دكتر حسن كرباسی؛ متخصص اعصاب و روان
تشخیص‌ها و آزمایشات افسردگی
بیماران افسرده ممكن است با شكایت‌های جسمانی مراجعه كنند كه پس از معاینه فیزیكی و تست‌های آزمایشگاهی نشانه‌ای از بیماری جسمانی پیدا نمی‌شود. در این حالت باید پزشك عمومی یا متخصصین دیگر، نگرش روانپزشكی داشته باشند زیرا ممكن است در این حالت بیماری افسردگی شخص را تشخیص نداده و به روانپزشك ارجاع ندهند.
یك بیماری كه توسط پزشك معاینه می‌شود چه آزمایش‌هایی لازم دارد؟
علائم حیاتی شامل: درجه حرارت، تعداد ضربان قلب، تعداد تنفس، فشار خون، گوش كردن صدای قلب و ریه، اندازه‌گیری قد و وزن و همچنین معاینه دستگاه گوارش.تست‌های آزمایشگاهی شاملCBC (شمارش گلبول‌های خون)، آزمایش‌های تیروئیدی و ارزیابی روانشناختی شامل: سابقه بیماری روانپزشكی و تغییرات خلق و خواب و اشتها و رفتار و همچنین احساس نسبت به زندگی و پرسش در مورد سابقه دوره‌های افسردگی و روانی.معیارهای تشخیص برای افسردگی طبق تعریف DSM IV- R شامل موارد زیر است:
هر گاه از 9 علامت، 5 علامت زیر به مدت دو هفته طول بكشد نشانه افسردگی است
1- خلق افسرده، فقدان علاقه یا لذت در بیشتر فعالیت‌ها
2- كاهش یا افزایش وزن بیش از 5 درصد درماه
3- مشكلات خواب (پرخوابی یا كم خوابی یا بیدار شدن مكرر در طول خواب)
4- احساس بی‌قراری و آشفتگی كه ممكن است منجر به خودكشی شود
5- احساس تنبلی، ضعف یا فقدان انرژی
6- احساس بی‌ارزشی یا گناه
7- مشكلات تفكر و تمركز و تصمیم‌گیری
8- افكار مرگ و خودكشی
9- اختلال در عملكرد كار روزانه
انواع افسردگی
1- اختلال انطباقی
2- افسردگی دوقطبی
3- افسردگی دوره ای
4- افسردگی بعد از زایمان
5- افسردگی توأم با توهم و هذیان
6- جنون همراه با ناراحتی خلقی
7- افسردگی فصلی
8- فرم خفیف افسردگی كه مزمن ترین نوع افسردگی است
عوارض افسردگی
1- خودكشی
2- مشكلات رفتاری، قانونی و مالی
3- افت تحصیلی
4- افت اقتصادی، اجتماعی
5- اعتیاد به مواد مخدر و الكل
6- اضطراب
7- مبتلا شدن به بیماری‌های قلبی و سرطان
8- كشمكش در خانواده
9- مشكلات در ایجاد ارتباط اجتماعی
10- كناره گیری از جامعه
درمان‌ها و داروهای افسردگی
1- درمان دارویی
2- روان درمانی
3- شوك الكتریكی
معمولاً این بیماران باید به روانپزشك یا فرد آموزش دیده سلامت روان یا روانشناس و مددكار اجتماعی مراجعه كنند.
درمان دارویی
بهترین درمان دارودرمانی همراه با روان درمانی است. در افسردگی شدید بهتر است كه از tricyclic استفاده شود و در افسردگی متوسط و خفیف از SSRI مانند: fluoxetine (Prozac, Sarafem), paroxetine (Paxil), sertraline (Zoloft), citalopram (Celexa) and escitalopram (Lexapro) استفاده شود. ولی روی هم رفته SSRI انتخاب اول است و آخرین انتخاب است و درمان‌های دیگر شامل لیتیم در خط آخر می‌باشد.
عوارض داروهای ضد افسردگی
1- خشكی دهان 2- یبوست
3- تاری دید
4- كاهش فشار خون
5- تشنج (در صورت مصرف بالا)
6- ناراحتی قلبی.
چه مدت بعد از درمان پاسخ مفید از افسردگی گرفته می‌شود؟ 8 تا 12 هفته
روان درمانی شامل چه مواردی است؟ گفتگو درمانی، مشاوره، درمان روانی- اجتماعی، CBT (درمان رفتاری- شناختی)، درمان بین فردی، شوك درمانی.
چه زمانی بیمار بستری می‌شود؟ در صورتی كه افسردگی شدید باشد و میل به خودكشی داشته باشد باید بیمار در بیمارستان بستری شود.
جلوگیری از افسردگی
آیا بیماری افسردگی قابل پیشگیری است؟ هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از افسردگی وجود ندارد اما می‌توانید استرس خود را كنترل كرده، تحمل خود را افزایش داده و اعتماد به نفس پائین را با مراجعه به روانشناس زیاد نموده و از حمایت اجتماعی و سازمان‌های كمك كننده سود ببرید تا بیماری افسردگی اگر پیدا شد سریعاً درمان شود.
سبك زندگی و راه‌حل‌های خانگی در مورد افسردگی
1- به برنامه درمانتان ادامه دهید.برنامه درمانتان را قطع نكنید حتی اگر احساس بدی كردید.
2- حتی اگر احساس خوبی هم كردید برای قطع درمان اغوا نشوید و طول درمان را ادامه دهید.
3- در مورد افسردگی اطلاع حاصل كنید و برای ادامه درمان انگیزه پیدا كنید.
4- به نشانه‌های هشدار توجه كنید : اگر شما بدتر شدید با پزشك‌تان تماس بگیرید.
5- فعال باشید: از نظر فیزیكی فعال باشید و ورزش كنید كه علائم افسردگی را كاهش می‌دهد. قدم زدن، شنا كردن، باغبانی و هر ورزشی كه دوست دارید را انجام دهید.
6- از الكل و مواد مخدر اجتناب كنید.
همكاری و كمك
1- افزایش مهارت‌های اجتماعی.
2- منزوی نباشید: در فعالیت‌های گروهی، خانواده و دوستان به طور منظم شركت كنید.
3- رژیم غذایی سالم و خواب كافی داشته باشید.
4- در گروههای اجتماعی شركت كنید.
5- برای بهبودی افسردگی توجه كنید.
6- در برابر درمان خود مسئول بوده و در این راه كوشش كنید.
7- آموزش تن آرامی و كنترل استرس و تكنیك‌های مدیتیشن و یوگا را یاد بگیرید.8- در زمان افسردگی، تصمیمات مهم نگیرید زیرا ممكن است به ضرر شما تمام شود.
