درست کردن لواشک یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای استفاده از میوه‌های اضافی و یا له شده است. با تهیه لواشک می‌توانید از طعم میوه‌ها به روشی دیگر و سایر فصول سال، لذت ببرید. لواشک خانگی به مراتب سالمتر از لواشکهای بسته بندی است که حاوی انواع شکر و مواد شیمیایی نگهدارنده هستند. لواشکهای محلی هم که در بازار به فروش می‌رسند چندان قابل اطمینان نیستند. شما نمی‌دانید که حاوی چه موادی هستند. چون احتمالا چیز‌هایی در مورد استفاده از رنگ‌های مصنوعی مثل رنگ فرش و یا استفاده از جوهر نمک برای غلیظ شدن لواشکها، شنیده‌اید. شما برای اکثر روش‌ها نیازی به افزودن شکر به آن ندارید، از محتویات داخل آن آگاه هستید و در کلیه مراحل بهداشت را رعایت میکنید.
درست کردن لواشک اصلا سخت نیست و هر کسی با هر میزان بهره از دانش آشپزی می‌تواند آن را درست کند. فقط کافی ست که آنها را بطور کامل پوره کنید تا صاف و یکدست شود که برای اینکار نیازمند مخلوط کن یا غذاساز هستید. سایر مراحل هم آسان است.
افراد مبتلا به دیابت هم می‌توانند از لواشک به عنوان بخشی از رژیم غذایی‌شان بهره بگیرند (حتما از نمونه بدون شکر استفاده کنید). آسپارتام را می‌توان به عنوان شیرین کننده در فرایند خشک کردن استفاده کرد و این جایگزینی برای شکر با مواد شیمیایی استفاده کرد.
برای درست کردن لواشک از انواع میوه‌ها می‌توان استفاده کرد. از انار و سیب و کدو حلوایی گرفته تا آلو، زردآلو، هلو و هندوانه. بعضی از لواشکها هم از ترکیب دو یا چند میوه استفاده می‌شود. مثلا انواع توت‌ها و یا سیب و توت فرنگی. بعضی از مواد دیگر هم مثل دانه‌های چیا، شیرین کننده‌هایی مثل شکر و یا آسپارتام استفاده می‌شود. موادی مثل نشاسته و مالتودکسترین را نیز می‌توان برای افزودن بافت و افزایش غلظت به آن استفاده می‌شود. بسیاری از شرکت‌های سازنده از رنگ غذا برای افزودن رنگ استفاده می‌شود. شما می‌توانید از رنگ‌های خانگی استفاده کنید.
طرز تهیه لواشک
برای درست کردن لواشک ابتدا میوه مورد علاقه خود را انتخاب کنید. آنها را خیلی تمیز شسته تا هر گونه گل و سنگ و برگ از آنها گرفته شود. آنها را هسته گرفته و در مخلوط کن یا غذاساز به طور کامل پوره کنید. در صورت دلخواه مقداری شکر و یا طعم دهنده به آن اضافه کنید. می‌توان از شکر، خرما و یا عسل استفاده کرد. میوه‌هایی مثل توت‌ها و آلوچه نیازی به شیرین کننده ندارند بنابراین این مرحله را انجام ندهید. می‌توان قبل از ریختن در غذاساز، شیرین کننده و طعم دهنده به میوه‌ها اضافه کرد.
مرحله بعد باید پوره‌ها را داخل سینی بریزید و خشک کنید. برای اینکار به سه روش می‌توان استفاده کرد. در روش استفاده از خشک کن، پوره میوه را توی سینی خشک کن می‌ریزند و خشک می‌کنند. روش بعد استفاده از فر است. به این منظور باید از حرارت پایین فر که معمولا بین ۷۵ تا ۹۰ درجه سلسیوس است، استفاده شود. در روش فر، ابتدا داخل سینی را کاغذ روغنی می‌گذارند، سپس پوره را داخل آن می‌ریزند. به مدت ۱ ساعت و نیم تا ۳ ساعت بگذارید بماند. اگر وسط آن چسبناک نباشد یعنی آماده است. در روش سوم از نیروی طبیعت استفاده می‌شود. سینی‌های آماده شده را در آفتاب مستقیم بگذارید تا خشک شوند. زمان خشک شدن آنها بستگی به میزان گرمای آفتاب دارد. اگر آفتاب داغ باشد در عرض یک روز لواشک درست می‌شود و اگر در منطقه‌ای سردسیر زندگی میکنید در عرض ۲ روز آماده می‌شود. اگر در آن زمان، گرد و خاک باشد و یا حشرات در اطراف وجود داشته باشند، می‌توان پارچه تنظیف را روی آنها کشید.
