دكتر منوچهر قارونی؛ متخصص قلب و عروق
بیمار آقای 75 سالهای است كه در منزل دچار سرگیجه و عرق سرد و بیحالی شده است و به پزشكی در نزدیكی منزل مراجعت كرده است و به بیمار آمپول B-Complex و شربت AL-MG داده است و بیمار را مرخص كرده است. در ساعت 2 بامداد با حالت تنگی نفس از خواب بیدار میشود و توسط اورژانس به بیمارستان منتقل میشود.
از بیماری ECG گرفته شده و علائم انفاركتوس حاد مشاهده میشود. آیا تابلوی مراجعه بیمار مانند همه انفاركتوسها نبوده است؟
انفاركتوس یك بیماری هزار چهره است و با چهرههای مختلف خود را نشان میدهد و اصولا باید گفت هر انسانی برای خودش دنیای جدا و متفاوت از دیگران را دارد. مثلا هر انسانی نوار قلب خاص خود را دارد و هر انسانی سكته خاص خود را دارد كه ممكن است علائم كلینیكی یكسان نباشد.
فرم شایع به صورت احساس فشار و سنگینی در قفسه سینه با انتشار به دست راست و چپ و امتداد انگشتان ،در فك تحتانی و درد دندانهای سمت پایین ، در ناحیه معده و درد گردن یا اصولا به طور كلی هر دردی كه از ناف بالاتر و از فك تحتانی پایینتر (چه در جلو و چه در پشت) میباشد.
اگر بیمار آقایی بالاتر از سن 50 سال داشته باشد باید به فكر تنگی عروق كرونر بود كه در بعضی از افراد سنگینی جلوی سینه شاخص است و در بعضیها در مچ دست راست و چپ دردناك میشود و در بعضی از افراد مانند درد گوارشی و زخم دئودنوم در ناحیه اپی گاستر حس میشود كه این دردها باعث اشتباه بیمار و پزشك میشود و به غلط فكر میكنند كه معده و یا آرتروز گردن و یا سرماخوردگی و یا نفخ شكم و یا دندان درد میباشد و با این تفكر غلط باعث مرگ و میر میشود و باید اضافه كنم كه هیچكدام از این دردها با فعالیت و عصبانیت ایجاد نمیشود و این درد قلبی است كه با فعالیت، غذا خوردن و یا عصبانیت ایجاد میشود.
یعنی اگر كسی عصبانی شد مچ دست راستش درد گرفت باید به فكر بیماری قلبی بود و یا اگر درد ناحیه معده داشت قبل از اینكه فكر كنیم گاستریت یا زخم معده است باید كاملا بیماری ایسكمیك را رد كنیم.
همانطور كه قبلا گفته شد علت وجود درد در مچ دست و دندانها و معده كه به آنها دردهای مهاجر گفته میشود، و این است كه در دوران جنینی یك سلول بوده است كه با تقسیم خود اعصاب سه شاخه و عصب سمپاتیك و عصب Radial دست و عصب فرنیك را میسازد و تحریك در یك عصب باعث احساس درد در اعصاب دیگر میباشد.
معادلات آنژین
باید بدانیم كه تمام این علائم كه ذكر میشود به اندازه آنژین در بیماران قلبی ارزشمند است مثلا سرگیجه، ضعف، سكسكه Faint، استفراغ، عرق سرد، احساس گرسنگی شدید و این علائم در افراد یر و دیابتی بیشتر از آنژین خود را نشان میدهد.
مثلا در افراد دیابتی ممكن است فقط با تابلوی ضعف و عرق شدید مراجعه كند به طوری كه لباسهای زیر بیمار خیس آب است و یا جوانها بیشتر با احساس گرفتگی در گردن و تنگی نفس مراجعت میكند و در افراد پیر بالای 80 سال و یا افراد دیابتی بدون هیچ سابقه از درد فقط با تابلوی ادم ریه و تنگی نفس ناگهانی مراجعه كنند و با مشاهده چنین علائمی از بیماران نوار قلب گرفته میشود و علت گرسنگی شدید به علت ترشح بیش از حد كاتكولامینهاست كه در هیپوتالاموس مغز باعث تحریك مركز اشتها شده است.