دکتر محمدرضا وفا و همکاران؛ متخصصین تغذیه
امروزه بوفور شاهد تولید و عرضه نوشیدنیهای حاوی كافئین هستیم.
محرك خفیفی كه سیستم عصبی را تحریك میكند، روحیه را بالا میبرد و متابولیسم را تسریع مینماید.
یک نظرسنجی نشان داده كه 28 درصد یك تا سه سالهها و 18 درصد پیشدبستانیها یك عدد یا بیشتر از نوشیدنیهای كافئینه را در روز مینوشند.
آیا كافئین برای كودكان مضر است؟ اگرچه به نظر میرسد كافئین یك داروی نسبتا سودمند برای بزرگسالان است، دارویی كه اگر به طور متعادل مصرف شود، حتی ممكن است برخی فواید سلامت بخش را داشته باشد، هنوز یك دارو است و آن هم یك نوع اعتیادآور.
وقتی مصرف كنندههای دایمی كافئین مقدار روزانهشان را دریافت نكنند، اغلب با سردردها و تحریك پذیری آزار میبینند.
در اوایل زندگی كودكان را در معرض محركهای اعتیادآور حتی انواع خفیف آن قرار دادن، غیر ضروری و به طور بالقوه مضر است.
چون بدن كودكان كوچكتر است، به اثرات كافئین حساستر است و بعضی كودكان ممكن است فوقالعاده به تحریك حساس باشند.
یكی از بزرگترین اثرات فوری كه كافئین میتواند داشته باشد تداخل با الگوهای خواب طبیعی كودكان است.
بهتر است والدین مراقب كافئین موجود در غذاها و نوشیدنیها باشند.
متاسفانه، كارخانهها ملزم به ارائه برچسب مقدار كافئین در محصولاتشان نیستند.
یك مطالعه در سال 2003 از طریق گزارشهای مصرف كنندگان، مقدار شگفتآوری كافئین را در غذاها و نوشیدنیها یافت- برای مثال، نصف استكان بستنی قهوهای و یك استکان ماست قهوه كمچرب به میزان یک لیوان كوكا، كافئین دارد.
شكلات نیز حاوی مقادیر كم كافئین است و درحالیكه قهوه به طور سنتی نوشیدنی بزرگسال بوده است، تركیبهای شیری خیلی شیرین شده همراه با خامه زده شده، آبنبات یا شربت شیرین كه امروزه در كافی شاپها موجودند، به طور فزایندهای برای كودكان جذابیت دارد (و یك بطری 300 میلی قهوه "استارباکس" تقریبا به اندازه سه قوطی كوكا كافئین دارد).
نوشیدنیهای انرژیزا، كه اغلب حتی دارای كافئین بیشتری نسبت به نوشابههای گازدار و قند فراوانی هستند به طور فزایندهای به قفسههای نوشیدنی غیر الكلی راه مییابند و بسته بندی درخشانی دارند كه میتواند كودكان را جذب كند.
در ادامه لیست و میزان کافئین موجود در بعضی نوشیدنیها آورده شده است.
نوشیدنیهای حاوی كافئین میلیگرمهای معمول كافئین
قهوه (یک لیوان دم شده) 85
قهوه دكافئینه (یک لیوان دم شده) 3
چای سرد (یک لیوان) 25
كولا (یک لیوان) 24
پپسی (یک لیوان) 27
نوشیدنی انرژیزا AMP (یک لیوان) 77
نوشیدنی انرژی زا با طعم مركبات (یک لیوان) 25
چای سرد با طعم لیمو (یک لیوان) 19
كاكائو گرم (یک لیوان) 6
شیر شكلات (یک لیوان) 5
شكلات شیری (30 گرم) 6
شكلات نیم شیرین تیره (30 گرم) 20