تحریریه زندگی آنلاین : با وجود تأثیر شیوع کرونا بر عرصه فرهنگ و تعطیلی بسیاری از رویدادهای هنری کشور، امکان استفاده از یک فرصت فراموش شده و تولید محصولات فرهنگی آنلاین وجود دارد. این یکی از آن تعطیلات دلپذیر نیست. بعید است کسی خوشحال باشد از تعطیلی سینماها، تئاترها، کنسرتها و سایر برنامههای فرهنگی و هنری؛ نه مخاطبان محصولات فرهنگی و هنری و نه فعالان این عرصه که کسب و کارشان معطل ویروس تازهرسیده است، راضی نیستند که خانهنشین شوند و بنشینند به انتظار. چارهای نیست اما؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بیانیهای اعلام کرد که تمامی برنامههای هنری و سینمایی کشور به دلیل شیوع بیماری کرونا تا مدتی تعطیل است و این همه ماجرا نیست چون احتمال دارد این تعطیلی تمدید شود و ضربهها به پیکر نحیف فرهنگ و هنر تداوم پیدا کند. گمان نکنید فقط در کشور ماست که برنامههای فرهنگی و هنری لغو شده و میشوند؛ بسیاری از رویدادهای بینالمللی از جمله برنامههای فرهنگی و هنری در جهان برای مقابله با شیوع این بیماری تعطیل شده یا به تعویق افتادهاند، اما برای اقتصاد لرزان فرهنگ و هنر در ایران، این لغوها و تعویقها دردناکتر است و احتمالاً باید راهکارهایی برای زمانه بحران پیدا کرد. بهخصوص از این بابت که شرایط بحرانی کم نیست در این مرز و بوم که ابر و باد و مه خورشیدش هم نامهربان شدهاند.
تعطیلی برنامههای فرهنگی در جهان
درست از همان لحظه که شیوع ویروس کرونا در چین، رسانهای شد و درست به موازات تلاش برای مهار آن، به طور طبیعی برنامههای مختلف فرهنگی و هنری در این کشور لغو شده یا به تعویق افتادند.
مثلاً سینمای چین به عنوان دومین بازار بزرگ سینمایی جهان حداقل ۱۰ درصد از فروش سالانه خود را به سبب شیوع ویروس کرونا از دست داده است. ضرر و زیان بازار فرهنگ و هنر در سایر کشورهایی که کرونا به آنها راه پیدا کرده هم تکرار شده و جدول روبهرو برخی رویدادهای بینالمللی است که تاکنون تحت تأثیر کرونا قرار گرفتهاند.
ابتلای فرهنگ و هنر جهان به ویروس کرونا به جشنوارهها و نمایشگاههای بینالمللی ختم نشده و بر تور کنسرتهای هنرمندان سراسر جهان هم تأثیر گذاشته است. در کنار لغو برنامههای فرهنگی بسیاری از جلسات فرهنگی و هنری سراسر دنیا مانند هماندیشیها و معاملات شرکتهای بزرگ تولید و توزیع فیلم، شرکتهای توزیع کتاب و محصولات فرهنگی، برگزارکنندگان کنسرت و مواردی از این دست هم زیر سایه ویروس کرونا قرار گرفتند.
گمان نکنید فقط در کشور ماست که برنامههای فرهنگی و هنری لغو شده و میشوند؛ بسیاری از رویدادهای بینالمللی از جمله برنامههای فرهنگی و هنری در جهان برای مقابله با شیوع این بیماری تعطیل شده یا به تعویق افتادهاند
چه میشود کرد؟
در روزهای تعطیلی و خانهنشینی اگر تولید اثر فرهنگی دستخوش آفت میشود، چه بسا در عوض مصرف آن اوج بگیرد مثلاً مردم فیلمهای بیشتری تماشا کنند، بیشتر از قبل کتاب بخوانند، موسیقی گوش بدهند و شاید هم نه! شاید که تمام اوقات تعطیلی را به پرسه زدن در فضای مجازی و زیر و رو کردن خبرها و دلهره و تشویش بگذرانند. با این حال، حتماً در جهان مدرن امروز که به زیور دستاوردهای تکنولوژیک آراسته است، راهکارهایی وجود دارد که در روزگار بحران، تولید محصولات فرهنگی و هنری به زمین نخورد و میزانش به صفر نرسد. احتمالاً اولین و شاید مؤثرترین راهکار، توسعه تولید و عرضه محصولات به صورت آنلاین باشد؛ شیوهای که آن را با عنوان دورکاری بیشتر میشناسیم. شاید در تمام زمینههای فرهنگی و هنری شیوه دورکاری میسر نباشد، اما در بسیاری زمینهها کاملاً شدنی است. نمایشها و کنسرتهای آنلاین، تولید کتاب با کمترین میزان حضور کارمندان در یک دفتر نشر و موارد دیگر، امروز و در این شرایط میتوانست به کار بیاید و بدنه فرهنگ و هنر را از آسیبهای بیشتر در امان بدارد اگر زیرساختها آماده شده بود و تلاشهای اولیه ابتر نمیماند.