دكتر بهنام ترابی؛ متخصص قلب و عروق، دكتر منوچهر كیهانی؛ فوق تخصص بیماریهای خون
شایعترین مكانیزم الكتروفیزیولوژیك در وقوع مرگ ناگهانی قلبی، تاكی آریتمیهای بطنی است.
اختلال عملكرد بطنی چپ به هر دلیلی كه ایجاد شده باشد، قویترین عامل پیشبینی كننده برای وقوع مرگ ناگهانی قلبی محسوب میگردد.
كاردیومیوپاتی ایسكمیك در بالغین و كاردیومیوپاتی هیپرتروفیك در كودكان و نوجوانان در صدر تشخیصهای افتراقی برای مرگ ناگهانی قلبی قرار دارند.
مطالعات الكتروفیزیولوژیك نقش مهمی را در زمینههای تشخیص، درمان و تعیین پیش آگهی برای نجات یافتگان از مرگ ناگهانی قلبی و یا افراد در معرض خطر دارند.
تلاش در جهت آگاهی و آموزش مردم در برخورد با موارد مرگ ناگهانی قلبی، انجام عملیات احیا و استفاده از دفیبریلاتورهای اتوماتیك خارجی تاثیر به سزایی در افزایش موارد نجات از مرگ ناگهانی قلبی خواهد داشت.
بیماریهای ایسكمیك قلبی
ایست قلبی در این بیماران اغلب به علت آریتمی بطنی است كه میتواند ناشی از اسكارهای مزمن میوكارد، ایسكمی میوكارد و یا سكته قلبی حاد باشد.
یك اسكار میوكارد ناشی از سكته قلبی میتواند به عنوان نقطه شروع آریتمی بطنی عمل كند.
این واقعه ممكن است به فاصله كوتاهی بعد از سكته قلبی و یا سالها بعد از آن اتفاق افتد.
در مطالعات انجام شده بر روی افرادی كه با تابلوی مرگ ناگهانی قلبی فوت كردهاند، شایعترین یافته پاتولوژیك، آترواسكلروز بوده است.
در مطالعات انجام شده بر روی نجات یافتگان از ایست قلبی نیز بیماری عروق كرونر با تنگی بیشتر از 75 درصد در اغلب بیماران دیده شده است. مطالعات اتوپسی این افراد نیز نتایج مشابه را نشان داده است ولی علیرغم این یافتهها فقط در 20 درصد موارد مرگ ناگهانی قلبی شواهد وقوع سكته قلبی حاد دیده شده است.
در حالی كه 40 تا 70 درصد موارد شواهدی دال بر سكته قلبی قدیمی وجود داشته است.
ایسكمی حاد و گذرای قلبی نیز یكی از علل مهم و قوع مرگ ناگهانی قلبی با مكانیزم آریتمی میباشد به همین دلیل در بیماران مبتلا به تنگی عروق كرونر، برقراری جریان خون كافی برای میوكارد ایسكمیك با روشهای جراحی و غیر جراحی با كاهش خطر مرگ ناگهانی قلبی همراه خواهد بود.
خطر مرگ ناگهانی قلبی در طی 30 روز اول بعد از سكته قلبی در بیمارانی كه دچار اختلال عملكرد بطن چپ و نارسایی قلبی شدهاند در بیشترین حد خود میباشد.
بنابراین بكارگیری روشهای خاص در جلوگیری از مرگ ناگهانی قلبی در این گروه از بیماران و در این فاصله خاص زمانی باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.
تاثیر داروهای بتا بلوكر مانند پروپرانولول در كاهش مرگ ناگهانی قلبی بخصوص در بیمارانی كه سكته قلبی همراه با فیبریلاسیون و یا تاكی كاردی بطنی و یا PVC مكرر دارند نیز تا حدی مربوط به كاهش ایسكمی میگردد.
بتابلوكرها همچنین آستانه وقوع فیبریلاسیون بطنی را افزایش دهند و از تعداد PVC در بیمارانی كه سكته قلبی كردهاند، میكاهند.
متاآنالیز مطالعات انجام شده در طی سالهای 1996 تا 2006 نشان داده كه درمان با داروهای خانواده statin میتواند در كاهش مرگ ناگهانی قلبی موثر باشد و این اثر احتمالا مستقل از اثر كاهنده آنها در میزان چربیهای خون میباشد.
همچنین مطالعات اخیر نشان داده است كه مصرف همزمان دیورتیكهایی مثل هیدروكلروتیازید با داروهای مهار كننده كانال سدیم در سطح اپی تلیال كه اثر نگهدارندگی پتاسیم را دارند، در درمان فشار خون سالمندان با كاهش موارد مرگ ناگهانی قلبی همراه بوده است.
بیماریهای غیر آترواسكلروتیك عروق كرونر مانند اختلالات مادرزادی، آمبولی عروق كرونر و آرتریت عروق كرونر نیز با افزایش وقوع مرگ ناگهانی قلبی همراه میباشند.