تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
برعكس تصور اغلب مردم، خواب بعدازظهر مزایای بسیاری برای سلامتی دارد. بیشتر نابغههای دنیا به خواب بعدازظهر عادت داشتند. آلبرت انیشتین، لئوناردو داوینچی، توماس ادیسون، وینستون چرچیل، نیكولا ستلا، بیل كلینتون، روزولت، جان اف كندی، ناپلئون بنا پارت و ... برای خواب نیمروزی خود اهمیت زیادی قائل بودند. با دانستن نكات كلیدی راجع به داشتن یك خواب نیمروزی كامل، میتوانید از تمام مزایای آن بهرهمند شوید. این نكات كلیدی عبارتند از:
طول مدت خواب زمان مناسب برای خواب
محیط و شرایط مناسب
طول مدت مناسب برای خواب نیمروزی
خواب نیمروزی باید بین 15- 30 دقیقه به طول بینجامد. این مدت زمان به بدن شما فرصت تجدید قوا میدهد؛ اما اگر از این مدت بیشتر باشد، شما به مرحله عمیق خواب میروید و سست و بیحال میشوید؛ درحالی كه خواب نیمروزی باید باعث افزایش هوشیاری و بهرهوری شود، نه سستی و بیحالی.
زمان مناسب برای خواب نیمروزی
بهترین ساعت برای خواب نیمروزی 8 ساعت بعد از بیداری از خواب صبح و 8 ساعت قبل از رفتن مجدد به رختخواب است كه میتوانید از استراحت مختصر خود لذت بسیاری ببرید.
محیط و شرایط مناسب برای خواب نیمروزی
محیط مناسب خواب باید راحت و بدون هیچ مزاحمی باشد. دمای هوای محیطی كه برای خواب انتخاب كردهاید نیز باید مناسب باشد. در واقع خواب نیمروزی فقط برای بچهها نیست، بلكه به سلامت بزرگسالان نیز كمك بسیاری میكند؛ مثلاً خطر مرگ در اثر بیماریهای قلبی- عروقی را كاهش میدهد. خواب نیمروزی حتی روی سایر عوامل، مثل رژیم غذایی و فعالیتهای فیزیكی نیز تأثیر میگذارد. این روزها زندگی به گونهای شده است كه افراد بنا به دلایلی نمیتوانند شبها به اندازه كافی بخوابند؛ بنابراین خواب نیمروزی كمك زیادی میكند تا بیشتر استراحت كرده و كمخوابی شبانه خود را جبران كنند.
در سالهای اخیر، در برخی از كشورها در محیطهای كاری اتاقهایی به خواب نیمروزی كارمندان و پرسنل اختصاص داده شده است و به این ترتیب افراد میتوانند از مزایای خواب نیمروزی بهرهمند شوند تا در حین كار بهرهوری و خلاقیت بیشتری داشته باشند. به این ترتیب پرسنل كمتر دچار استرس میشوند و هوشیاری بیشتری خواهند داشت. فراهم كردن امكان خواب نیمروزی برابر است با بازدهی بیشتر در زمان كاری. بهتر است در هنگام خواب نیمروزی از یك ساعت زنگدار استفاده كنید تا زمان خواب زیاد طولانی نشود و قبل از خواب نیمروزی چند نفس عمیق بكشید تا زودتر به سرزمین رویاها و دنیای سبكبال خواب سفر كنید.
اگر خواب نیمروزی را به، یك عادت همیشگی تبدیل كنید، با نزدیك شدن به زمانی كه همیشه به خواب میروید، سریعتر و راحتتر میخوابید. هر چیزی كه حواس شما را پرت میكند و مانع از خواب نیمروزی میشود، از خود دور كنید؛ مثلاً تلفن را از پریز بكشید، تلویزیون را خاموش كنید، در را ببندید و … بعد از خواب نیمروزی به خودتان فشار نیاورید كه بلافاصله از جا بلند شده و به سرعت به كارهایتان ادامه دهید. كمی در همان حالت بمانید و بدن خود را كش دهید و چند نفس عمیق بكشید تا نیروی بیشتری به دست آورید و سرحالتر شوید. شما با خواب نیمروزی به بدن خود پیغام استراحت كردن میدهید تا از هیجانات روزمرهتان كاسته شود.
مزایای خواب نیمروزی عبارتند از:
خواب نیمروزی باعث میشود خلق و خوی بهتری داشته باشید. این تجربه را تمام كسانی كه خواب نیمروزی دارند، به دست آوردهاند. هیچ چیز در زندگی بهتر از داشتن آرامش و وضعیت روحی و روانی مناسب نیست. خواب نیمروزی موجب تقویت كارایی میشود. خلبانهایی كه خواب نیمروز دارند، عملكردشان نسبت به سایرین 34 درصد بهتر است و 54 درصد هوشیارترند. یك خواب نیمروزی بسیار ساده به شما انرژی كافی میدهد تا بقیه روز را شادابتر طی كنید. مطالعات نشان میدهند كه خواب شبانه یادگیری را بهبود میبخشد. اما آیا در خواب نیمروزی نیز این اتفاق میافتد؟ بله، خواب نیمروزی نیز موجب تقویت و بهبود یادگیری میشود و در كنار خواب مناسب شبانه تأثیر دو چندان روی یادگیری دارد.
خواب نیمروزی ممكن است گاهی اوقات موجب نجات شما از خطر تصادف شود! افرادی كه كمخوابی دارند، در حین رانندگی دچار خواب آلودگی میشوند. اگر افراد، كمخوابی خود را با خواب نیمروزی جبران كنند، با هوشیاری بیشتری پشت فرمان مینشینند. علاوه بر آنهایی كه با خواب آلودگی رانندگی میكنند، افرادی كه شب كار هستند نیز میتوانند از مزایای خواب نیمروزی و نوشیدن آشامیدنیهای كافئیندار بهرهمند شوند. متأسفانه مشكلات زندگی موجب شده است كه افراد بسیاری از نعمت خواب كافی محروم باشند. بهتر است به خودتان فرصتی دهید تا بخشی از كمخوابیتان جبران شود. افرادی كه خود را به خواب نیمروزی عادت دادهاندنه تنها سالمترند، بلكه عملكرد بهتری هم در برخی كارها، مثل مهارتهای حركتی و خلاقیتی دارند.
براساس تحقیقات گروهی از دانشمندان یونانی، افرادی كه در طول هفته سه بار، حدود 30 دقیقه خواب نیمروزی دارند، 37درصد كمتر در معرض خطر مرگ بر اثر سكته قلبی قرار میگیرند. برخی تصور میكنند كه خواب نیمروزی مختص افراد متمول، بازنشسته و یا پیر و مسن است و این نوع سستیها و كاهلیها در دنیای مدرن و تولیدی و در میان افرادی كه به طور معمول باید 12 ساعت از 24 ساعت شبانهروز را كار كنند، جایی ندارد. پس بهتر است عنوان خواب نیمروزی را به چرتهای قدرتی تغییر نام دهیم؛ زیرا حقیقتاً این خوابها در دنیای كنونی بسیار ضروری و حیاتی هستند. قرار نیست این چرتهای قدرتی جای خواب شبانه شما را بگیرند، بلكه در واقع روشی برای تكمیل استراحت شبانه هستند.