معنای خستگی پزشكی، با خستگی به معنای عامیانه متفاوت است. خستگی به معنای عامیانه برای همه افراد رخ می‌دهد كه با یك استراحت و خواب شبانه برطرف می‌شود و عموماً ناشی از انجام كار و یا فعالیت زیاد است.
به كاهش انرژی روزانه بدن مربوط می‌شود؛ اما خستگی غیر معمول با خواب برطرف نمی‌شود. خستگی‌های حاد گاه تا یك ماه و یا كمتر و یا در برخی موارد حتی تا شش ماه و یا بیشتر ادامه خواهند داشت و آنقدر این مشكل پیشرفت می‌كند كه كیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
به گزارش انجمن مولتیپل اسكلروزیس در امریكا، بیش از 80 درصد از افراد مبتلا به MS دچار خستگی مزمن هستند كه با گذر زمان بدتر می‌شود و گرما و رطوبت آن را تشدید می‌كند.
بهترین روش برای مبارزه با خستگی مزمن ناشی از MS درمان علت زمینه‌ای آن است. متاسفانه علت دقیق خستگی ناشی از MS هنوز مشخص نشده و دلایل متعددی برای آن عنوان شده است.
با این‌حال میتوانید با انجام اقداماتی ساده تا حدی این نوع خستگی را كنترل كنید:
ارزیابی مقدار انرژی
به انرژی بدن خود همچون بانك نگاه كنید باید همیشه به مقدار كافی پول به بانك واریز و یا برداشت شود تا تعادل آن حفظ گردد.
در یك دفترچه یادداشت، ساعات خستگی و ساعاتی را كه پرانرژی هستید، یادداشت كنید و دلیل فرضی آن را نیز جلوی هر یك از موارد بنویسید.
- به علائم هشدار دهنده خستگی دقت كنید، این علائم ممكن است شامل خستگی چشم‌ها، پاها، كل بدن، سفتی شانه‌ها، كاهش انرژی، عدم توانایی در تمركز خواب‌آلودگی و افزایش تحریك‌پذیری شود.
گاهی عصبانیت، اضطراب و بی‌حوصلگی نیز از علائم هشدار دهنده خستگی است.
حفظ انرژی در افراد مبتلا به ام اس
- از قبل برای كار خود برنامه‌ریزی كنید؛ مثلاً از انجام كارهای غیر ضروری خودداری كرده و انجام برخی از این كارها را به دیگران بسپارید و خلاصه اینكه زندگی را ساده‌تر از آنچه كه هست، تصور كنید.
- در طول روز یك زمان استراحت داشته باشید. میان كار و استراحت تعادل ایجاد كرده و قبل از اینكه خسته شوید، كمی استراحت كنید. استراحت كوتاه و مكرر سودمند است.
- سرعت كار خود را تنظیم كنید سرعت متوسط و كار متوالی بهتر از فعالیت شدید و سخت است. از نشستن و یا ایستادن‌های طولانی مدت بپرهیزید.
- از بدن در مكانیك مناسب استفاده كنید: هنگام نشستن از یك صندلی خوب استفاده و سطح كار خود را تنظیم كنید.
هیچ‌گاه چیزی را بدون نشستن و با خم شدن برندارید. به جای اینكه یكدفعه یك بار سنگین بردارید آن بار را به قطعات كوچك تقسیم كرده و چندین بار حمل كنید.
- تا آنجا كه برای‌تان امكان دارد كارها را ساده كنید. از ابزارهای دسته بلند استفاده كنیدكه مجبور نباشید برای انجام برخی كارها خم بشوید. همچنین لوازم موردنیاز خود را در محل‌های قابل دسترس و طبقه‌های پایین كابینت قرار دهید.
- انجام كارهایی را كه موجب تنش عضلانی شوند، را محدود كنید.
- شرایط محیطی را كه سبب خستگی می‌شوند، شناسایی كنید؛ مثلاً از گرما و سرما و از گازهای مضر دوری كنید و از گرفتن دوش داغ خودداری ورزید.