لواشک زردآلو
مواد لازم
زردآلوی شیرین: ۲ و ۱/۴ کیلوگرم
شکر: ۱/۲ پیمانه
طرز تهیه:
۱. زردآلو‌ها را بشوئید، آنها را به دو نیم کرده و هسته را خارج کنید. زردآلو‌های دو نیم شده را روی سینی مخصوص کلوچه بچینید. سمت برش زده رو به بالا باشد. در فر با دمای ۲۰۵ درجه سلسیوس به مدت ۱۵ دقیقه بگذارید. حواستان باشد که حتما به صورت یک لایه قرار گرفته و روی هم نباشند. آنها را از فر درآورده و بگذارید به حدی خنک شوند که به راحتی آنها را در دست بگیرید.
۲. آنها را داخل مخلوط کن یا غذاساز بگذارید و دستگاه را روشن کنید تا زمانی که یک پوره صاف و یکدست بوجود آید.
۳. پوره زردآلو را داخل یک کاسه بزرگ بریزید. ۱/۲ پیمانه شکر را داخل آن بریزید و بهم بزنید تا شکر کاملا با آن مخلوط شود.
آماده کردن لواشک به دو روش
۱. برای درست کردن لواشک در آفتاب: کف سینی فر، کاغذ روغنی یا سلفون بگذارید. آن را کاملا پهن کنید تا کف سینی را کامل گرفته و کمی هم در لبه‌ها باشد. با این مقدار پوره، شما نیاز به ۳ تا سینی کلوچه دارید. پوره را کف سینی پهن کنید به طوری که صاف و یکدست باشد با ضخامت نیم سانتی متر یا ۱/۴ سانتی متر. آن را داخل آفتاب بگذارید تا زمانی که وقتی وسط آن را فشار می‌دهید چسبناک نباشد. اگر به کاغذ می‌چسبند بگذارید بیشتر بماند. این لواشکها در صورت وجود آفتاب گرم مناطق گرمسیر در عرض یک روز و در سایر مناطق در عرض ۲ روز آماده می‌شوند.
۲. روش استفاده از فر: پوره را داخل سینی کلوچه که کاغذ روغنی داخل آن انداخته‌اید، بریزید. فر را با حرارت ۲۰۰ درجه فارنهایت (۹۵ درجه سلسیوس) روشن کنید و سینی‌های فر را داخل آن قرار دهید. به مدت ۳ و ۱/۲ ساعت بگذارید سینی‌ها بمانند. البته این بستگی به ضخامت پوره موجود در سینی دارد. تا زمانی که وسط آن را فشار دهید و چسبناک نباشد، کافی است. توجه: فر را از قبل گرم نکنید، چون باعث سوختن لواشک می‌شود.
لواشک سیب
مواد لازم
سیب خرد شده: ۸ پیمانه
سرکه سیب: ۱ پیمانه
دارچین: ۱/۲ قاشق چایخوری
طرز تهیه:
۱. فر را تا ۱۷۰ درجه فارنهایت (۷۶ درجه سلسیوس) گرم کنید. یک سینی فر را با یک لایه سلیکونی یا صفحه پلاستیکی مخصوص مایکروویو بپوشانید.
۲. سیبها، سرکه سیب و دارچین را داخل یک قابلمه بزرگ ترکیب کنید. آنها را به جوش برسانید، سپس گرما را به درجه پایین کاهش دهید. بهم بزنید و بگذارید به آرامی قل بخورد تا زمانی که سیبها نرم شوند.
