تحریریه زندگی آنلاین - ژاله صامتی میگوید: اگر میخواهید مردمی باشید، اتوبوس و مترو سوار شوید. شما نمیتوانید در برج فلان بنشینید و با ماشین آخرین مدل از پارکینگ بیرون بیایید و از مکانهای خاص خرید کنید و هیچ ارتباطی با مردم هم نداشته باشید، بعد ادعادی مردمی بودن کنید. گرچه فضای مجازی، رسانهای رسمی به شمار نمیآید اما از زمانی که این رسانه بهطور جدی جای دیگر رسانهها را پرکرد، بسیاری از افراد با استعداد که پیشتر خبری از آنها نبود، بستری برای رساندن صدای خود به دنیای بیرون پیدا کردند.
بیشتر بخوانید:
ناگفتههای الیکا عبدالرزاقی از معلولیت و دشواریهای زندگی
اگر افرادی که با هنجارشکنی به سلبریتیهای این فضا تبدیل شدند را کنار بگذاریم، برخی از هنرمندانی که تاکنون رسانهای برای عرضه هنر خود نداشتند نیز با استفاده از این فضا، استعداد خود را به نمایش گذاشته و به فضای حرفهای هنر در ایران راه پیدا کردهاند. واکنش سلبریتیها در مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار در جامعه تنها مختص ایران نبوده و سلبریتیها در مقیاس جهانی نیز از چنین ابزاری برخوردار هستند اما تفاوت از جایی آغاز میشود که هجمهای شدید علیه سلبریتیها به راه افتاد. درباره این موضوع با ژاله صامتی (بازیگر سینما، تئآتر و تلویزیون) گفتگو کردیم.
*فضای مجازی قطعاً به همان اندازه که فکر میکنند مفید بوده، میتواند مخرب باشد . هروقت با مردم اتوبوس و تاکسی سوار شدید و بین آنها چرخیدید و باهم به پارک و پاساژ و جاهای مختلف رفتید، میتوانید بگویید که من مردمی هستم
بعضی هنرمندان در همه چیز دخالت میکنندفکر میکنید دلایل ایجاد هجمهها علیه سلبریتیها چیست؟
اگر یک جستجوی ساده در بین افرادی که در فضای مجازی درباره همه چیز نظر داده و در همه مسائل دخالت میکنند، داشته باشید، متوجه میشوید که این افراد اساساً بازیگرانی نیستند که دارای یک شمایل کلاسیک و مردمی باشند. به هر حال هر حرفهای افراد الکشده و الکنشده دارد. یعنی یکسری از افراد درست آمدهاند اما بخشی هم هستند که غلط در این حرفه وارد شدهاند. در نهایت باید بگویم که این افراد از جنس خوبِ این حرفه به شمار نمیآیند.
اگر به جامعه پزشکان هم نگاه کنید، همه آنها تحصیلات پزشکی دارند ولی قطعاً همه متخصص فوقالعاده نیستند. در هنر و خصوصاً بازیگری هم ممکن است افرادی حتی از تحصیلات آکادمیک برخوردار و ۳۰ سال در آن حضور داشته باشند ولی کارنامه آنها میگوید که قدمی به جلو برنداشتهاند. بنابراین من موافق دوستانی که در همه مسائل دخالت و اظهارنظر میکنند، نیستم و خودم هیچگاه این کار را انجام نمیدهم.
بیشتر بخوانید:
روی دیگر سکه زندگی را با کرونا دیدیم
آیا هنرمند باید نسبت به اتفاقات جامعه خود واکنش نشان دهد یا نسبت به مسائلی خارج از حرفهاش رویکرد خنثی داشته باشد؟ از نظر شما رسالت یک هنرمند چه مواردی را شامل میشود؟
وقتی کار هنری انجام میدهید یک رسالتی دارید. مثلاً اگر مسئلهای مرا آزار دهد و موجب ناراحتیام شود، رسالتم به عنوان بازیگر و کارگردان تئاتر این بوده که نقدم را با یک کار هنری به سیاستمداران گوشزد کنم تا بازتاب آن را در جامعه ببینیم. همیشه حتی وقتی از من درباره نقشی که بازی کردم، پرسیدهاند، گفتهام که من بازیگر هستم و نمیتوانم درباره نقشم صحبت کنم. به نوعی هر آنچه که مربوط به آن نقش است را زندگی میکنم و شما بعد از دیدن آن میگویید که این کار را درست انجام دادهام یا خیر.
