به قلم : د کتر مهد ی کریمی تفرشی*
تحریریه زندگی آنلاین : ایران از پذیرش در خواست عضویت دائم خود در بلوک تحت رهبری چین و روسیه استقبال کرد؛ چرخشی به سمت شرق که می‌توان آن را به معنای باز شدن درهای بازارهای بزرگ آسیایی و غلبه بر تحریم‌های اقتصادی غرب و به ویژه آمریکا دانست.
ایران از همان سال‌های ابتدایی شکل گیری سازمان همکاری‌های شانگهای تا به امروز درخواست و تلاش‌های جدی برای الحاق دائمی به این پیمان را داشته است که در ابتدا با عضویت ایران طبق روال حقوقی و دیپلماتیک در دیگر پیمان‌ها برخورد شد و تهران به عنوان عضو ناظر سازمان همکاری‌های شانگهای در آمد. اما از آن دوران تا به امروز درخواست عضویت دائم و ثابت ایران در این پیمان عملی نشده بود.
می‌توان اینطور برداشت کرد که چراغ سبز چین و روسیه به عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای از اطمینان این دو قدرت جهانی از به نتیجه رسیدن مذاکرات وین حکایت دارد.
البته هموار شدن مسیر تبادلات بین‌المللی پولی و بانکی ایران با کشورهای جهان نیازمند خروج ایران از فهرست اف‌ای‌تی‌اف(FATF) است. در حالیکه هنوز تکلیف نهایی لوایح الحاق ایران به دو کنوانسیون پالرمو و سی‌اف‌تی(CFT) روشن نشده است.
آقای رئیسی در تلاش است تا با تقویت پیمان‌های منطقه‌ای، مبادلات تجاری ایران را آن گونه که با افغانستان و عراق نیز در دوره اعمال سیاست فشار حداکثری آمریکا افزایش یافته، با سایر کشورهای منطقه حتی در قالب تهاتر کالایی گسترش دهد.
کشورهای عضو این پیمان، رویِ هم حدود نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند و ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان هم در کشورهای عضو این پیمان تولید می‌شود.
پیمان شانگهای از دیدگاه من آینده روشنی خواهد داشت. دست‌کم سه عضو این پیمان (چین، هند و روسیه) در میان ۱۰ قدرت اقتصادی امروز جهان قرار دارند که تا دهه‌های آینده، جایگاه آنها از این منظر بهبود هم پیدا می‌کند.
عضویت ایران در پیمان شانگهای و گسترش مبادلات منطقه‌ای را در می‌توان گامی در جهت کم اثر کردن تحریم‌های غرب در صورت تداوم دانست و قدرت تحریم‌های یک جانبه غرب رو کم می‌کند. ضمن اینکه گامی مهم در جهت گسترش روابط بین الملل است. همچنین این عضویت دائم می‌تواند یک گام جدی برای اجرایی‌شدن توافقات ۲۵ ساله ایران و چین باشد.
عضویت در سازمانی با حضور قدرتهای بزرگ اقتصادی جهان مثل چین و هند، مزایای فراوان اقتصادی، تجاری، حمل و نقل، ترانزیت، امنیتی و حتی فرهنگی برای ایران خواهد داشت. البته در این میان، نفع بلوک شرق از عضویتِ یک هم‌تیمی قدرتمند مانند ایران با منابع حیرت‌آور نفت و گاز را هم نمی‌توان نادیده گرفت. چین و روسیه، در واقع اداره‌کنندگان و وزنه‌های اصلی این پیمان هستند و موضع گیری آنها علیه آمریکا در سال‌های اخیر را می‌توان یکی از انگیزه‌های پذیرش ایران در «پیمان شانگهای» در این شرایطِ دانست.
استفاده درست و حساب شده از این فرصت بینظیر فراهم شده و گسترش مناسبات تجاری با قدرتهای منطقه منجر به افزایش قدرت مانور اقتصادی ایران در جهان خواهد شد.
* رئیس کارگروه کسب و کارهای جاده ابریشم سازمان ملل- یونسکو، ریاست هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور، رئیس هیات مدیره اتحادیه تعاونی‌های توزیع و فروش محصولات غذایی، رئیس هیات مدیره مجتمع صنایع غذایی گلها و هلدینگ آلام کا تی (MKT GROUP)، نائب رئیس هیات مدیره انجمن علوم و فناوری غلات ایران، عضو هیات مدیره کانون انجمن‌های صنایع غذایی کشور، کارآفرین برتر جهان اسلام
