تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
عادت ماهیانه
بعضی از زنان دریافته اند که درست قبل و یا در دوران قاعدگی دچار تشنج می‌‌شوند. اکثر زنانی که متوجه تأثیر دورۀ قاعدگی در حمله‌‌هایشان هستند، می‌‌دانند که در هر زمان دیگری نیز ممکن است دچار حمله شوند. اما میزان بروز این حمله‌‌ها در حوالی زمان عادت ماهیانه بیشتر است. هنگامی که خانمی تنها در حوالی زمان قاعدگی دچار حمله می‌‌شود، این نوع صرع به عنوان "صرع قاعدگی" شناخته می‌‌شود.دلیل این مسئله هنوز به طور کامل روشن نیست، این حالت ممکن است ناشی از تغییر در هورمون‌‌های جنسی (استروژن و پروژسترون) در زمان قاعدگی و یا در اثر افزایش مایعات بدن در این زمان باشد. برای بعضی از این افراد، افزودن برخی از داروها در هفتۀ قبل از دوران قاعدگی می‌‌تواند مفید باشد که در هر حال تجویز این داروها باید طبق دستور پزشک صورت گیرد.
صرع و ازدواج
درگذشته مبتلایان به صرع از بسیاری حقوق اجتماعی خود از جمله ازدواج محروم بودند. اما با گذشت زمان و شناخت هر چه بیشتر این بیماری، نگرش جامعه نسبت به بیماری صرع تغییر یافت و درنهایت ازدواج و تشكیل خانواده در این افراد، امری عادی شد. اگر فرد مبتلا به صرع قصد ازدواج دارد و مدتی طولانی است كه دچار بیماری صرع است و حمله‌‌های وی کاملاً کنترل نشده است، باید با پزشك خود مشورت نموده و علت كنترل نشدن حمله‌‌های صرعی را بیابد.
معمولاً درمان نادرست یا مصرف نامرتب داروها عامل ادامۀ حمله‌‌های صرع است. پیش از آنكه تصمیم نهایی را در مورد ازدواج بگیرد، بهتر است مسئلۀ خود را با شخص مورد نظر در میان بگذارد. اگرچه هستند افرادی كه مبتلا به صرع بوده و آن را مخفی می‌‌كنند. اما به جای پنهان کردن ، باید صادقانه مشكل خود را با فرد مقابل در میان گذاشته و او را با مشاوره با پزشك معالج خویش، قانع كرد كه با كنترل صرع می‌‌توان یك زندگی سالم داشت.
توجه داشته باشید كه مواردی دیده شده است كه همسری به بهانۀ بی‌اطلاعی از بیماری صرع همسر خود، تقاضای طلاق كرده است بنابراین لازم است آگاهی از بیماری همسر در عقدنامه ذکر شود. اغلب افراد مبتلا به صرع می توانند ازدواج كنند و فرزندان سالمی داشته باشند و از زندگی فعال و پر ثمری لذت ببرند. صرع از جمله اختلال‌‌هایی است كه در خانم‌‌ها و خانوادۀ آنها از نظر ازدواج، بارداری، شیردهی، عادت ماهیانه، یائسگی و... نگرانی‌‌هایی را ایجاد می‌‌کند و ممکن است مشكلاتی را در زندگی آنها به وجود آورد. از این رو ارائه اطلاعات در زمینه‌‌های فوق می‌‌تواند برای خانم‌‌های مبتلا به صرع مفید باشد.
مشاورۀ قبل از بارداری
مشاوره‌‌های قبل از بارداری باید مدت‌‌ها قبل از باردار شدن انجام گیرد. زنان مبتلا به صرع باید در مورد قاعدگی و تأثیر آن بر روی صرع ، شیوه‌‌های پیشگیری از بارداری ، زمان مناسب برای بارداری و نحوۀ درمان و مراقبت‌‌های ویژۀ بارداری با پزشک متخصص مغز و اعصاب خود مشورت نمایند. یک زن مبتلا به صرع ممکن است با آگاهی کمی در این زمینه وارد دوران بارداری شود. غافلگیر شدن با یک بارداری ناخواسته در میانۀ راه و اجبار در تغییر میزان یا نوع دارو مطلوب نیست و حتی المقدور باید از وقوع چنین وضعیتی پیشگیری کرد.
