به گزارش صبحانه،انتخاب رشته یکی از مهم‌ترین تصمیمات تحصیلی یک فرد است که در واقع به نوعی سرنوشت و آینده کاری و علمی او را رقم می‌زند. آخرین مرحله در روند ورود یک دانش‌آموز به دانشگاه انتخاب رشته است و نتیجه زحمات چندین ساله او تا حد زیادی به یک انتخاب رشته صحیح و منطقی بستگی دارد. این نکات اهمیت یک انتخاب رشته صحیح را دو چندان می‌کند و داوطلب باید در انتخاب رشته دانشگاه نکات زیادی را در نظر داشته باشد که به همین منظور برخی از مهم‌ترین نکات به ترتیب اهمیت به صورت مختصر بیان می‌شود.
1.اهمیت شناخت خود
در یک انتخاب رشته صحیح یک داوطلب قبل از هر چیز باید خود را بشناسد. به توانایی و استعدادهای خود آگاه باشد. قطعاً قدم گذاشتن در راهی که هیچ استعدادی در آن نداریم، جز هدر دادن زمان چیز دیگری نصیب ما نخواهد کرد. تصور کنید، داوطلبی که در محاسبات و دروس ریاضیات با وجود تلاش زیاد خود احساس عدم استعداد می‌کند، طبیعی است ورود چنین فردی به رشته‌هایی همچون ریاضی، مهندسی برق، مهندسی کامپیوتر و ... که ارتباط بسیار زیادی با محاسبات و مباحث پیچیده ریاضیاتی دارند، نمی‌تواند برای او سودمند باشد.
باید تأکید گردد که در این زمینه باید تعارف کردن با خود را کنار گذاشت. به هر حال فردی که در این مرحله قرار دارد، حداقل 12 سال به تحصیل مشغول بوده و قطعاً می‌داند در چه زمینه‌هایی توانمندتر است؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود فهرستی از توانمندی‌ها و استعدادهای خود را تهیه کنید و سراغ رشته‌هایی بروید که مطمئن خواهید بود می‌توانید در آن‌ها فرد موفقی برای خود و جامعه باشید.
2. علاقه
یک دانشجو، در زمان تحصیل در صورت عدم علاقه به یک‌رشته، حتی در صورت داشتن استعداد بالا نیز نمی‌تواند موفق باشد. هر انسانی بسته به روحیات و شخصیت خود به برخی رشته‌ها و مباحث علاقه بیشتر و به برخی دیگر کم علاقه‌تر است. انگیزه کار و پیشرفت در رشته‌های که شما به آن علاقه دارید بیشتر خواهد بود و به طبع آن، شانس موفقیت شما در این رشته‌ها نیز بسیار بیشتر خواهد بود. قطعاً اگر شما به رشته‌ای علاقه نداشته باشید، چگونه می‌توانید در آن رشته پیشرفت کرده و ایده‌های نو بدهید. تصور کنید دانشجوی رشته کارگردانی که اصلاً به سینما علاقه ندارد! بنابراین، فهرستی از علائق خود تهیه‌کرده و انتخاب رشته را با اولویت بر علاقه و استعداد انجام دهید.
3. بازار کار
هدف نهایی از تحصیل یا بخش مهی از هدف تحصیل، در نهایت به بازار کار و کسب درآمد برمی‌گردد. با توجه به شرایط فعلی و مسائل اقتصادی جامعه، اکیداً توصیه می‌کنم قبل از انتخاب رشته با افراد مختلفی از رشته‌هایی که مدنظر شماست مشورت حضوری داشته باشید یا از مشاوران خبره در این زمینه استفاده نمایید تا از وضعیت آینده شغلی و بازار کار رشته موردنظر خود به‌خوبی اطلاع پیدا کنید. قدم گذاشتن در رشته‌ای که هیچ بازار کار و کسب درآمدی برای آن وجود نداشته باشد، قطعاً در میانه راه انگیزه را نیز کم می‌کند و این خود باعث کاهش کیفیت کار و افت تحصیلی و در موارد زیادی موجب ترک تحصیل و از دست دادن چند سال ارزشمند از زندگی می‌شود.
4. شهر محل تحصیل
یکی دیگر از مواردی که در انتخاب رشته اهمیت دارد، شهر محل تحصیل است. باید در نظر داشته باشید که بسیاری از دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر از ارائه خدمات خوابگاهی به دانشجویان (به‌خصوص دانشجویان کارشناسی) خودداری می‌کنند.
