بسیاری از افرادی که الکل مصرف می‌کنند با این تصور که میزان مصرف‌شان دائمی نیست و کم است، سعی می‌کنند توجیهی برای بی‌خطر بودن مصرف آن پیدا کنند، در حالی‌که پزشکان معتقدند حتی مصرف بسیار کم الکل ممکن است در بعضی از افراد عوارض جبران‌ناپذیری برجا گذارد.
از نظر علمی، عوارض الکل روی روان، جسم و اعضای گوناگون بدن ثابت شده و بی‌شمارند.
از آنجا که سوء‌مصرف الکل می‌تواند موجب اختلالات روانی و رفتاری شود می‌توان انتظار داشت با افزایش مصرف الکل در جامعه آمار ارتکاب جرم، تصادفات رانندگی، نزاع و آسیب‌های اجتماعی بالا برود.
در این مطلب سعی شده به شایع‌ترین عوارضی که استعمال الکل روی بدن دارد، اشاره شود.
اگر علاقه به مصرف مشروبات الکلی دارید، قضاوت را برعهده خودتان می‌گذاریم که می‌خواهید این راه را ادامه دهید یا نه؟ در ادامه شما را با عوارض الکل آشنا می‌کنیم.
بسیاری از آثار زیانبار مصرف الکل برگشت‌ناپذیرند
الکل با دستگاه گوارش چه می‌کند؟
از همان لحظه که الکل وارد دهان می‌شود، جذب آن هم شروع می‌شود و شاید یکی از مهم‌ترین تاثیرات الکل را باید روی سیستم گوارشی بدن دانست. تأثیر الکل بر دستگاه گوارش به این ترتیب است:
تأثیر الکل بر کبد
هپاتیت حاد الکلی
این بیماری با مصرف زیاد الکل و در زمان کم ایجاد می‌شود.
هپاتیت حاد الکلی با علائمی مانند؛ التهاب کبد، زردی حاد، درد شکم، علائم مختص نارسایی کبد، کاهش قندخون و کاهش هوشیاری بروز می‌کند.
سیروز کبدی
این اختلال با مقدار مصرف کم یا زیاد الکل ولی طولانی‌مدت ایجاد می‌شود.
الکل باعث می‌شود عملکرد سلول‌های کبد به‌تدریج به‌دلیل فیبروزه شدن کبد از بین برود.
چنین بیمارانی دچار خستگی، ضعف و ناتوانی، بی‌اشتهایی، تهوع و کاهش وزن هستند.
با پیشرفت بیماری اِدم و تورم دست و پا نیز ظاهر می‌شود. در مراحل نهایی زردی پوست و خارش به‌دلیل رسوب املاح صفراوی زیر جلد هم وجود دارد.
با پیشرفت بیماری و بالارفتن فشار ورید کبدی واریس مری ایجاد می‌شود و ممکن است خونریزی شدید ایجاد شود که سلامت بیمار را به‌شدت در معرض خطر قرار می‌دهد.
کبد چرب الکلی
در این بیماری آنزیم‌های کبدی افزایش می‌یابند و ممکن است فرد کاملاً بدون علامت باشد.
کبد چرب الکلی در طولانی‌مدت می‌تواند باعث آسیب جدی به کبد یا سیروز کبدی شود.
تأثیر الکل بر لوزالمعده
این بیماری به دو صورت حاد و مزمن بروز می‌کند.
در التهاب حاد لوزالمعده بیمار به‌دنبال مصرف زیاد الکل در زمان کوتاه دچار التهاب می‌شود.
التهاب مزمن لوزالمعده معمولاً در افرادی مشاهده می‌شود که سابقه چندبار التهاب حاد لوزالمعده را دارند.
ترک کامل الکل باعث بهبود این بیماران می‌شود.
بیمارانی که دچار التهاب مزمن لوزالمعده می‌شوند علائمی مانند لاغری، اسهال، مدفوع چرب، درد شکم، ضعف و بی‌حالی خواهند داشت.
