تغذیه صحیح به منظور كنترل كلسترول
با وجود اینكه بعضی از داروها میتوانند سطح كلسترول را در یك محدوده طبیعی نگه دارند، اما به نظر میرسد بهتر است كلسترول خون با رژیم غذایی و تغییر روش زندگی، متعادل شود. داروهای پایین آورندهی كلسترول باعث صرف هزینههای فراوانی میشود همچنین ممكن است دارای عوارض جانبی باشد.
بنابراین میتوان گفت، اولین قدم در كاهش سطح كلسترول رعایت رژیم غذایی مناسب و تغییر در عادات زندگی است، چرا كه هر نوع مادهی غذایی كه بیشتر از مقدار مورد نیاز مصرف شود به چربی تبدیل خواهد شد و در بدن ذخیره میشود. اگر سطح كلسترول خون بالا باشد، اولین قدم این است كه چربیهای آشكار در مواد غذایی را جدا سازید چربیهای اشباع را كمتر مصرف كنید.
روشهای زیر جهت كاهش چربی در رژیم غذایی پیشنهاد میشود: سعی كنید میزان مصرف چربی به خصوص چربیهای اشباع را در رژیم غذایی كاهش دهید. مصرف چربی را به حداقل برسانید و از مصرف غذاهای چرب و با كلسترول بالا نظیر مغز، جگر، دل، زبان، كلهپاچه، زردهی تخممرغ، سسهای حاوی زردهی تخممرغ، مایونز، كره، روغن نارگیل، روغن حیوانی، شكلات، شیرینیهای خامهدار، كیك، ماهی كنسرو شده با روغن، میگو، سیبزمینی سرخ شده، سوسیس و كالباس اجتناب ورزید.
ماهی میتواند باعث كاهش چربی خون شود، بنابراین بكوشید حداقل دو بار در هفته ماهی مصرف كنید. البته توجه داشته باشید كه از سرخ كردن ماهی خودداری كنید. بهتر است ماهی را به صورت كبابی، آبپز یا بخارپز مصرف كنید. سبزیها و میوهها چربی كمی دارند و همچنین یك منبع سرشار از ویتامینها هستند، بنابراین از این مواد زیاد مصرف كنید. شیر و انواع لبنیات كمچربی و پاستوریزه را انتخاب كنید.
توصیههایی پیرامون مصرف چربیها
بهتر است چربی كمتر مصرف كنید؛ به ویژه چربیهای اشباع كه كلسترول خون را بالا میبرد.
چربیهای غیر اشباع باعث بالا رفتن سطح كلسترول نمیشود.
بنابراین غذاهای حاوی چربیهای غیر اشباع باید تا حد امكان جایگزین غذاهای حاوی چربیهای اشباع شود ولی توجه داشته باشید كه تمام انواع چربیها (گیاهی یا حیوانی) دارای كالری زیاد است و بیشتر از سایر مواد غذایی انرژی تولید میكند.
بنابراین به طور كلی مصرف آنها در برنامهی غذایی باید محدود شود در یك رژیم غذایی متعادل، كمتر از یك سوم چربی مصرفی باید به چربیهای پنها در مواد غذایی نظیر گوشت، تخممرغ، لبنیات و . . . و دو سوم بقیه از طریق مصرف روغن نباتی مایع تامین شود (به طور تقریبی 2-1 قاشق مرباخوری)
پخت سالم غذا با چربیها و روغنها
نه تنها غذاهایی كه انتخاب میكنید، باید از نوعی باشد كه میزان چربی آن كم باشد بلكه باید طوری غذاها را طبخ كنید كه میزان چربی غذا نیز كم باشد. اولین قدم، مصرف كمروغن در حین پخت مواد غذایی است. برای مثال زمانی كه میخواهید گوشت یا ماهی استفاده كنید، بهتر است آنها را در فر پخت كنید. تمام چربیهای آشكار را جدا سازید، پوست مرغ را قبل از مصرف جدا كنید (پوست مرغ منبع سرشار از چربی است).
سس سالاد كمچربی و ترجیحاً بدون چربی مصرف كنید. بهتر است به جای سس سالاد از آب لیمو استفاده كنید. از مصرف زیاد نمك بپرهیزید. به جای گوشت قرمز تا حد امكان از گوشت سفید، به ویژه ماهی استفاده كنید. از نانهای سبوسدار، مثل سنگك بیشتر استفاده كنید.
مصرف غذا در خارج از منزل
باید به دقت غذاهای روزانه خود را بررسی كنید این كار راحتی زمانی كه غذاهای خارج از منزل (رستوران) را صرف میكنید نیز انجام دهید. انتخاب غذاهای كمچرب به معنی خوردن فقط نان و آب نیست. شما میتوانید غذاهای متنوعی میل كنید. غذایی كه انتخاب میكنید باید لذتبخش باشد.
عامل خطر ساز
كشیدن سیگار، فشارخون بالا، فقدان فعالیتهای بدنی، افزایش بیش از حد وزن.
عملكرد مناسب
بسیار نكشید! سیگار یك عامل ایجاد كنندهی خطر برای بیماریهای قلبی است. فشارخون را كنترل كنید! فشارخون بالا اغلب توسط رژیم غذایی و دارو كنترل میشود. در زندگی روزانه برای ورزش منظم برنامهریزی كنید. وزن طبیعی خود را حفظ كنید، رژیم كمچربی و پرفیبر همراه با یك ورزش منظم میتواند برای ادامهی زندگی سالم به شما كمك كند.
روشهای دیگر برای كاهش خطر بروز حملات قلبی و سكتهی مغزی
در حالیكه سطح بالای كلسترول یك عامل خطر در ایجاد حملات قلبی و سكته مغزی است، اما این عامل فقط یكی از عوامل خطرساز بیماریهای قلبی و عروق مغزی است.
سیگار نكشید
اگر شما سیگاری هستید، بهترین قدم جهت حفظ سلامت قلب، قطعاً ترك سیگار است. مهمترین عامل بیماریهای قلبی- عروقی در افراد سیگاری، مصرف سیگار است. در واقع 30درصد تمام مرگ و میرهای ناشی از آسیب عروق كرونر قلب، ناشی از مصرف سیگار است.
اگر شما سیگار میكشید و كلسترول خونتان بالا است، یا سایر عوامل خطرساز در شما وجود دارد، احتمال ابتلا به این بیماریها در شما زیاد است به مدت پنج سال از ترك سیگار، این افراد همانند افراد غیر سیگاری در معرض خطر بیماریهای قلب و عروق قرار دارند. بنابراین مصرف سیگار را قطع كنید.
كنترل فشارخون
فشارخون بالا (هایپرتانسیون) اغلب با رژیم غذایی صحیح و تغییر سبك زندگی كنترل میشود.
انجام فعالیت بدنی
فعالیت منظم ورزشی یكی از بهترین راههای مراقبت از قلب است. ورزش، سطح تریگلیسیرید را كاهش و سطح كلسترول HDL یا كلسترول خوب را افزایش میدهد. ورزش باعث كاهش وزن و تقویت قلب میشود و حتی برای افراد بیمار نیز مفید است؛ اما نوع ورزش باید با نوع بیماری مناسب باشد. حال اگر شما بیمار هستید، در مورد نوع ورزش و فعالیت بدنی با پزشك خود مشورت كنید.
كاهش وزن
وزن اضافی باعث افزایش فعالیت قلب میشود. این حالت در وضعیت استراحت و در هنگام ورزش نیز رخ میدهد. از دست دادن وزن اضافی برای ارتقای سلامتی ضروری به نظر میرسد.