هزینه اقامت در بسیاری از شهرهای بزرگ در سال‌های اخیر به طرز چشمگیری افزایش‌یافته است. در ضمن، آسیب‌های اجتماعی و نگرانی‌های دیگر دوری از خانواده را باید به این موارد اضافه کرد. ولی از سوی دیگر، تحصیل در شهری غیر از محل اقامت می‌تواند شخصیت استقلال‌طلبی و ایستادن روی پای خود را تقویت کند. انتخاب بین یکی از دو مورد بالا، بسیار بستگی به شرایط خانوادگی، روحیات فرد و شخصیت وی دارد؛ بنابراین، این مورد را باید در انتخاب رشته نظر داشته باشید.
لازم به ذکر است که متأسفانه کیفیت تحصیل در دانشگاه‌های شهرهای بزرگ، به‌خصوص تهران، به طرز قابل‌توجهی بالاتر از دانشگاه‌های شهرستان‌های کوچک هست و امکان اشتغال یا ادامه تحصیل برای فارغ‌التحصیلان این دانشگاه‌ها، میسرتر است.
5. وضعیت ادامه تحصیل
داوطلب قبل از انتخاب رشته باید بداند تا چه مقطعی قصد تحصیل دارد. برخی از رشته‌های دانشگاهی در کشور تنها تا سطح کارشناسی یا کارشناسی ارشد تدریس می‌شوند. به‌عنوان‌مثال بسیاری از رشته‌های گروه هنر این‌گونه هستند. لازم است داوطلب قبل از انتخاب نهایی نسبت به وضعیت ادامه تحصیل رشته موردنظر خود تحقیق کافی داشته باشد.
6. وضعیت ادامه تحصیل و بازار کار در خارج از کشور
اگر داوطلبی قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را داشته باشد باید در مورد نحوه پذیرش یک‌رشته در دانشگاه‌های خارج از کشور تحقیق کافی داشته باشد. به عنوان مثال، برخی از کشورها و دانشگاه‌های خارجی مدارک رشته‌های پزشکی توسط سایر کشورها را نمی‌پذیرند و داوطلبان تحصیل در رشته‌های پزشکی این کشورها باید از ابتدا برای تحصیل در رشته پزشکی اقدام کنند. این موضوع در مورد رشته‌های حقوق نیز صادق است. در ضمن، ممکن است داوطلبی قصد اشتغال در خارج از کشور داشته باشد. ممکن است وضعیت بازار کار یک‌رشته در داخل و خارج از کشور به‌کلی متفاوت باشد. به عنوان مثال بسیاری از رشته‌های گروه انسانی مانند رشته‌های فلسفه، معارف و الهیات، علوم قرآنی و ... این‌گونه‌اند.
1.اهمیت شناخت خود
در یک انتخاب رشته صحیح یک داوطلب قبل از هر چیز باید خود را بشناسد. به توانایی و استعدادهای خود آگاه باشد. قطعاً قدم گذاشتن در راهی که هیچ استعدادی در آن نداریم، جز هدر دادن زمان چیز دیگری نصیب ما نخواهد کرد. تصور کنید، داوطلبی که در محاسبات و دروس ریاضیات با وجود تلاش زیاد خود احساس عدم استعداد می‌کند، طبیعی است ورود چنین فردی به رشته‌هایی همچون ریاضی، مهندسی برق، مهندسی کامپیوتر و ... که ارتباط بسیار زیادی با محاسبات و مباحث پیچیده ریاضیاتی دارند، نمی‌تواند برای او سودمند باشد.
باید تأکید گردد که در این زمینه باید تعارف کردن با خود را کنار گذاشت. به هر حال فردی که در این مرحله قرار دارد، حداقل 12 سال به تحصیل مشغول بوده و قطعاً می‌داند در چه زمینه‌هایی توانمندتر است؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود فهرستی از توانمندی‌ها و استعدادهای خود را تهیه کنید و سراغ رشته‌هایی بروید که مطمئن خواهید بود می‌توانید در آن‌ها فرد موفقی برای خود و جامعه باشید.
2. علاقه
یک دانشجو، در زمان تحصیل در صورت عدم علاقه به یک‌رشته، حتی در صورت داشتن استعداد بالا نیز نمی‌تواند موفق باشد. هر انسانی بسته به روحیات و شخصیت خود به برخی رشته‌ها و مباحث علاقه بیشتر و به برخی دیگر کم علاقه‌تر است. انگیزه کار و پیشرفت در رشته‌های که شما به آن علاقه دارید بیشتر خواهد بود و به طبع آن، شانس موفقیت شما در این رشته‌ها نیز بسیار بیشتر خواهد بود. قطعاً اگر شما به رشته‌ای علاقه نداشته باشید، چگونه می‌توانید در آن رشته پیشرفت کرده و ایده‌های نو بدهید. تصور کنید دانشجوی رشته کارگردانی که اصلاً به سینما علاقه ندارد! بنابراین، فهرستی از علائق خود تهیه‌کرده و انتخاب رشته را با اولویت بر علاقه و استعداد انجام دهید.