اهداف مشاورۀ قبل از بارداری
هدف از برگزاری جلسه‌‌های مشاوره، تصمیم‌گیری مشترک بین پزشک و بیمار در مورد مسائل زیر است:
وقتی بیمار تمایلی به بارداری ندارد، در این صورت احتمال باروری بیمار در چه حد است و مطمئن‌ترین روش پیشگیری چیست؟
وقتی بیمار مایل به بارداری است، مناسب ترین زمان چه موقع است؟
آیا کنترل حمله‌‌ها در حد مطلوب است؟ اگر نه، امکان دستیابی به کنترل صرع در چه حد است؟
آیا صرع به دلیل وجود ضایعه خاص مغزی است؟ اگر بلی، آیا بارداری با مشکل مواجه خواهد شد؟
آیا بیماری جسمی –روانی دیگری وجود دارد؟
آیا احتمال وقوع مسائل ژنتیکی وجود دارد؟
وضعیت دارویی بیمار و امکان قطع کامل دارو چگونه است؟
آیا تعویض دارو توصیه می‌‌شود؟
آیا مقدار دارو باید تغییر داده شود؟
آیا مشکلات احتمالی باروری وجود دارد؟
با تصمیم گیری صحیح و منطقی در رابطه با مسائل فوق، صرع حین بارداری به نحو احسن کنترل شده و دوران بارداری هر چه بی خطر تر (چه برای مادر و چه برای جنین) سپری خواهد شد. هرگونه كاهش یا قطع خود سرانۀ دارو در طول بارداری نه تنها خطر را کاهش نمی‌دهد، بلكه موجب افزایش خطر تشنج نیز می شود.
صرع و بارداری
با توجه به این كه تقریباً 50 درصد مبتلایان به صرع را خانم‌‌های در سنین باروری تشكیل می‌‌دهند، با این حال هنوز به طور دقیق تأثیر صرع، حمله‌‌های تشنجی و داروهای ضد صرع بر بارداری شناخته نشده است. ولی به طور کلی تعداد حمله‌‌ها در طول دوران بارداری 50 درصد بدون تغییر، 25 تا 30 درصد تشدید، و 10 تا 20 درصد کاهش می‌‌یابد. و این چندان نگران كنند نیست زیرا با مشورت پزشك و تنظیم دارو قابل كنترل است. اكثر خانم‌‌های مبتلا به صرع ، دوران بارداری را به صورت طبیعی پیموده و زایمان بی خطری خواهند داشت. هر چقدر تشنج‌‌ها در دورۀ قبل از بارداری بهتر کنترل شده باشند ، احتمال وقوع تشنج حین بارداری کمتر خواهد شد.
در ضمن لازم است زنان مبتلا به صرع مانند تمام زنان باردار در این دوران مراقبت‌‌های جسمی و روانی لازم نظیر استراحت كافی، توجه دقیق به امر تغذیه، دوری از هیجان ، عصبانیت و پرهیز از كم خوابی را رعایت نمایند.بدیهی است یك خانم مبتلا به صرع هنگام بارداری ممكن است با مشكلاتی مواجه شود. لذا باید مرتب با پزشك خود در تماس باشد، زیرا به دنیا آوردن یك نوزاد سالم ارزش این مراقبت را دارد.
خوشبختانه بیش از 90 درصد خانم‌‌های مبتلا به صرع بارداری موفقی خواهند داشت و فرزندان سالمی به دنیا خواهند آورد. یكی از خطرهای دوران بارداری، عوارض مصرف داروهای ضد صرع است، زیرا برخی از این داروها اثر منفی بر روی جنین دارند. خوشبختانه داروهای كم ضرری برای مادران باردار وجود دارد كه برای اطلاع بیشتر باید با پزشك معالج خود مشورت كنند. از طرف دیگر تشنج‌‌ها، مخصوصاً نوع منتشر ، ممکن است باعث آسیب به جنین شوند. به ویژه اگر حین ماه آخر بارداری یا زایمان رخ دهند.
