زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه ماهنامه دنیای زنان

ثریا قاسمی بیش از پنج دهه است که در عرصه سینما و تلویزوین ایران حضور اثر گذاری را تجربه می‌کند و البته که در همه این سالها کوشیده کیفیتی بالا از هنر بازیگری خود را ارائه کند. قاسمی فعالیت کاریش را با فیلم‌‌هایی مثل «آرامش در حضور دیگران» ناصر تقوایی و یا سریال پرمخاطب «تلخ و شیرین» آغاز کرد. جالب اینجاست که هر یک از این آثار در گونه خاصی بودند و نگرشی خاص نسبت به مخاطب داشتند اما بازی قاسمی در هر دو کار مورد توجه قرار گرفت.

قاسمی از یک طرف در اثری با مایه‌های هنری مثل «آرامش در حضور دیگران» حاضر شده بود که یکی از بهترین آثار سازنده‌اش ناصر تقوایی بود و در آن کوشیده شده بود بخش‌هایی از تعارضات جامعه در حال گذار مصور شود و از سوی دیگر سریالی که مصداق بارز اثری باب طبع مخاطب عام بود. قاسمی که فرزند هنرمندی مشهور و مردم‌دار به نام حمیده خیرآبادی بود فعالیت بازیگریش را بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم ادامه داد و خیلی زود تبدیل شد به یک چهره محبوب سینما و تلویزیون و انواع و اقسام نقش‌‌های مادر ایرانی را در آثارش ایفا کرد.

مجموعه‌‌هایی مانند «درپناه تو»، «خانه ابری» و «جراحت» از جمله سریالهایی هستند که قاسمی در برهه‌‌های زمانی مختلف در آنها ظاهر شد.  «مجسمه»، «شام آخر»، «دختر شیرینی فروش» و «مارال» از جمله نقش آفرینی‌‌های ممتاز قاسمی در عرصه سینما بوده‌اند. در این بین بازی در نقش زنی میانسال و متشرع در «مارال» او را به سیمرغ بلورین بهترین بازیگری جشنواره نوزدهم فیلم فجر رساند.

قاسمی که تجربه دوبله داشته و البته در سالهای اخیر سابقه اجرا هم داشته است از جمله بازیگرانی است که تقریبا اغلب کارگردانانی که نیاز به بازیگری ششدانگ و درجه یک برای سپردن کاراکترهای مادران دارند به سراغ وی می‌روند و شاید برای همین باشد که در کارنامه وی همکاری با چهره‌‌هایی چون فریدون جیرانی، ایرج طهماسب، سیروس الوند، ابراهیم حاتمی کیا، خسرو سینایی و ابراهیم وحیدزاده به چشم می‌خورد.

قاسمی اخیرا کمدی-اقتباسی «پدر آن دیگری» را روی پرده داشت و بازیش در این فیلم هم مورد توجه مخاطبان پیگیر سینما قرار گرفت. از آن سو بازپخش اخیر سریال «در پناه تو» با بازی وی نیز به شدت مورد توجه نسلی قرار گرفت که به هنگام پخش اول بار سریال هنوز متولد نشده بودند یا کودک بودند. با ثریا قاسمی در مورد وضعیت فعلی بازیگری و روند کاریش گفتگو کرده ایم و البته خاطرات خواندنی «در پناه تو» را با وی مرور کرده‌ایم.

حضور در نقش انواع و اقسام مادران شیک، مدرن و سنتی ایران در این سه دهه برایتان چه جذابیت‌‌هایی داشته است؟

من بازیگر حرفه ای هستم و نقش‌های مختلف به من پیشنهاد می‌شود و من هم نقش‌ها را می‌خوانم و در صورت مناسب بودن قبول می‌کنم.

اگر به انتخاب خودتان باشد بیشتر دوست دارید نقش چه مادرانی را بازی کنید؟

برایم تفاوتی ندارد. داستان خوب و کنشهای شخصیتی که بازی می‌کنم مهم است. ما بازیگران کمتر قدرت انتخاب داریم و بیشترانتخاب می‌شویم و بازارکارهم چندان پر رونق نیست که من خودم را مقید کنم فلان نقش را بازی کنم. شیک و پیک بودن و یا فقیر وغنی بودن شخصیتی که قرار است بازی کنم موقعیت کلی نقش است. الان خیلی از بازیگران قدیمی و باسابقه خانه نشین شده اند و من سعی می‌کنم بین پیشنهاداتم بهترین‌‌ها را انتخاب کنم.