3. بازار کار
هدف نهایی از تحصیل یا بخش مهی از هدف تحصیل، در نهایت به بازار کار و کسب درآمد برمی‌گردد. با توجه به شرایط فعلی و مسائل اقتصادی جامعه، اکیداً توصیه می‌کنم قبل از انتخاب رشته با افراد مختلفی از رشته‌هایی که مدنظر شماست مشورت حضوری داشته باشید یا از مشاوران خبره در این زمینه استفاده نمایید تا از وضعیت آینده شغلی و بازار کار رشته موردنظر خود به‌خوبی اطلاع پیدا کنید. قدم گذاشتن در رشته‌ای که هیچ بازار کار و کسب درآمدی برای آن وجود نداشته باشد، قطعاً در میانه راه انگیزه را نیز کم می‌کند و این خود باعث کاهش کیفیت کار و افت تحصیلی و در موارد زیادی موجب ترک تحصیل و از دست دادن چند سال ارزشمند از زندگی می‌شود.
4. شهر محل تحصیل
یکی دیگر از مواردی که در انتخاب رشته اهمیت دارد، شهر محل تحصیل است. باید در نظر داشته باشید که بسیاری از دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر از ارائه خدمات خوابگاهی به دانشجویان (به‌خصوص دانشجویان کارشناسی) خودداری می‌کنند.
هزینه اقامت در بسیاری از شهرهای بزرگ در سال‌های اخیر به طرز چشمگیری افزایش‌یافته است. در ضمن، آسیب‌های اجتماعی و نگرانی‌های دیگر دوری از خانواده را باید به این موارد اضافه کرد. ولی از سوی دیگر، تحصیل در شهری غیر از محل اقامت می‌تواند شخصیت استقلال‌طلبی و ایستادن روی پای خود را تقویت کند. انتخاب بین یکی از دو مورد بالا، بسیار بستگی به شرایط خانوادگی، روحیات فرد و شخصیت وی دارد؛ بنابراین، این مورد را باید در انتخاب رشته نظر داشته باشید.
لازم به ذکر است که متأسفانه کیفیت تحصیل در دانشگاه‌های شهرهای بزرگ، به‌خصوص تهران، به طرز قابل‌توجهی بالاتر از دانشگاه‌های شهرستان‌های کوچک هست و امکان اشتغال یا ادامه تحصیل برای فارغ‌التحصیلان این دانشگاه‌ها، میسرتر است.
5. وضعیت ادامه تحصیل
داوطلب قبل از انتخاب رشته باید بداند تا چه مقطعی قصد تحصیل دارد. برخی از رشته‌های دانشگاهی در کشور تنها تا سطح کارشناسی یا کارشناسی ارشد تدریس می‌شوند. به‌عنوان‌مثال بسیاری از رشته‌های گروه هنر این‌گونه هستند. لازم است داوطلب قبل از انتخاب نهایی نسبت به وضعیت ادامه تحصیل رشته موردنظر خود تحقیق کافی داشته باشد.
6. وضعیت ادامه تحصیل و بازار کار در خارج از کشور
اگر داوطلبی قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را داشته باشد باید در مورد نحوه پذیرش یک‌رشته در دانشگاه‌های خارج از کشور تحقیق کافی داشته باشد. به عنوان مثال، برخی از کشورها و دانشگاه‌های خارجی مدارک رشته‌های پزشکی توسط سایر کشورها را نمی‌پذیرند و داوطلبان تحصیل در رشته‌های پزشکی این کشورها باید از ابتدا برای تحصیل در رشته پزشکی اقدام کنند. این موضوع در مورد رشته‌های حقوق نیز صادق است. در ضمن، ممکن است داوطلبی قصد اشتغال در خارج از کشور داشته باشد. ممکن است وضعیت بازار کار یک‌رشته در داخل و خارج از کشور به‌کلی متفاوت باشد. به عنوان مثال بسیاری از رشته‌های گروه انسانی مانند رشته‌های فلسفه، معارف و الهیات، علوم قرآنی و ... این‌گونه‌اند.