- فعالیت‌های خود را اولویت‌بندی كنید و تصمیم بگیرید كه انجام چه كارهایی مهمتر از سایر كارهاست و انرژی خود را صرف انجام كارهای مهمتر كنید.
تغذیه درست داشته باشید
اگر رژیم غذایی سالمی نداشته باشید و یا به مقدار كافی غذا نخورید، خستگی اغلب اوقات بدتر می‌شود.
حفظ تغذیه به مناسب به شما كمك می‌كند تا احساس بهتری داشته باشید و انرژی بیشتری كسب كنید.
ورزش
كاهش فعالیت فیزیكی كه ممكن است ناشی از بیماری و یا درمان بیماری باشد میتواند به خستگی و كمبود انرژی منجر شود.
دانشمندان دریافته‌اند كه حتی ورزشكاران كاملا سالم نیز اگر مدت زیادی را در بستر و یا در وضعیتی ثابت باقی بمانند دچار اضطراب، افسردگی، ضعف، خستگی و حالت تهوع می‌شوند.
ورزش با شدت متوسط و منظم، این احساسات را كاهش می‌دهد و كمك می‌كند فعال‌تر و با انرژی‌تر باقی بمانید.
یادگیری مدیریت استرس
مدیریت استرس نقش مهمی در مبارزه با خستگی دارد. برای كنترل تنش‌های روزانه به موارد زیر توجه كنید:
- انتظارات خود را تنظیم كنید: به عنوان مثال اگر قرار است امروز 10 كار را هم‌زمان انجام دهید، آنها را از مهم به كم اهمیت طبقه‌بندی كرده و چند كار دیگر را به روزهای دیگر موكول كنید.
احساس موفقیت، استرس را كاهش می‌دهد. به دیگران اجازه دهیدكه شما را درك و حمایت كنند. اگر افراد خانواده بتوانند معنای خستگی شما را درك كنند، می‌توانند در واقع این حس بسیار كمك كننده باشد.
گروه‌های حمایتی، یك منبع آرامش هستند.
- از شیوه‌های تمدد اعصاب استفاده كنید. تنفس عمیق و یا مدیتیشن میتواند استرس را كاهش دهد.
- در كلاس‌هایی شركت كنید كه توجه شما را از خستگی دور و به سمت دیگری منحرف كند، فعالیت‌هایی همچون بافندگی، موسیقی، خواندن و یا گوش دادن به موسیقی بهتر است كارهایی را انتخاب كنید كه به انرژی فیزیكی كمی نیاز داشته باشد.
اگر به نظر می‌رسد كه استرس خارج از كنترل است، حتما با پزشك مشورت كنید. اگرچه خستگی علامت شایع كار و فعالیت زیاد است، ولی اگر به نظرتان خستگی غیر طبیعی بود، حتماً با پزشك مشورت كنید، زیرا گاه میتواند نشان دهنده یك مشكل زمینه‌ای پزشكی باشد كه با مراجعه به پزشك پیشگیری یا درمان شود.
خشكی چشم پس از یائسگی
بسیاری از مردم امریكا به خشكی چشم مبتلا هستند این خشكی چشم از حالت خفیف تا شدید متغیر است و اگر شما یك خانم بالای 50 سال باشید، بیشتر احتمال ابتلا به خشكی چشم شدید در شما وجود دارد.
مطالعات نشان می‌دهد كه حدود 7/8 درصد از زنان و 4/7 درصد مردان در این سنین به خشكی چشم مبتلا می‌شوند.
زنانی كه در معرض یائسگی قرار دارند دچار اختلال سیگنال‌های شیمیایی و در نتیجه التهاب و خشكی چشم می‌شوند.
برخی از نظرات نشان می‌دهد كه كاهش هورمون اندروژن میتواند از علل خشكی چشم زمان سالمند باشد.
اگرچه هورمون زنان استروژن پس از یائسگی كاهش می‌یابد، ولی مطالعات نشان می‌دهند كه هورمون درمانی (HRT) در درمان خشكی چشم تأثیری ندارد.
