و سندرم روده تحریکپذیر.
بیشتربخوانید:
پرولاپس دریچه میترال
عوامل ایجاد افتادگی دریچه میترال قلب
علت این اختلال در بسیاری موارد ناشناخته است اما به نظر میرسد در برخی بیماران ناشی از اختلال ژنتیکی بافت کلاژن باشد. این اختلال ممکن است با برخی بیماریهای مادرزادی قلب نیز همراه گردد.
روشهای پاراکلینیک برای تشخیص پرولاپس دریچه میترال قلب
نوار قلب
اگرچه در بیماران مبتلا به افتادگی دریچه میترال، الکتروکاریوگرام ممکن است اطلاعات نسبتاً ارزشمندی فراهم کند اما بیماران معمولاً ECG طبیعی دارند. الکتروکاردیوگرامها ممکن است در اثبات آریتمیها در بیمارانی که تپش قلب دارند سودمند باشد.
اکوکاردیوگرام
یک اکوکاردیوگرافی مفیدترین آزمون غیر تهاجمی برای تشخیص افتادگی دریچه میترال قلب است. این روش در شناسایی وضعیت غیرطبیعی و پرولاپس لتهای دریچه میترال مؤثر است. اکوکاردیوگرامها در تعیین اندازه دهلیز چپ، اندازه و عملکرد بطن چپ نیز سودمند است. اکوکاردیوگرام در تعیین میزان پس زدن خون از میترال نیز کمک کننده هستند. در این بیماران اگر علامتی وجود ندارد؛ اکوکاردیوگرامهای متوالی معمولاً ضروری نیست مگر در مبتلایانی که علائم رو به پیشرفت بیماری را از خود نشان میدهند.
عوارض افتادگی دریچه میترال
پرولاپس دریچه میترال اغلب یک اختلال خوشخیم است که زندگی طبیعی را مختل نمیکند و پیش آگهی درازمدت این بیماری عالی است اما زیرمجموعه کوچکی از بیماران عوارض شدیدی از خود بروز میدهند که ممکن است در زندگی روزمره آنها اشکال ایجاد کند.