به‌دنبال التهاب مزمن لوزالمعده ممکن است سرطان لوزالمعده هم دیده شود.
در واقع، الکل یک عامل مشخص در ابتلای افراد به سرطان لوزالمعده است.
عوارض گوارشی الکل
افرادی که الکل مصرف می‌کنند، دچار مشکلات معده مانند خراش در معده، زخم‌های گوارشی، التهاب و درد معده می‌شوند.
این عوارض در اثر مصرف کم یا زیاد الکل ایجاد می‌شوند، ولی با مصرف زیاد این عوارض بیشتر بروز می‌کنند. الکل ممکن است باعث ریفلاکس معده به مری شود؛ یعنی اسید معده وارد مری شود.
بیمارانی که ریفلاکس دارند به هیچ وجه نباید الکل استفاده کنند چون الکل باعث تشدید ریفلاکس یا برگشت اسید معده به مری می‌شود.
بعضی از سرطان‌های مری و معده هم در اثر مصرف الکل گزارش شده است.
الکل موجب چاقی و اضافه وزن فرد نیز می‌شود چون انرژی بدن مصرف نمی‌شود و انرژی مازاد در بدن باقی می‌ماند.
از طرفی، مصرف الکل ممکن است باعث کمبود ویتامین‌های مختلف در بدن شود.
نکته آخر
گاهی این سؤال مطرح می‌شود که مصرف چه مقدار الکل و در چه مدت می‌تواند باعث صدمه به بدن، دستگاه گوارش و... شود؟
تاکنون به‌طور دقیق به این سؤال جواب داده نشده چون میزان آسیب در نژادهای مختلف، زن و مرد، سن و... متفاوت است.
برخی بیماران با مصرف بسیار کم الکل دچار آسیب کبدی می‌شوند ولی بیمارانی هم هستند که سال‌های متوالی الکل مصرف کرده ولی دچار عوارض ناشی از الکل نشده‌اند.
الکل با جنین چه می‌کند؟
الکل تاثیرات بسیار جبران‌ناپذیری روی جنین دارد.
مادرانی که به مقدار بسیار کم الکل مصرف می‌کنند، ممکن است نوزادی با مشکل «نشانگان الکل جنینی» به دنیا آورند.
زمانی که الکل وارد جریان خون جنین می‌شود به مغز و سایر اندام‌های جنین صدمه می‌زند. نشانگان الکل جنینی درمان ندارد.
از هر 750 نوزادی که متولد می‌شوند، یک نوزاد به نشانگان الکل جنینی مبتلا است. نوزاد با ترکیبی از تأخیر در رشد قبل و بعد از تولد، بدشکلی در صورت و بدن و اختلالات دستگاه عصبی مرکزی متولد می‌شود.
این کودکان در بدو تولد دچار ضعف در مکیدن هستند و بعدها دچار مشکلات خواب، کندی در پردازش اطلاعات، توجه محدود، بی‌قراری، تحریک‌پذیری، بیش‌فعالی، ناتوانی در یادگیری، نقایص حرکتی و... می‌شوند.
قابل‌توجه اینکه مصرف کم الکل هم می‌تواند به جنین صدمه وارد کند.
هرچه میزان مصرف مادر بیشتر باشد، عوارض هم با شدت بیشتری بروز خواهند کرد، بنابراین خانم‌ها باید از مصرف الکل حتی به میزان بسیار کم از زمانی که تصمیم به بارداری می‌گیرند تا پایان شیردهی اجتناب کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد خانم‌هایی که در طول دوران بارداری الکل بسیار کمی مصرف کرده‌اند فرزندان‌شان در سنین 7-6 سالگی بیش‌ازحد پرخاشگر بودند و خانم‌هایی که به میزان متوسط الکل مصرف کردند، معمولاً صاحب فرزندانی شدند که مشکلات رفتاری یا بزهکاری داشتند.
