زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه ماهنامه دنیای سلامت

برای آنكه خون در عروق به جریان درآید و به تمام نقاط بدن برسد، نیاز به فشار دارد؛ ولی مقدار این فشار باید مناسب باشد. فشار جریانی خونی كه در سرخرگ‌ها وجود دارد و در هر انقباض عضله قلب به دیواره رگ‌ها وارد می‌شود، فشار خون نام دارد. وقتی كه سرخرگ‌ها قابلیت ارتجاع و استحكام طبیعی خود را از دست می‌دهند و عروق كوچك باریك‌تر می‌شوند، فشار خون بالا می‌رود.

این بیماری (افزایش فشار خون) كاملاً خاموش است و فقط با اندازه‌گیری می‌توان پی به آن برد. فشار خون ممكن است سال‌ها بی‌سر و صدا، بدون هیچ علامت خاصی وجود داشته باشد. بالاترین میزان فشار خون «فشار سیستولیك» نام دارد؛ یعنی همان فشاری كه به هنگام انقباض ماهیچه قلب خون را از قلب به سایر نقاط بدن می‌رساند.

كمترین میزان فشار خون را هم «فشار دیاستولیك» می‌نامند كه فشار بین ضربان‌های قلب و مربوط به زمان استراحت قلب است. فشار خون به طور طبیعی در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا می‌رود. رژیم‌های نادرست غذایی، مصرف زیاد غذاهای چرب و پرنمك و بی‌تحركی نیز از عوامل افزایش فشار خون می‌باشند.

عوارض فشار خون بالا

حملات قلبی، نارسایی قلب، ورم ریه، نارسایی كلیه، سكته مغزی، آسیب چشمی و مشكلات بینایی از عوارض اصلی فشار خون بالا هستند. هر چه فشار خون بالاتر باشد، امید فرد به ادامه زندگی به شكل عادی كمتر است. اگر فشار خون به مدت طولانی درمان نشود، ممكن است به هر یك از این مشكلات جدی و حاد منجر گردد و یا حتی به بینایی آسیب برسد. به‌طور كلی حدود 40 درصد از آقایان و 30 درصد از خانم‌ها به فشار خون بالا دچار هستند و معمولاً یك سوم آنها تحت درمان نیستند و سلامت آنها در معرض خطر است.

علل و عوامل

علت اصلی این بیماری در اغلب افراد ناشناخته است؛ اما بیماری‌هایی همچون افسردگی، اختلال در تولید هورمون‌های غدد فوق كلیوی، بیماری كلیه و مصرف برخی داروها باعث افزایش آن می‌شود.

دیگر بیماری‌هایی كه باعث بالا رفتن فشار خون می‌شوند، عبارتند از

پركاری تیروئید: پركاری تیروئید باعث تند شدن ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون می‌شود كه با درمان آن فشار خون كاهش می‌یابد. افزایش كورتیزول در بدن مصرف كورتون به مدت طولانی نیز از عوامل افزایش فشار خون است.

تنگی رگ‌های كلیه‌ها: این بیماری به سختی قابل درمان و كنترل است؛ بنابراین وقتی فشار خون در اثر این بیماری با مصرف داروها پایین نمی‌آید، باید رگ‌ها با آنژیوگرافی بررسی شوند. 

تومور غده فوق كلیه: به علت ترشح ناگهانی آدرنالین در بیماران مبتلا به این عارضه، به ناگاه حملات شدید تپش قلب و تعریق روی می‌دهد و فشار خون بالا می‌رود. این بیماری از طریق جراحی قابل درمان است. غیر از بیماری‌های گفته‌شده، اضافه وزن و چاقی، سیگار كشیدن، كم‌تحركی، استرس زیاد، مصرف الكل، ژنتیك و استفاده از برخی داروهای خاص نیز از عوامل دیگر بیماری هستند.

روش‌های اندازه‌گیری فشار خون

برای اندازه‌گیری فشار خون در خانه می‌توانید از مانیتور آنروید استفاده كنید. این مانتیور روی بازو بسته و با دست باد می‌شود (با باد كردن حباب پلاستیكی كه به دستگاه متصل است) و مونیتور دیجیتالی روی مچ دست میزان فشار خون را نمایش می‌دهد. این نوع از دستگاه‌های اندازه‌گیری فشار خون به راحتی حمل می‌شوند و تقریباً ارزان هستند؛

اما كار كردن با آنها كمی دشوارتر است. مونیتورهای دیجیتالی خودكار هستند و به راحتی قابل استفاده می‌باشند و اعداد آنها به سادگی خوانده می‌شود. برخی از مونیتورهای دیجیتالی قطعا روی دست بسته می‌شوند. معمولاً فشار خون به صورت مثلاً 82/120 نشان داده می‌شود كه منظور فشار سیستولیك و یا دیاستولیك است (بالاترین عدد، فشار سیستولیك و كمترین عدد، فشار دیاستولیك).