زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر محمدرضا قدیرزاده

 یكی از موضوعات مهم در مبحث درمان اعتیاد، خوددرمانی در این حوزه می‌باشد. همانگونه كه می‌دانید اعتیاد یك بیماری مزمن عودكننده است و همین خاصیت منجر به این می‌‌شود كه فرد معتاد انواع روش‌های درمانی را در طول زندگی تجربه نماید. در شرح حالی‌‌كه از بیماران معتاد گرفته می‌‌شود اغلب سابقه چندین مرتبه رفتن به كمپ، ترك در منزل و استفاده از انواع و اقسام داروها را ذكر می‌‌كنند.

متاسفانه عدم اطلاع رسانی صحیح درخصوص درمان‌های استاندارد، ترس از افشای هویت افراد معتاد و از همه مهم‌تر پدیده انكار اعتیاد باعث می‌‌شود كه افراد بیمار به مراكز درمان سوءمصرف مواد مراجعه نكنند و سعی نمایند مشكل اعتیاد خود را با خوددرمانی برطرف نمایند.

نورجیزك و تمجیزك

اغلب این خود درمانی‌ها نه تنها به درمان اعتیاد منجر نمی‌شود بلكه به پیچیده‌تر شدن مشكل اعتیاد فرد می‌‌انجامد. به عنوان مثال چندسال قبل ماده‌ای به نام‌های نورجیزك و تمجیزك از طریق مرزهای شرقی وارد كشور شد كه تبلیغ گسترده‌ای درخصوص خواص درمانی آن بین معتادان صورت گرفت.

این مواد كه به صورت ویال و آمپول می‌‌باشد در اصل حاوی ماده بوپره نورفین و داروی كورتن می‌‌باشد و با توجه به استفاده تزریقی آن در كوتاه مدت بدلیل وجود داروی كورتن و پدیده جذب آب و نمك در بدن منجر به افزایش وزن و روشن شدن پوست می‌‌شود كه در این حالت بیمار فكر می‌‌كند در حال بهبودی می‌‌باشد در حالیكه متاسفانه فرد معتاد علاوه بر عوارض مصرف تزریقی بوپره نورفین دچار عوارض مصرف كورتن نیز می‌‌گردد و در آن سال‌ها موارد زیادی از مرگ و میر بیماران بر اثر استفاده از نورجیزك و تمجیزك گزارش شد.

یكی از روش‌های سوداگران مرگ در تبلیغ مواد اعتیادآور جدید، تبلیغ به عنوان داروی ترك اعتیاد می‌‌باشد كه همین موضوع نیز خود به گسترش آن ماده كمك می‌‌كند به عنوان مثال یكی از تبلیغاتی كه در مورد مصرف شیشه انجام می‌‌شود این است كه این ماده نه تنها اعتیاد نمی آورد بلكه با مصرف آن نیز مورفین بدن شسته شده و فرد معتاد به تدریج ماده مخدر را ترك می‌‌كند.

همین موضوع باعث شد كه بسیاری از افراد معتاد به مواد مخدر به امید درمان و رهایی از ماده افیونی به مصرف ماده روانگردان شیشه روی بیاورند و در حالیكه در اوایل،‌ مصرف مواد مخدر آنها نیز تا حدودی كاسته می‌‌شود به امید درمان سریع‌تر به میزان مصرف شیشه می‌‌افزودند غافل از اینكه خود را در دامان ماده‌ای به مراتب خطرناك‌تر انداخته‌اند.

با اقبال مردم به طب سنتی و استفاده از درمان‌های گیاهی، مسأله درمان اعتیاد با مواد گیاهی نیز مورد توجه بیماران و خانواده معتادان قرار گرفت كه این مطلب نیز به خوددرمانی در اعتیاد منجر گردیده است.

داروهای گیاهی

در حال حاضر داروهای گیاهی درمان اعتیاد به دو صورت تبلیغ و توزیع می‌‌شود: مورد اول به صورت تبلیغات در شبكه‌های ماهواره‌ای می‌‌باشد كه اعلام می‌‌شود داروهای مذكور صد در صد گیاهی، بدون عوارض و با تایید سازمان غذا و داروی آمریكا بوده و پس از یك دوره درمان فرد از دام اعتیاد رهایی می‌‌یابد.

بررسی‌های صورت گرفته در مركز تحقیقات پزشكی قانونی بر روی این داروها نشان داد علیرغم تبلیغ صورت گرفته، ماده موثره موجود در این داروها كه به صورت قرص، كپسول و شربت توزیع می‌‌شوند داروهای شیمیایی اعتیادآوری از قبیل ترامادول، دیازپام، دیفنوكسیلات و داروهای اعصاب می‌‌باشد كه مصرف آنها در طولانی مدت منجر به اعتیاد فرد مصرف كننده به این مواد خواهد شد و فرد، مشتری دایم این داروها می‌‌شود.

عطاری‌ها كه به عنوان عرضه كننده داروهای طب سنتی در كشور ما شناخته می‌‌شوند نیز خود به محلی برای عرضه انواع و اقسام داروهای ترك اعتیاد تبدیل شده اند به طوری كه توزیع غیرقانونی و خارج از ضوابط داروهای ترك اعتیاد از قبیل متادون، بوپره نورفین و شربت تریاك به‌طور شایع در این مراكز دیده می‌‌شود.

این موضوع باعث می‌‌شود كه فرد معتاد به جای مراجعه به مراكز درمان سوءمصرف مواد كه به صورت علمی زیر نظر پزشك، روانشناس و مددكار اداره می‌‌شود به این عطاری‌ها مراجعه و داروی مورد نیاز خود را تهیه كند. همانطور كه می‌‌دانید مصرف این داروها به صورت خودسرانه می‌‌تواند منجر به اعتیاد فرد به این داروها شده و معضل اعتیاد فرد را دو چندان نماید.

متاسفانه در عطاری‌ها داروهای دیگری به عنوان داروی گیاهی ترك اعتیاد به صورت قرص و كپسول و با نام‌های دراگون،‌ دتای هندی و... توزیع می‌‌شود كه آزمایش‌های صورت گرفته روی این داروها نیز نشان داد كه علیرغم ادعای صددرصد گیاهی بودن دارای مواد شیمیایی از قبیل ترامادول، دیفنوكسیلات، كدئین، دكسترومتورفان و... می‌‌باشد كه مصرف درازمدت آن منجر به اعتیاد فرد به این مواد شده و می‌‌تواند عواقب خطرناكی برای فرد مصرف كننده داشته باشد.

ترامادول

یكی دیگر از داروهایی كه توسط معتادان به صورت خودسرانه برای ترك از آن استفاده می‌‌شود داروی ترامادول می‌‌باشد كه مصرف طولانی مدت آن نیز اعتیادی مشابه اعتیاد به تریاك برای فرد ایجاد می‌‌كند و حتی می‌‌تواند منجر به تشنج و مرگ فرد گردد.