۳. این ترکیب را داخل مخلوط کن بریزید تا پوره شود سپس آن را داخل سینی فر آماده شده بریزید. به آرامی تکان دهید تا کل سطح سینی را گرفته و سطحی یکدست داشته باشد. میوه‌ها را تا زمانی که بیشتر آب خود را از دست بدهد، اما هنوز کمی چسبناک باشد، به پختن ادامه دهید.
۴. بگذارید به طور کامل خنک شود سپس آن را به صورت نوار‌هایی ببرید. آنها را در ظرفی دردار نگهداری کنید.
لواشک هندوانه
مواد لازم
هندوانه مکعبی شده: ۸ پیمانه
شکر سفید: ۲/۳ پیمانه
طرز تهیه:
۱. دو سینی فر را با صفحه سیلیکونی بپوشانید. فر را تا ۱۷۰ درجه فارنهایت گرم کنید.
۲. هندوانه را پوره کنید، آن را از تنظیف یا الک خیلی ریز رد کنید. تقریبا تمام آب آن را خالی کنید و برای مصرف خوراکی نگه دارید.
۳. بخش جامد هندوانه را با شکر ترکیب کنید. دانه‌های آن را خارج کنید و دور بیندازید. در صورت نیاز دوباره در مخلوط کن بریزید تا مخلوطی یکدست شود.
۴. این ترکیب را دو قسمت کرده و در سینی‌های فر بریزید، آن را پهن کنید در حدی که قطر نیم سانتی داشته باشد. به مدت ۳ ساعت یا تا زمانی که رطوبت نداشته باشد، اما مقداری چسبناک باشد، بگذارید در فر بماند. سینی‌ها را ۱۸۰ درجه بچرخانید و هر یک ساعت تا زمان اتمام کار، این کار را انجام دهید.
۵. لواشک آماده شده را روی تخته برش بگذارید و آن را به اندازه دلخواه برش بزنید. آن را در کاغذ روغنی و در ظرفی دردار نگهداری کنید.
لواشک آلو سیاه
مواد لازم
آلو سیاه: ۲ کیلو (میزان آن اختیاری است)
دارچین یا میخک: برای طعم دهی (اختیاری)
طرز تهیه:
۱. ابتدا آلوچه‌ها را خوب بشویید. پس از رفتن آب آنها، هسته آلوچه‌ها را با هسته گیر بگیرید.
۲. آلوچه‌های هسته گرفته را در قابلمه‌ای بزرگ بریزید. اگر میوه آبدار باشد معمولا نیازی به آب اضافی ندارد فقط کمی آب برای جلوگیری از چسبیدن میوه‌ها به ته قابلمه استفاده می‌شود مثلا به اندازه ۱/۴ پیمانه. اگر نیاز به آب بیشتری داشتید، اضافه کنید. درب قابلمه را بگذارید و به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه بگذارید بمانند تا نرم شوند.
۳. محتویات داخل قابلمه را با گوشت کوب برقی، پوره کنید، به طوری که کاملا پوره و یکدست شود. در صورتی که گوشت کوب برقی ندارید آنها را داخل مخلوط کن یا غذاساز بریزید.
۴. داخل سینی کلوچه، کاغذ روغنی یا لایه سیلیکونی مخصوص بگذارید. پوره را روی کاغذ مخصوص فر بریزید. طوری که ضخامت آن نیم سانتی متر یا کمی کمتر باشد.
۵. حالا فر را روی حرارت ۱۴۰ درجه فارنهایت بگذارید، سینی کلوچه را در آن بگذارید. بگذارید ۲ ساعت در فر بماند. پس از یک ساعت آن را چک کنید. می‌دانید که وقتی سطح آن چسبناک نباشد، آماده است.
۶. وقتی که لواشک هنوز کمی گرم است به راحتی از کاغذ جدا می‌شود. البته بهتر است که از لایه سیلیکونی داخل سینی استفاده کنید.
۷. آن را به صورت نوار‌های باریک ببرید و رول کنید.
