دکتر داریوش نسبی تهرانی؛ متخصص مغز و اعصاب
اکثر مردم نسبت به صرع به صورت معجونی که طبیعت غیر قابل پیش بینی دارد، فکر ميکنند و در مورد اینکه یک فرد مبتلا به صرع تا چه حد با فعالیت شغل طبیعی سازگاری دارد، ناآگاه و نامطمئن هستند.
صرع یک نشانه است و بیماری نیست. هرچند که به عنوان یک بیماری مجرد شناخته و مطرح ميشود. تاثیر صرع بر فرد مبتلا گسترهای متغیر از حرکات تشنجی شدید و اختلالات هوشیاری تا یک احساس خفیف یا قطع شدن کوتاه مدت تفکر طبیعی است و یا حتی یک احساس و رفتار که به سختی مورد توجه دیگران قرار ميگیرد.
این نشانهها به دلیل امواج الکتریکی کوتاه مدت و حملهای مغزی است که از بعضی مناطق آن جریان ميیابد. در بسیاری از موارد صرع یکی از حالتهای زیر را نشان ميدهد:
یک زندگی سرشار داشته باشید
شما مردی مبتلا به صرع هستید؟ نگرانید که صرع، زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد؟ خیالتان راحت باشد. صرع نمیتواند و نباید محور زندگی منحصر به فرد شما باشد. هر چقدر بیشتر در مورد وضعیت خود بدانید و فعالانه تر با آن سازگار شوید، صرع اهمیت کمتری در زندگیتان خواهد داشت. شاید لازم باشد کمی تغییر در زندگی روزانهتان ایجاد کنید، اما هنوز هم ميتوانید یک زندگی سرشار داشته باشید.
موارد مصرف داروها
داروهای خود را به شیوه زیر مصرف کنید:
داروی خود را در زمان مشخصی مصرف کنید، مانند زمان خواب، صرف غذا، یا بعد از مسواک زدن.
از یک جعبه نگهدارنده داروی روزانه استفاده کنید.
جعبه نگهدارنده دارو را سر وقت پر کنید. هرگز آن را بدون دارو رها نکنید. یک یادداشت روی تقویم خود بگذارید تا به شما یادآوری کند.
از پزشک خود بپرسید در صورتی که یک نوبت دارو را فراموش کردید، چکار کنید.
زمانی که احساس کردید که یک حمله در حال وقوع است، داروی اضافی نخورید. آن دارو کمکی نخواهد کرد. زمان کافی برای اثر دارو وجود ندارد. داروهای ضد صرع باید بر طبق یک نظم مصرف شوند تا موثر واقع شوند.
با انگیزه بمانید! مصرف داروها طبق تجویز پزشک، به شما این شانس را ميدهد تا حملاتتان به شکل موثری کنترل گردد. این امر سبب ميشود تا شانس بیشتری برای گرفتن گواهینامه، اجتناب از حمله در مکانهای عمومی و در نتیجه زندگی بهتری داشته باشید.
یک عادت جدید
آقایان مبتلا به صرع گاهی اوقات فکر ميکنند که ميتوانند " به تنهایی از پس آن برآیند." یا " با کله شقی با آن روبرو شوند". آنان حتی ممکن است صرع خود را انکار نمایند. حقیقت این است که با گامهایی ضروری در زندگی، ميتوانید قوی تر و غیروابسته تر، زندگی خود را در دست گیرید.
پیگیری توصیههای پزشکتان، بهترین راه برای افزایش استقلال شما است. پزشک شما مثل یک مربی است که ميداند در زمین چگونه بازی کند. او بهترین شیوه درمان را برای صرع شما به کار ميبرد. اگر ميخواهید حملات شما بهتر کنترل شود، باید یاد بگیرید که " چگونه بازی کنید". شما و پزشکتان بخشی از یک تیم هستید که باید با هم کار کنید.
مصرف داروها به شکل تجویز شده
1.داروها را فراموش نکنید. 2. میزان داروها را کم نکنید. 3. مصرف داروها را قطع نکنید.
قطع مصرف داروها بدون مشورت با پزشک بسیار خطرناک است. زمانی که فکر ميکنید همه چیز تحت کنترل است، ميتواند یک حمله ناگهانی و در نتیجه شکاف درمانی بوجود آید. این حمله ميتواند به سرعت یا کمی بعد از این که شما داروی خود را فراموش یا قطع کردید، اتفاق بیفتد. در نتیجه درمان صرع شما ممکن است سخت تر از گذشته گردد. حمله استاتوس، یک وضعیت مخاطره آمیز است که ميتواند ناگهان بعد از قطع داروهای ضد صرع بوجود آید.
رانندگی امن
حالا که شما مبتلا به صرع هستید، آیا قادر به رانندگی خواهید بود؟ تحت یک شرایط کنترل شده، بله.
هدف اصلی، حفظ امنیت هم برای شما و هم برای دیگران است. تشنجات کنترل نشده و رانندگی با هم جور نمی شوند. اگر تشنجات شما هنوز به خوبی کنترل نشده؛ یا باید از اتوبوس استفاده کنید؛ یا از یک دوست بخواهید تا شما را به ماشین سواری ببرد. شاید این کار کمی سخت باشد، ولی بهتر از این است که در پایان رانندگی در بیمارستان باشید.
شما ميتوانید رانندگی کنید اگر:
حملات شما متوقف شده است.
