زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

فاطمه مهدی پور

خواب بعدازظهر برای حافظه مفید است

پژوهش‌های متعددی نشان داده است كه چرت بعدازظهر تأثیر مثبتی روی حافظه دارد. میپرسید چرا؟ به خاطر اینكه چرت كوتاه به ذهن انسان نظم بخشیده و به مغز استراحت میدهد. حافظه با تبادلات بین نرون‌ها (سلول‌های عصبی) ساخته میشود و در طول خواب این رابطه دوباره شكل میگیرد.

وقتی خود را از خواب نیمروزی محروم میكنید، سلول‌های عصبی اشباع میشوند و قابلیت‌های خود را از دست میدهند. ناسا پژوهش‌هایی انجام داده و با تجزیه و تحلیل اثرات چرت بعدازظهر روی حافظه، اثرات خواب نیمروزی را روی عملكرد بهتر حافظه به اثبات رسانده است. نتایج این پژوهش‌ علمی حاكی از آن است قدرت ذهنی به یادسپاری و افرادی كه بعدازظهر چرت كوتاهی میزنند، به میزان 34 درصد افزایش مییابد. در واقع چرت كوتاه حداقل نیم‌ساعته، بین ساعات 14 الی 16 بعدازظهر، برای «بازیابی و بازسازی توانمندیهای ذهنی» كافی است.

تأثیر چرت بعدازظهر روی آلزایمر 

پژوهشگران با مشاهده تأثیرات مثبت خواب نیمروزی روی بهبود حافظه، به دنبال بررسی تأثیرات آن در مقابله با بیماری آلزایمر برآمدند و به این نتیجه رسیدند كه خواب كوتاه با آلزایمر مقابله میكند. دكتر دی دیه كوژی در این رابطه میگوید: «خواب نیمروزی فرایند به خاطر سپردن را بهبود میبخشد و باعث میشود نرون‌ها با نظم بیشتری كارهای خود را انجام دهند؛

از این‌رو تأثیر خوبی در مقابله با آلزایمر دارد» همچنین، خواب نیمروزی با محافظت از نرون‌ها، سرعت «پیشرفت بیماری» را كند میسازد. تأثیر خواب بعدازظهر روی بیماری آلزایمر همچنان موضوع پژوهش‌های علمی است. نتیجه مطالعات گوناگون نشان میدهد كه بین كیفیت خواب و بیماری آلزایمر رابطه‌ای وجود دارد.

براساس پژوهشی كه در سال 2000 روی 337 بیمار مبتلا به آلزایمر در ژاپن انجام گرفت، خواب كوتاه‌مدت (كمتر از نیم‌ساعت) تأثیرات پیشگیرانه روی این بیماری دارد (برعكس، چرت‌های طولانی مدت میتواند احتمال ابتلا به آلزایمر و علائم آن را افزایش دهد). البته در این مورد پژوهش‌های بیشتر و گسترده‌تری باید انجام شود.

خواب بعدازظهر به هضم غذا كمك میكند

خوابیدن بعد از صرف ناهار باعث میشود كه بدن صرفاً روی عملكرد دستگاه گوارش متمركز شود. به همین دلیل است كه بعد از غذا بدن تحریك میشود و ما به ناگاه احساس خواب‌آلودگی میكنیم. دكتر دیدیه كوژی میگوید: «بدن برای هضم بهتر غذا نیاز به خواب دارد و موادی به نام نروهورمون ‌ترشح میكند كه نیاز به خواب را تشدید میكند».

به طور طبیعی بدن ما بعد از صرف غذا فعالیت‌های دیگر خود را رها میكند تا انرژی خود را روی هضم غذا متمركز سازد. به این ترتیب چرت زدن بهترین كمك برای هضم غذاست. البته توجه داشته باشید كه بلافاصله بعد از صرف غذا نخوابید. بهترین زمان برای خواب نیمروزی 15 دقیقه بعد از خوردن ناهار است و كمتر از نیم ساعت خواب برای داشتن گوارشی مطلوب و كسب انرژی دوباره جهت انجام كارها كافی است.