لواشک موز و توت فرنگی
مواد لازم:
توت فرنگی: ۴ پیمانه، دو نیم شده حاصل از نیم کیلو توت فرنگی
موز: ۲ عدد متوسط
آب لیمو: ۱/۴ پیمانه
عسل: ۲ قاشق غذاخوری
نمک: کمی
طرز تهیه:
۱. فر را با حرارت ۱۸۰ درجه فارنهایت (۸۵ درجه سلسیوس) روشن کنید. کف یک سینی فر را با کاغذ مخصوص فر بپوشانید.
۲. همه مواد تشکیل دهنده را داخل غذاساز یا مخلوط کن با سرعت بالا بگذارید و تا زمانی که همه چیز کاملا پوره و یکدست شود، به پوره کردن ادامه دهید.
۳. مخلوط توت فرنگی و موز را توی سینی فر ریخته و پهن کرده تا سطح آن صاف و یکدست شود. با استفاده از کاردک یا قاشق سیلیکونی این کار را انجام دهید. چند بار این کار را انجام دهید تا کاملا یکدست شود. ضخامت آن باید نیم سانتی متر باشد.
۴. در فر به مدت ۶ تا ۸ بگذارید بماند.
۵. موقعی لواشک آماده است که به راحتی از روی کاغذ بلند شود و هیچ بخش نرمی نداشته باشد. دقت کنید که فر زیاد گرم نباشد که باعث زیاد پختن آن شود.
۶. لواشک را با قیچی به صورت ۱۲ نوار یکسان برش بزنید، آن را در ظرفی دردار در یخچال به مدت حداکثر ۲ تا ۴ هفته نگهداری کنید.
نکات مهم
مهمترین نکته این است که پوره باید در کل سطح سینی کلوچه، ضخامت یکسانی داشته باشد. اگر ضخامت آن یکدست نباشد در بعضی بخشها، چسبناک خواهد شد.
دمای پایینتر بهتر است، چون مطمئن می‌شوید زیادی پخته نشده است. باید همه رطوبت از پوره میوه بخار شود بنابراین عجله نکنید.
آن را به مدت طولانی نگذارید بماند، چون در غیر اینصورت لواشک شما خشک و لاستیکی خواهد شد. فر هر کسی با دیگری متفاوت است بنابراین هر چند وقت یکبار به آن سر بزنید.
درست کردن لواشکهای ترکیبی کار جالب و سرگرم کننده‌ای است. شما می‌توانید انواع مزه‌ها را در یک نوع لواشک به صورت یکجا داشته باشید. می‌توان به جای توت فرنگی از تمشک و به جای موز از انبه استفاده کرد.
لواشک ماست و تمشک
مواد لازم:
تمشک ارگانیک یخ زده: ۱ پیمانه
ماست پرچرب: ۲ پیمانه
اسانس وانیل: ۱ قاشق چایخوری
عسل: ۲ قاشق غذاخوری
طرز تهیه:
۱. همه مواد را داخل مخلوط کن یا غذاساز بریزید. آنها را پوره کنید تا صاف و یکدست شود.
۲. سینی‌های دستگاه خشک کن را با پلاستیک سلفون یا کاغذ فر بگذارید.
۳. مخلوط ماست و تمشک را روی ۲ تا سه سینی پهن کنید.
۴. دمای خشک کن را روی ۱۳۵ درجه بگذارید و زمان را روی ۶ تا ۸ ساعت. ابتدا از ۴ ساعت شروع کنید، چون میزان رطوبت ممکن است زمان را برای دیگری تغییر دهد.
۵. پس از آماده شدن لواشک، آن را به صورت نوار‌هایی با عرض ۵ سانتی متر برش بزنید.
لواشک تمشک و توت فرنگی
مواد لازم:
تمشک و توت فرنگی: ۲ تا ۳ پیمانه
عسل: ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری (یا شکر)
آبلیمو: ۲ قاشق غذاخوری
طرز تهیه:
۱. ۳ پیمانه مخلوط میوه (تمشک و توت فرنگی) را داخل غذاساز بریزید. شیرین کننده (عسل، استویا یا شکر) را بریزید. سپس آبلیمو را هم اضافه کنید. آبلیمو باعث براقیت رنگ مخلوط می‌شود. مواد را در غذاساز یا مخلوط کن پوره کنید.