داروهای خود را مرتب مصرف ميکنید و هرگز مصرف دارو را فراموش نمیکنید.
خسته یا خواب آلود نیستید.
اگر شما علیرغم توصیههای پزشکتان، رانندگی کنید ؛ خود شما مسئول حوادث رانندگی خواهید بود، حتی اگر در آن حادثه شما گناهکار نباشید. بیمه هم ممکن است خسارت شما را پوشش ندهد.
اگر هنگام رانندگی حس کردید یک حمله تشنجی ميخواهد آغاز شود:
به کنار جاده رفته و متوقف شوید.
اگر داروهایتان را تمام کرده بودید از شخصی بخواهید تا شما را به داروخانه برساند.
داروهای تجویزی را به صورت پیک تحویل بگیرید.
از یک دوست بخواهید تا داروهای شما را گرفته و به دست شما برساند.
در صورتی که تشنج داشتید:
از فردی بخواهید تا ماشین شما را تا مطب دکتر براند.
اگر داروهایتان تغییر کرده یا قطع شده تا زمانی که خود و پزشکتان از تاثیر آن مطلع نشدید، رانندگی نکنید.
هرگز بعد از نوشیدن نوشابههای الکلی رانندگی نکنید. الکل احتمال تشنج را افزایش ميدهد. داروهای ضد صرع نیز اثر الکل بر بدن را تقویت ميکنند.
رانندگی به عنوان یک شغل
در بسیاری از کشورها، افراد مبتلا به صرع نمی توانند به عنوان راننده حرفهای کار کرده یا با ماشینهای سنگین کار کنند.
اگر در نظر دارید که با ماشینهای سنگین کار کنید، باید از اداره راهنمایی و رانندگی منطقه خود در مورد محدودیتهای زیر سوال کنید :
رانندگی با ون و کامیونهای سنگین
ماشینهای اورژانس ( آمبولانس یا ماشین آتش نشانی )
وسایل حمل و نقل عمومی ( اتوبوس یا مترو )
تاکسیها
مینی بوسها
ماشینهای سنگین غیردولتی (تریلرها یا موتورهای خانگی)
می خواهید گردشی در اطراف بزنید :
شراکتی از یک ماشین استفاده کنید.
قدم بزنید.
از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید ( اتوبوس یا مترو).
تاکسی بگیرید.
از سرویسهای مخصوص مثل اتوبوسها استفاده کنید.
از دوستان، اقوام یا همکاران درخواست کنید تا با هم یک سواری داشته باشید.
اشتغال
بیشتر افراد مبتلا به صرع ممکن است هرگز در موقع کار دچار حمله نشوند. اما اگر حمله رخ داد یک راهنمایی خوب لازم است تا از عوارض بعدی جلوگیری نماید:
1. فرد را به محل امنی منتقل نمائید.
2. موانع و لباسهای دور گردن را باز نمایید تا راحت نفس بکشد.
3. مایعات داده نشود و او را تحریک نکنید (سیلی زدن، پاشیدن آب ممنوع است)
4. فرقی نمی کند ،هیچ چیز سفت یا نرم را در دهان نگذارید. زیرا خطر شکستن دندانها یا انسداد راه تنفسی وجود دارد.
5. سعی نکنید جلوی حرکات غیر ارادی را در جریان یک حمله شدید بگیرید. زیرا ممکن است باعث شکستن اندامها شود.
6. به طور کلی نیازی به صدا کردن پزشک نیست مگر آن که شخصص به خود صدمه رسانیده، زخمی شده یا این که حمله توسط حملههای دیگری پشت سر هم تکرار شود.
7. پس از یک حمله سخت نیاز به استراحت ميباشد. قبل از آن که فرد به سرکار خود برگردد به او استراحت داده و مایعات بخورانید.
8. در مورد مصرف مرتب دارو و مشورت با پزشک معالج وی را راهنمایی نمائید.
اگر شما برای شغلی، ممتاز شناخته شوید ؛ صرع نمی تواند مانعی برای شما باشد. تشنجات کوتاه بوده، و با وظایف شغلی شما به طور معمول تداخلی نخواهد داشت. بعضی از مشاغل به دلایل امنیتی، محدودیتهایی دارند. متاسفانه بسیار سخت و یا غیرممکن خواهد بود که شما بتوانید مشاغل زیر را داشته باشید، به ویژه اگر تشنجاتتان کنترل نباشد:
خلبانی هواپیما
رانندگی حرفه ای و ترانزیت
کارهای ساختمانی
جراحی
دندانپزشکی
نیروی ارتش ؛ پیش از آنکه شما فرم استخدام نیروی ارتش را پر کنید، تشنجات شما بایست به خوبی کنترل شده باشد. حتی در صورت کنترل تشنجات هم، محدودیتهایی برای رانندگی با ماشینهای سنگین یا نیروی آتشنشاني وجود دارد.
پلیس کوهستان ؛ هر فرد توسط پزشک بر اساس ملاکهای اختصاصی و متعلق به فرد بررسی ميگردد.
نیروی آتش نشانی و پلیس ؛ استخدام بر اساس سیاست گذاری سازمانهای مربوطه انجام ميشود. اما به کارگیری شخص قطعاً بر پایه توصیه پزشک خواهد بود. اگر شما را برای شغلی در نظر نگرفتند، تسلیم نشوید. یافتن شغل برای هرکسی نیاز به صبوری، داشتن نگرش مثبت و پشتکار دارد.