باید بدانید كه اگر به خشكی چشم مبتلا هستید و قصد دارید عمل جراحی اصلاح دید لیزر را انجام دهید، لیزیك كردن چشم‌ها بر عملكرد عصبی قرنیه تأثیر می‌گذارد و خشكی چشم را تشدید می‌كند.
قبل از هر نوع جراحی از پزشك بخواهید كه با انجام آزمایش‌های ویژه مقدار رطوبت چشم شما را تعیین كند.
اگر مبتلا به خشكی چشم هستید، مطمئن باشید این مشكل كه همچون بیماری آرتریت روماتوئید ناشی از افزایش سن است در شرایطی مناسب قابل درمان خواهد بود.
برخی از داروهای موردنیاز بزرگسالان بالای 40 سال میتواند. خشكی چشم را تشدید كند؛ مثل دیورتیك‌ها و داروهای ضد افسردگی.
اگر تصور می‌كنید كه مصرف این داروها موجب خشكی چشم شما می‌شود. با پزشك مشورت كنید.
ممكن است بتواند دارویی برای شما تجویز كند كه به همان اندازه مفید باشد ولی خشكی چشم را در پی نداشته باشد.
در نهایت اینكه آلرژی و یا مشكلات دیگر نیز میتواند موجب التهاب چشم‌ها شود و التهاب نیز منجر به خشكی چشم.
در این موارد باید ابتدا حساسیت درمان شود. حداقل هر دو سال یكبار و اگر دچار مشكل بینایی هستید، حتی زودتر به چشم‌پزشك مراجعه كنید.
مثلاً اگر مبتلا به دیابت هستید، دست‌كم سالی یكبار به چشم پزشك مراجعه كنید و توصیه‌های او در مورد رژیم غذایی، كنترل قندخون و انسولین را به كار نبرید.
چرا كه ریتنوپاتی دیابتی بدون هیچ علامتی میتواند به از دست دادن دائمی بینایی منجر شود.
در صورت مشاهده هر نوع علائم بیماری چشمی سریعاً به پزشك مراجعه كنید و به یاد داشته باشید كه بسیاری از نشانه‌ها در اواخر روند پیشرفت بیماری نمودار می‌شوند، بنابراین واكنش فوری شما بسیار مهم است.
میتواند از چشم‌پزشك خواهش كنید عینكی به شما بدهد كه دید شما را در شب بهتر كند. از آنجا كه خشكی چشم با از بین رفتن اشك چشم بدتر می‌شود، از هدر رفتن رطوبت چشم جلوگیری كنید.
حتی میتوانید در شرایط شدید از اشك‌های مصنوعی استفاده كنید كه حاوی سرم فیزیولوژیك و ماده‌ای مثل الكل پلی وینیل و یا سلولوز مصنوعی هستند.
كمپرس گرم نیز در رفع موقتی خشكی چشم موثر است. سعی كنید 5 تا 10 دقیقه و روزی سه بار چشمان خود را كمپرس گرم كنید تا جریان اشك را تحریك كند.
خیر شدن و پلك نزدن، این بیماری را تشدید می‌كند، هنگام تماشای تلویزیون و یا كار با كامپیوتر پلك زدن را فراموش نكنید.
پاك كردن موجب پخش كردن ورقه‌ای سه لایه از آب مخاط و چربی بر روی چشم می‌شود و چشم را شست‌وشوی می‌دهد.
مرطوب نگه داشتن هوای اتاق و استفاده از دستگاه بخور در شب از خشك شدن چشم‌ها پیشگیری می‌كند. در آفتاب و یا نور مستقیم استفاده از عینك را فراموش نكنید.
عینك‌هایی كه اطراف چشم را می‌پوشانند، بهترین انتخاب هستند.
استفاده از سشوار به‌طور مستقیم بر روی چشم‌ها و یا قرار گرفتن در معرض باد شدید در مناطق آب و هوایی گرم و خشك، خشكی چشم را تشدید می‌كند.