۲. بعد یک سینی مخصوص فر را کاغذ روغنی با کیفیت یا پلاستیک سلفون مرغوب بگذارید. پوره میوه را داخل سینی ریخته و پهن کنید به طوری که قطر آن نهایتا، نیم سانت باشد.
۳. سینی‌ها را داخل فری با دمای ۱۷۰ درجه فارنهایت بگذارید به مدت ۴ تا ۶ ساعت بمانند یا تا زمانی که وسط آن چسبناک نباشد.
۴. پس از بیرون آوردن بگذارید خنک شود. حالا پلاستیک سلفون را بردارید (اگر کاغذ استفاده کردید، بگذارید کاغذ بماند)، لواشکها را به صورت نوار‌هایی باریک به پهنای ۱ اینچ ببرید. می‌توانید پشت کاغذ یک نوار چسب رنگی بزنید تا رول‌ها را کنار هم نگه دارد. یا پس از رول کردن با یک کاغذ با نخ ببندید.
۵. برای نگهداری از آنها به مدت طولانی می‌توان لواشکها را در ظرفی دردار به مدت ۳ تا ۴ ماه در فریزر نگهداری کرد.
۱. لواشک هفت رنگ یا رنگین کمان با چند نوع پوره میوه با رنگ‌های مختلف درست می‌شود.
۲. چند پوره با رنگ‌های مختلف مثل انبه برای رنگ زرد (زردآلو برای زرد تیره‌تر می‌توان استفاده کرد)، هلو یا زردآلو برای نارنجی، توت فرنگی برای قرمز، آلو سیاه یا بلوبری برای بنفش و تمشک و توت فرنگی یا گوجه و تمشک برای رنگ قرمز و در نهایت کیوی برای رنگ سبز آماده میکنید.
۳. یک سینی فر را کاغذ گذاشته و از هر رنگ یک نوار افقی داخل آن پوره می‌ریزیم. موقع ریختن پوره‌ها دقت می‌کنیم که در هم نروند. به همین منظور باید پوره غلیظ باشد. سپس به آهستگی آن را برداشته و داخل فر می‌گذاریم.
۴. پس از خشک شدن کامل پوره‌ها، آنها را بصورت عمود بر جهت ریختن پوره‌ها برش می‌زنیم تا بصورت چند رنگ در بیاید.
لواشک خال خالی
مواد لازم
تمشک: ۱ پیمانه
توت فرنگی: ۱ پیمانه، دو نیم شده
سس سیب غیر شیرین: ۱ پیمانه
آناناس: ۱ پیمانه، مکعبی شده
طرز تهیه:
۱. توت فرنگی، تمشک و ۱/۲ پیمانه سس سیب را در مخلوط کن، پوره کنید تا صاف و یکدست شود. آن را از الک ریز رد کنید و به یک کاسه متوسط یا پیمانه اندازه‌گیری انتقال دهید.
۲. آناناس و باقیمانده سس سیب را در مخلوط کن بریزید و پوره کنید تا خیلی صاف و یکدست شود.
۳. حالا پوره آناناس را برداشته و به صورت لکه‌هایی نامنظم روی سطح سینی خشک کن بریزید (از نوع بدون سوراخ باشد). پوره توت را به آرامی بریزید تا بقیه فضای خالی را بپوشاند. موقع ریختن پوره توت دقت کنید که با پوره آناناس قاطی نشود. در غیر اینصورت هم رنگ آن بهم می‌خورد و هم ضخامت بیشتر از حد انتظار است. به آرامی پوره را توی کل سینی پهن کنید تا صاف و یکدست شود.
۴. پوره را در دستگاه خشک کن و دمای ۱۲۵ درجه فارنهایت بگذارید. اجازه دهید به مدت نهایتا ۱۲ ساعت بماند (زمان خشک شدن بستگی به نوع دستگاه شما دارد). آن را تست کنید که چسبناک نباشد. سپس بگذارید تا خنک شود. سپس به صورت نوار یا مستطیل برش بزنید.
ترفند‌هایی برای درست کردن لواشک
*می‌توان هم از میوه تازه، یخ زده و حتی کمپوت استفاده کرد.