از لایو اینستاگرام نمیتوان مردمی شد؛ اتوبوس سوار شوید
رویکرد برخی از بازیگرانی سبب شده تا این هجمه علیه هنرمندان شکل بگیرد. حالا چه باید کرد؟
برخی افراد از رستوران رفتن، سفر رفتن و موارد مختلف زندگی شخصی خود پست میگذارند. در مقابل من سالی به ۱۲ ماه هیچ پستی را نشر نمیدهم، مگر اینکه بخواهم از شغلی یا کسی حمایت کنم. فردی به من میگفت تو این همه از کارهای دانشجویان تئاتر تبلیغ میگذاری، ممکن است که سوءتفاهم شود و عدهای بگویند که احتمالاً از آنها پول میگیرد، گفتم اگر با یک پست از یک گروه ناشناخته تئاتر کسی فکر میکند که من از آنها پول گرفتهام، بگذار هر فکری که دوست دارد بکند. من کار همه هنرجوها و دانشجویان را میبینم و از آنها حمایت میکنم. چون معتقدم نسل ما در حال رفتن است و نسل دیگری باید جای ما بیایند. پس بهتر اینکه آدمهایی بیایند که متخصص باشند. به هیچوجه از فلان خانم یا آقا که اکنون به واسطه رفتارشان درباره آنها حرفهایی زده میشود، حمایت نمیکنم. افرادی که به حاشیه علاقمندند، باید هم منتظر چنین چیزهایی باشند. به طور کل هرکس خودش اجازه میدهد که در موردش حرفی زده شود یا نه.
وقتی من صبح که بیدار میشوم، از خانهام فیلم میگیرم و در فضای مجازی میگذارم، پس حریم خصوصیام را حفظ نکرده و آدمها را در زندگی خصوصی خودم دخالت دادهام. کار بازیگر روی صحنه بوده و رسالت دیگری دارد. یک زمان هست که من در حال تئاتر کار کردن هستم، برای تبلیغات و جذب مخاطب، از پشت صحنه تئاتر و یا تمرینهای کار فیلم میگذارم، آن یک تعریف دیگر بوده که در راستای کار است. ولی وقتی از آبگوشت خوردن در خانهام و خوش و بش کردن با خانوادهام فیلم بگیرم و برای مردم منتشر کنم، اسم آن مردمی نمیشود؛ این یعنی من حدود خانوادگیام را رعایت نکردم. بعد جالب است که همین دوستان وقتی که در کامنتها برایشان چیزهایی مینویسند، معترض میشوند.
بیشتر بخوانید:
رنج بازیگران از مافیای سینما
اگر میخواهید مردمی باشید، اتوبوس و مترو سوار شوید. شما نمیتوانید در برج فلان بنشینید و با ماشین آخرین مدل از پارکینگ بیرون بیایید و از مکانهای خاص خرید کنید و هیچ ارتباطی با مردم هم نداشته باشید، ولی نمیتوان اینطور فکر کنید، چون هنگام شام خوردن در بالکن خانه از طریق فضای مجازی با مردم حرف زدید، مردمی شدید؛ نه اینطور نیست. هروقت با مردم اتوبوس و تاکسی سوار شدید و بین آنها چرخیدید و باهم به پارک و پاساژ و جاهای مختلف رفتید، میتوانید بگویید که من مردمی هستم. همین دوستان با این سبک از زندگی در مورد همه چیز هم اظهارنظر میکنند. خب این رفتارها غلط است.
وقتی همه جا باشید، دیگر کسی پول نمیدهد تا شما را ببیند
فضای مجازی که به سلبریتیها چنین قدرتی را داده، چقدر میتواند علیه آنها عمل کند مثلاً موجب سقوط یک بازیگر و حذف او شود؟
از شما میپرسم اکنون مگر چنین اتفاقی رخ نداده و افرادی حذف نشدهاند؟ اتفاقاً این موضوع برای خیلیها رخ داده و اکنون نیز برای برخی دیگر در حال اتفاق افتادن است. دلیل این مسئله همین فضای مجازی بوده که به ضررشان عمل کرده است. چراکه وقتی مردم این افراد را نمیدیدند و از آنها خبر نداشتند، مقداری دلشان برای آنها تنگ میشد. اما الان که آنها را مرتب از نزدیک میبینند، این موضوع کمکم دافعه ایجاد کرده و برایشان چندشآور میشود. به نوعی از یک جا به بعد دیگر برای تماشاگر جاذبهای ندارد. فضای مجازی قطعاً به همان اندازه که فکر میکنند مفید بوده، میتواند مخرب باشد. از نظر من اتفاقاً از شروعش مخرب است. اگر در فضای مجازی دوری بزنید، متوجه میشوید که چه کسانی در این فضا اینقدر فعال هستند و درباره همه چیز اظهارنظر میکنند. خیلی از این افراد کسانی هستند که یا کاری به آنها پیشنهاد نمیشود یا سالهاست که به صحنه نرفتهاند. یعنی جزو افرادی بودند که خیلی فعال نبودند. این دوستان فکر میکنند حاشیه داشتن برای آنها خیلی بهتر است.