نیکی پاکبین؛ کارشناس ارشد بیولوژی
به گفته کارشناسان، کودکان نیاز دارند که به آنها آموخته شود که آنچه میخورند بر روی سلامت بدن آنها تاثیر میگذارد.
والدین نیز باید میزان آگاهی خود را از مواد غذایی افزایشدهند و به روشهای گوناگون به فرزندان خود بطور عملی یا با روشهای مختلف دیگر سالم خوری را بیاموزند.
نه یک قانون، بلکه بهصورت یک روال در بیاوریم
سعی کنید کاری کنید که غذاهای سالم پایه و اساس تغذیه خانوار شما محسوب شوند.
روشهایی بکار گیرید تا اعضای خانواده در انتخاب غذاهای سالم شریک شوند، طعمهای مختلف را برای غذاها تعیین کنند.
از جمله بچهها را با خودتان به خرید مواد غذایی سالم ببرید، قدرت انتخاب به آنها بدهید، اجازه دهید تا آنها هم در تعیین مواد مختلف نقش داشته باشند.
بچههای کوچکتر سبزیها و میوههای کوچکتر و کموزنتر و بچههای بزرگتر سنگینترها را انتخاب و با خود به خانه بیاورند. مسئولیتهای بزرگتری مثل تهیه لیست مواد غذایی و چک کردن آنها را هم به بچههای بزرگتر بدهید.
آنها از احساس مسئولیت خوششان میآید.
به بچهها «صحیح خوردن» را نشان دهید
به آنها عملی نشان دهید که نیمی از بشقاب خود را با میوهها و سبزیجات تازه پر کنند که سرشار از مواد مغذی و عناصر معدنی است و نیمه دیگر بشقابشان را با پروتئینها و غلات کامل و حبوبات پر کنند که به آنها انرژی لازم را برای انجام فعالیتهای فکری و ورزشی و بازیهایشان میدهد.
وقتی در حال خرید هستید، نمونههایی از این دسته گروههای مختلف مواد غذایی را به بچهها نشان دهید.
از اینکه مواد غذایی را خوب و بد بنامید، اجتناب کنید
بچهها باید یاد بگیرند که از انواع مختلف گروههای مواد غذایی در بشقاب خودشان جای دهند. انواعی که تازه و برگ سبز هستند را هر روز و بیشتر در وعدههای غذایی خود جای دهند و انواعی مانند وافلها، بیسکویت و شیرینیها را کمتر در سهمیه غذایی خود جای دهند.
خوراکیهای ناسالمی مثل چیپس و سیبزمینی سرخکرده و مانند آنها را لازم نیست که حتما از برنامه غذایی بچهها کاملا حذف کنید و خوردن آنها را ممنوع کنید، بلکه به آنها بگویید قبل از خوردن کمی صبر کنند و به کاری که میخواهند انجام دهند دوباره فکر کنند. به هر حال استفاده گهگاه از چیپس یا سیبزمینی سرخکرده که در منزل تهیه میکنید اشکالی ندارد.
به بچهها میزان سهمی که باید در هر وعده غذایی مصرف کنند را یاد بدهید
کیفیت مواد غذایی بسیار مهم است اما میزان مواد مصرفی نیز از اهمیت زیادی برخوردارند مثلا بد نیست که بچهها بدانند مقدار مصرف هیدروکربنها مانند پاستا یا برنج یرای آنها باید حدی داشته باشد، بهعنوان مثال سایز مچ دست را برایشان مثال بزنید.
مثلا پروتئین به اندازه کف دست و چربیها و مایونز اگر استفاده میکنند به اندازه نوک انگشت شست باشد، بنابراین به مرور زمان وقتی خرید میکنید بچهها میتوانند بهتر نظر بدهند و میزان مصرف انواع مواد غذایی را برای هر بار خرید تخمین بزنند.
مصرف شیرینیها را محدود کنید
به بچههای بزرگتر توضیح دهید که اگرچه طعم شیرین این شیرینیها خیلی خوشایند است، اما ضرر قند موجود در آنها برای بدن بیشتر است.
به بچههای کوچکتر اینطور توضیح دهید که مصرف شیرینیهای بیشتر باعث احساس ناراحتی خاصی در شکم آنها میشود.
سعی کنید بهعنوان دسر از میوههای تازه استفاده کنید و مصرف شیرینیها را به دو تا سه بار در هفته محدود و بهتدریج هم کمتر کنید.
به بچهها نشانههای گرسنگی را بیاموزید
غریزه ما چنین میگوید که وقتی گرسنهایم غذا بخوریم و وقتی سیر میشویم دیگر دست از غذا خوردن بکشیم، اما خوراکیهایی مثل هلههولهها و میانوعدههای هوسانگیز حتی در زمان سیری هم وسوسهانگیزند و بچهها دست از آنها نمیکشند.
گاهی حجمهای بالای غذا را در بشقاب خود میخورند، بدون اینکه توجهی به سیری داشته باشند.
هرگز بچهها را به تمیز کردن بشقاب یا تا انتهای غذا خوردن اصرار نکنید. تلویزیون و وسایل الکترونیکی آنها هنگام صرف غذا خاموش باشند تا توجه آنها را به میزان و مقدار خوراک کافی نگیرد.
الگوی صحیح غذا خوردن باشید
اگر شما بچهها را به بروکلی خوردن تشویق کنید، اما خودتان مصرف نکنید چه اثری خواهد داشت؟
الگو شدن برای بچهها یکی از بهترین روشهای آموزش بدون توضیح شفاهی است که اثر خیلی بیشتری نیز در آموزش دارد.
شام را دور هم با اعضای خانواده صرف کنید
به گفته کارشناسان بچههایی که شام خود را با خانواده صرف میکنند، احتمال کمتری به مصرف هلههولهها در آنها میرود.
در وعده غذایی شام مواد غذایی سالم را بگنجانید.
لازم نیست توضیح شفاهی بدهید و سخنرانی کنید. با آنها غذا بخورید و آخر غذا یک سرگرمی مطرح کنید.
و در انتها اگر احساس میکنید کودک مشکل خاصی دارد یا حتی اضافه وزن یا کاهش وزن دارد با پزشک خانواده موضوع را در میان بگذارید.