دكتر حسن كرباسی؛ متخصص اعصاب و روان
علائم افسردگی شامل موارد زیر است
1- فقدان لذت در فعالیت‌های عادی روزانه
2- احساس غمگینی یا حقارت
3- احساس ناامیدی
4- گریه كردن برای دلیل غیركافی
5- مشكلات خواب به صورت كم خوابی یا پرخوابی
6- عدم توجه و عدم تمركز
7- اشكال در برنامه‌ریزی
8- كاهش یا افزایش وزن (پرخوری یا بی‌اشتهایی)
9- تحریك پذیری
10- بیقراری
11- به آسانی رنجیده خاطر شدن
12- احساس ضعف یا سستی
13- احساس بی ارزشی
14- فقدان لذت در مسائل جنسی
15- افكار یا رفتار خودكشی
16- مشكلات جسمانی غیر قابل اثبات مثل كمردرد یا سردرد
البته باید گفت شدت این علائم در سنین مختلف و افراد نوجوان و افراد مسن تفاوت دارد.
علت‌های افسردگی
علت افسردگی به طور دقیق روشن نیست، و به صورت مولتی فاكتوریال (بیولوژیك، ژنتیك و محیطی) است.
بیولوژیك
بعضی مطالعات مغزی نشان داده است كه در افسردگی تغییرات فیزیكی در مغز بوجود می‌آید و نروترانسمیترهای مغز تغییر میكند. این تغییرات نقش مؤثری در تغییر خُلق و پیدایش افسردگی دارند. برخی از محققان نامنظمی هورمون‌ها را هم در افسردگی مقصر می‌دانند.
وراثت
مطالعات نشان داده كه ژن‌ها در بروز افسردگی نقش دارند. به عنوان مثال اگر پدر و مادری افسردگی داشته باشد احتمال اینكه فرزندش نیز دچار افسردگی بشود بیشتر است.
محیط
محیط نیز یكی از علت افسردگی می‌تواند باشد. موقعیت‌های مختلف در زندگی مانند از دست دادن همسر، مشكلات مالی یا استرس شدید می‌تواند سبب نقش محیطی افسردگی شود. همچنین افسردگی در برخی جوامع مانند كشورهای اسكاندیناوی بیشتر دیده می‌شود كه یكی از علل آن را تغییرات شدید طول روز و شب می‌دانند.
عوامل خطرزا در افسردگی
افسردگی در تمام نژادها و طبقات اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی وجود دارد و هیچ كس ایمن از این بیماری نیست. افسردگی به طور معمول در اواخر دهه دوم بروز میكند ولی ممكن است از افراد نوجوان تا بزرگسال را در برگیرد این بیماری در زنان بیشتر از مردان شایع است.
عواملی كه سبب خطرساز شدن افسردگی می‌شود
1- داشتن سابقه فامیلی مثبت
2- حوادث پر استرس در زندگی مانند مرگ یكی از افراد صمیمی
3- داشتن خلق افسرده در دوران جوانی
4- بیماری‌های زمین گیر مانند سرطان، بیماری قلبی، آلزایمر، ایدز
5- استفاده طولانی از داروهای داخلی مانند داروهای ضد فشار خون و داروهای خواب
6- رفتارهای شخصیتی و داشتن اعتماد به نفس پائین یا وابسته بودن یا بدبین بودن به خود
7- استفاده از الكل، نیكوتین و داروهای اعتیاد آور
8- بچه دار شدن اخیر
9- داشتن وضعیت اقتصادی- اجتماعی پائین
چه موقع به دنبال توصیه‌های پزشكی باشیم؟
افسردگی با احساس غمگینی تفاوت دارد. احساس غمگینی خود به خود و بدون درمان و در مدت كوتاهی بهبود می‌یابد. اما افسردگی هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها طول می‌كشد و در روابط و كار و فعالیت روزانه و حتی در اشتها و نفس كشیدن و تنفس اختلال ایجاد میكند و ممكن است منجر به خودكشی شود.
آیا افسردگی خود به خود خوب می‌شود؟
افسردگی معمولاً خود به خود خوب نمی شود و اگر درمان نگردد به صورت بیماری مزمن باقی میماند. معمولاً افسردگی به صورت دوره ای است كه با درمان مناسب حدود 6 تا 9 ماه و بدون درمان حتی تا 2 تا 3 سال ادامه پیدا میكند. در صورتی كه افسردگی دارید و می‌ترسید كه به شما انگ روانی زده شود كمی جرأت به خرج داده و با یك دوست نزدیك یا مشاور و یك روانشناس مشكل خود را مطرح كنید كه آنها با مراكز درمانی تماس بگیرند و شما را از غم توانفرسا نجات دهند.
در صورتی كه علائم افسردگی با فكر خودكشی توأم باشد چه باید كرد؟
در صورتی كه بیمار افسرده فكر خودكشی دارد حتماً با اورژانس 115 توسط یكی از اعضای خانواده یا دوستتان تماس گرفته شود زیرا درمان افسردگی با فكر خودكشی به صورت اورژانسی است مثل كسی كه سكته قلبی كرده است و باید به سرعت او را به CCU برد، بیمار افسرده كه میلی به زندگی ندارد و خواب و اشتهای او كم شده سریعاً باید به اورژانس روانپزشكی كه امروزه در شهرهای دانشگاهی برقرار است مراجعه كرده تا توسط الكتروشوك (ECT) در عرض 2 هفته سریعاً درمان شود.