چرا این روزها بازیگران پیشکسوت کمتر مجال بازی کردن پیدا می‌کنند؟

به هزار و یک دلیل!  مهمترین‌اش وضعیت بد اقتصادی در سینما و تلویزیون است و به خصوص در تلویزیون که تولیدات به حداقل رسیده است و به جای تولید سریال‌های جدید و متفاوت اغلب سریال‌ها چند باردر شبکه‌‌های مختلف بازپخش می‌شوند. درهمین ماه گذشته چهار سریال با بازی من که در سال 82 در آنها بازی کردم دوباره بازپخش شد. آن وقت همه خیال می‌کنند ثریا قاسمی پرکار شده است.

بی رودربایستی من این روزها هر نقشی پیشنهاد شود قبول می‌کنم. دوستان بازیگری که می‌گویند ما گزیده کار هستیم و انتخاب می‌کنیم یا شوخی می‌کنند و یا ژست می‌گیرند و قصد پز دادن دارند.

بحث دیگری که باعث بیکاری بازیگران حرفه‌ای شده وجود نابازیگرانی است که نه تنها دستمزد نمی‌گیرند بلکه ممکن است پولی هم پرداخت کنند.

بله، تهیه کننده هم از خدا خواسته برای اینکه هزینه تولید کارش پایین بیاید از اینها استفاده می‌کند و این رویه به کیفیت بازیگری مجموعه و یا فیلم‌‌ها لطمه می‌زند.  نویسنده ناشی، کارگردان کار نابلد و کلا همه عواملی که کارشان را بلد نیستند به سطح کیفی کار لطمه وارد می‌کنند 

تا به حال پیش آمده  از بازی دراثری پشیمان بشوید و کاررا نیمه کاره رها کنید؟

بارها پیش آمده اما کار را نیمه کاره رها نکرده‌ام. در پشت صحنه خیلی از فیلم‌ها شرایط غیرحرفه‌ای تولید حاکم است و برای آفیش کردن بازیگران کلی اتفاق نامناسب می‌افتد و به نوعی همه را علاف می‌کنند و این برای من آزاردهنده است.

آیا هنگام وقوع چنین مواردی برخوردی هم انجام می‌دهید؟

اوقات تلخی می‌کنم و برخلاف اغلب کارهایم که با هیجان و شوق سرصحنه می‌روم دراین کارها با بی میلی سر صحنه می‌روم اما از بازیم کم نمی‌گذارم. به هرحال وجدان کاری دارم و تجربیات این چهاردهه پخته‌ام کرده است.

آیا همچنان بازیگری جذابیت دهه‌‌های گذشته را برای شما دارد؟

اگر همه چیز کاردرست و مناسب باشد هنوزهم از بازی کردن لذت می‌برم. سکانسی که خوب نوشته شده و کارگردان برایش میزانسن خوبی طراحی کرده را با انرژی و تمام توانم بازی می‌کنم. من ازحاشیه‌‌ها ناراحت می‌شوم.

خیلی از بازیگران جوانی که مجال کارکردن را پیدا نکرده‌اند در ماههای اخیر به خارج رفته‌اند و جذب شبکه‌‌های ماهوارهای شده‌اند. برخی از این بازیگران سعی می‌کنند به افشاگری دست زده و بگویند وضعیت اخلاقی در سینما و تلویزیون ایران نامناسب است. در مورد این رفتارها نظر خاصی ندارید.

اگر فضای هنری اینجا آلوده است، خب بروند و اخلاق خوب را در شبکه‌‌های ماهواره‌ای پیدا کنند. بروند و در محیط سالم فیلم و سریال بازی کنند! اما نکته اینجاست که اخلاق در وجود خود آدمی است؛ این خودمان هستیم که باید بیاموزیم چگونه برخورد کنیم که کسی جرأت طرح تقاضاهای غیراخلاقی را به خودش ندهد و اگر رفتارمان نادرست باشد هر جای دنیا که باشیم این نادرستی گریبان‌مان را می‌گیرد. 