خواب بعدازظهر برای قلب مفید است 

یك پژوهش آمریكایی كه در سال 2000 روی نزدیك به 1000 نفر انجام گرفت، نشان داده است احتمال ابتلا به مشكلات قلبی عروقی در افرادی كه بعدازظهر میخوابند جدیتر است. اما دكتر دیدیه كوژی توضیحاتی ارائه میدهد كه مشخص میكند در این پژوهش افرادی كه دچار آپنه خواب بوده‌اند، به حساب نیامده‌اند.

مبتلایان به این بیماری 5 الی 7 برابر بیشتر از سایرین در معرض بیماریهای قلبی- عروقی قرار دارند. پژوهشگران متوجه شدند اگر تعداد افرادی را كه دچار آپنه خواب و مستعد بیماریهای قلبی- عروقی بوده‌اند نادیده بگیرند، خواب نیمروزی به استراحت فیزیكی بدن كمك میكند و تأثیر مثبتی روی سلامت بقیه افرادی كه در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته‌اند، داشته است.

خواب بعدازظهر باعث خوش‌خلقی میشود 

خواب نیمروزی با آرامشی كه به مغز و بدن میدهد، تأثیر خوبی روی خلق و خوی افراد میگذارد. زمانی كه انسان خسته است، بداخلاق، كم‌طاقت و عصبی میشود؛ اما چرت كوتاه در طول روز باتریها را شارژ میكند و باعث میشود كه فرد قبراق و سرحال به فعالیت روزانه خود ادامه دهد. دكتر دیدیه كوژی میگوید: «بدن در طول شب كاملاً شارژ میشود؛ پس برای اینكه در طول روز نیز سرحال باشید، كمی بخوابید»! سعی كنید بین ساعت 1 تا 4 بعدازظهر استراحت كوتاهی داشته باشید تا سرحال، پر انرژی و خوش‌اخلاق روز را به شب برسانید.

چگونه بخوابیم؟ 

دكتر دیدیه كوژی میگوید: «نحوه خوابیدن افراد متفاوت است. برخی در وضعیت‌های ناراحت یا مكان‌های پر سر و صدا به راحتی میخوابند؛ اما بهتر است جای راحتی را برای خواب انتخاب كنید. اگر برایتان امكان دارد، دراز بكشید، كفش‌هایتان را در آورید، كمربندتان را باز كنید و راحت باشید! در حد امكان اتاق، كم‌نور و دور از هیاهو باشد». البته همه ‌چیز به انتخاب و راحتی افراد بستگی دارد. برخی به تشك راحت نیاز دارند و برخی دیگر به یك صندلی هم اكتفا میكنند.

آیا لازم است هر روز بعدازظهر بخوابیم؟

به عقیده دكتر كوژی افراد میتوانند بسته به فشار كاری و خستگی روزانه، بعدازظهر چرت كوتاهی بزنند؛ اما توجه داشته باشید اگر در طول روز خسته نشده‌اید، خواب نیمروزی بیهوده خواهد بود و ممكن است در خواب شبانه‌تان اختلال ایجاد كند. برای افراد شاغل اغلب بسیار دشوار است كه در محل كار بخوابند. در این صورت تا جایی كه امكان دارد از بقیه فاصله بگیرید و در محلی آرام اندكی استراحت كنید.

آیا همه به خواب نیمروزی احتیاج دارند؟

دكتر كوژی در جواب این سؤال میگوید: «تاكنون خلاف این امر ثابت نشده است. خواب تنها مختص انسان نیست؛ كرم خاكی، مگس و تمام موجودات زنده میخوابند. خواب عملكردی برای احیا و بازسازی توان فیزیكی و روحی است كه نیروی از دست رفته در مدت بیداری را ترمیم میكند.» البته برخی افراد نیاز چندانی به خواب احساس نمیكنند و برعكس برخی دیگر حقیقتاً به خواب بیشتری نیاز دارند. در واقع، ساعت درون ما نیاز و مدت خواب را تعیین میكند. با این حال در همه موارد خواب برای بدن لازم است.