اخیرا مجموعه «در پناه تو» با بازی شما هفده سال بعد از پخش اولیه مجدداً روی آنتن رفت و در کانون توجه قرار گرفت. می‌خواهم به خاطرات‌تان از آن دوران رجوع کنید و بگویید کاراکترتان در این سریال چه ویژگی‌‌هایی داشت که بازی در این مجموعه را پذیرفتید؟

 در پخش اول سریال در حدود 17 سال قبل موفق به دیدن این سریال نشده بودم و در پخش مجدد سریال را دیدم . متن سریال، تیم بازیگری و کارگردانی خوب حمید لبخنده باعث شد بازی در این مجموعه را بپذیرم.

اگر بخواهید جزیی تر نگاه کنید چه ویژگی‌هایی از متن سریال برایتان دارای جذابیت بود؟

در آن سالها پرداختن به مسائل و دغدغه‌‌های نسل جوان به خصوص در تلویزیون متداول نبود اما فیلم نامه «در پناه تو» به شکل درست و ملموسی به مشکلات جوان‌ها و ارتباطات آنها در محیط‌های آموزشی پرداخته بود.

مادری که شما در این سریال نقشش را ایفا کردید شخصیتی ویژه بود که در عین آن که برخی رفتارهایش از سوی مخاطبان جوان ناراحت کننده بود اما کاراکتری غیرمنطقی هم نبود.

 این مادر به خاطر شهید شدن فرزند اولش تمام عشق وعلاقه‌اش را نثار پسر دومش محمد کرده بود و این زن در عین حال یک ارتباط خوب و درستی با همسرش داشت. در کل این مادر شمایل یک زن سنتی و مهربان ایرانی را داشت که دغدغه اصلیش خانواده اش بود و طبیعی بود که برخی اوقات با فرزندش تعارض پیدا کند.

با توجه به اینکه هنوز که هنوز است در جامعه ما ازدواج پسران جوان با بانوان مطلقه نوعی تابو محسوب می‌شود چقدر از نگرانی‌‌های این مادر درباره ازدواج پسرش با خانمی که یک بارازدواج کرده بود درست ومنطقی به نظر می‌رسید؟

ریشه اصلی این نگرانی به سنت‌ها و باورهای ما برمی‌گردد. اگر کمی به ‌روز فکر کنیم خیلی از این مسائل پیش نمی‌آید. نازا بودن و ازدواج کردن خانم و یا آقایی در گذشته باعث نمی‌شود که تصور کنیم گزینه مناسبی برای ازدواج نیست و باید او را از جامعه طرد کرد. بنابراین نباید احساساتی عمل کنیم. خوشبختانه در ادامه  مادر با توجه به علاقه پسرش به این خانم به خوبی با این مسئله کنار آمد و رضایت به ازدواج پسرش داد.

آیا پیش بینی می‌کردید مجموعه در پخش مجدد این قدرمورد توجه مردم قرار بگیرد؟

قابل پیش‌بینی بود کاری که به شکل درستی ساخته شود تاریخ مصرف ندارد و می‌تواند با هر نسلی ارتباط برقرار کند. این مجموعه از جمله کارهایی بود که از دیدن مجددش دلگیر نشدم.  برخی از کارهایی که بازی کرده‌ام موقعی که پخش می‌شود به دلیل کیفیت بدش غمگینم می‌کند اما حمید لبخنده در کارش تسلط داشت و به دقت ساخت مجموعه را پیگیری می‌کرد و این مایه خرسندی بوده است.

در بسیاری از آثارتان از تکیه کلام‌های مخصوص به خودتان استفاده می‌کنید. مثلا در همین سریال «در پناه تو» از تکیه کلام «محمدم» استفاده کردید. استفاده از این تکیه کلام‌ها پیشنهاد خودتان است؟

بله، عموما پیشنهاد خودم بوده است.  معمولا در کارهایی که بازی می‌کنم برای جذاب شدن نقشم از تکیه کلام‌‌هایی استفاده می‌کنم. در زمان تولید «در پناه تو» این امکان نبود که از کلمه عزیزم استفاده کنیم . من دیدم با اضافه کردن این واژه «م» به نام فرزند، تمام عشق و علاقه یک مادر به فرزندش به منصه ظهور درمی‌آید و با صلاحدید کارگردان از آن استفاده کردم. در سال‌های بعد خیلی از بازیگران از این کار من کپی برداری کردند. در سریال «شب دهم» هم از کلمه «خوف نکن» استفاده کردم که بسیار مورد توجه قرار گرفت...