آزاده دهقانی کری‌بزرگ : دانشجوی دکتری تخصصی سیاست‌های غذا و تغذیه ؛ دانشگاه علوم پزشکی تبریز
تحریریه زندگی آنلاین : تحقیقات به طور فزاینده‌ای بر تأثیر نامطلوب مصرف شکر بر پیامدهای سلامتی متمرکز شده است و دستورالعمل‌های رژیم غذایی فعلی بر اهمیت کاهش کالری از قندهای افزوده تأکید دارد. قندهای افزوده شده در غذاها و نوشیدنی‌ها در طول آماده‌سازی یا فرآوری ترکیب می‌شوند و نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر
(sugar-sweetened beverages: SSBs) بیشترین سهم را در رژیم غذایی دارند. مصرف شکر افزوده آمریکایی‌ها به طور متوسط 300 کالری در روز است که به طور قابل توجهی بالاتر از حد توصیه شده است. دستورالعمل‌های غذایی برای آمریکایی‌ها توصیه می‌کند که 10 درصد یا کمتر کالری از شکر اضافه شده دریافت کنید، و انجمن قلب آمریکا از کمتر از 150 کالری از شکر اضافه شده در روز برای مردان و کمتر از 100 کالری برای زنان و کودکان حمایت می‌کند. مصرف بیش از حد ممکن است پیامدهای مهمی برای سلامتی داشته باشد، زیرا با خطرات بیشتر برای چاقی، بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نوع 2 ارتباط دارد.
همچنین شواهدی در حال ظهور است که مصرف شکر ممکن است بر رشد شناختی کودکان تأثیر منفی بگذارد.
بیشتربخوانید:
چگونه بی‌اشتهایی کودکان را درمان کنیم؟
تاثیر قندهای افزوده بر مغز
قندهای اضافه شده، به ویژه شربت ذرت با فروکتوز بالا (HFCS: high-fructose corn syrup)، ممکن است بر عملکرد هیپوکامپ در طول دوره‌های بحرانی رشد تأثیر منفی بگذارد. هیپوکامپ بخش کوچکی از مغز است که در تشکیل، سازماندهی و نگهداری حافظه نقش دارد و یکی از قسمت‌های سیستم لیمبیک است که به ویژه در شکل گیری خاطرات جدید و اتصال احساسات و حواسی چون بو و صدا به خاطرات بسیار مهم است.
مطالعات حیوانی که تأثیر شکر یا رژیم غذایی «به سبک غربی» را که سرشار از قند و چربی‌های جامد است بررسی کرده‌اند، ارتباط معنی‌دار با عملکرد شناختی پایین‌تر پیدا کرده‌اند. در مطالعات انسانی، کنترل ضعیف‌تر قند خون در میان زنان باردار دیابتی، نشانگر قرار گرفتن در معرض گلوکز، با پیامدهای شناختی ضعیف‌تر فرزندان مرتبط بود. تنها تعداد محدودی از مطالعات مصرف قند و شناخت کودکان را مورد بررسی قرار داده اند و نتایج متناقض بوده است. مطالعه کوهورت آینده‌نگر نشان داد که مصرف بیشتر ساکارز و نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر قبل از تولد توسط مادران با شناخت ضعیف‌تر در بین فرزندان مرتبط است. مصرف ساکارز مادر با توانایی‌های غیرکلامی ضعیف‌تر برای حل مشکلات جدید و حافظه کلامی ضعیف‌تر، حافظه دیداری و یادگیری مرتبط بود. در حالی که مصرف نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر مادر با هوش جهانی ضعیف‌تر مرتبط با دانش کلامی و مهارت‌های غیرکلامی مرتبط بود. علاوه بر این، مصرف نوشابه رژیمی مادر با توانایی‌های حرکتی ظریف، بینایی فضایی و حرکتی بینایی ضعیف‌تر در اوایل کودکی و توانایی‌های کلامی ضعیف‌تر در اواسط کودکی مرتبط بود. مصرف نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر در دوران کودکی با هوش کلامی ضعیف‌تر در اواسط کودکی همراه بود.
بیشتربخوانید:
فرمولی برای خوش اشتهایی کودک
مصرف فروکتوز و میوه و ساکارز و اثرات آن
مصرف فروکتوز و میوه توسط کودکان در اوایل دوران کودکی با نمرات شناختی بالاتری در چندین حوزه مرتبط بود. هر دو با واژگان دریافتی بیشتر همراه بودند و میوه علاوه بر این با توانایی‌های حرکتی بینایی بیشتر در اوایل کودکی و هوش کلامی در دوران میانسالی مرتبط بود. مصرف آب‌میوه با شناخت ارتباطی نداشت.
شواهد حیوانی از این یافته‌ها حمایت می‌کند که قرار گرفتن در معرض قند اضافی در اوایل زندگی ممکن است بر رشد شناختی تأثیر منفی بگذارد. یک مطالعه نشان داد که مصرف بالای ساکارز در موش‌ها در طول دوره‌های رشد عصبی باعث اختلال در عملکرد هیپوکامپ و قشر جلوی مغز شده که منجر به عملکرد اجرایی ضعیف‌تر می‌شود. به طور مشابه، مطالعات نشان داد که نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر مصرف شده توسط مادران در دوران بارداری و کودکان با پیامدهای شناختی ضعیف‌تری مرتبط است. جالب توجه است که مصرف ساکارز کودک با شناخت مرتبط نیست، که ممکن است نشان دهد که شربت ذرت با فروکتوز بالا باعث ایجاد ارتباط معکوس بین نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر و شناخت می‌شود. این با مطالعه روی موش‌ها مطابقت دارد که نشان داد شربت ذرت با فروکتوز بالا بر یادگیری و حافظه در طول دوره‌های رشد عصبی از طریق اثرات مضر بر عملکرد هیپوکامپ تأثیر می‌گذارد. با این حال، موش‌ها مصرف محلول قند را با خوردن غذای کمتر جبران کردند که ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارد. به طور مشابه، مطالعه دیگری روی موش‌ها نشان داد که رژیم غذایی غربی حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا بر هیپوکامپ تأثیر می‌گذارد و بر عملکرد یادگیری فضایی تأثیر منفی می‌گذارد.
بیشتر بخوانید:
فواید گندم پرك شده در صبحانه کودک
نتیجه‌گیری
مصرف ساکارز، به ویژه مصرف نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر، در دوران بارداری و دوران کودکی ممکن است بر حافظه و یادگیری کودک تأثیر منفی بگذارد، در حالی که مصرف نوشابه رژیمی مادر نیز مضر به نظر می‌رسد و مصرف میوه در دوران کودکی ممکن است مفید باشد. در حالی که زنان باید مصرف قند اضافه شده را در دوران بارداری محدود کنند، نوشابه رژیمی ممکن است جایگزین ایده‌آلی نباشد. مداخلات، سیاست‌ها و برنامه‌هایی مانند برنامه تغذیه مکمل ویژه برای زنان، نوزادان و کودکان و برنامه ملی ناهار مدرسه که رژیم‌های غذایی با میوه‌های بیشتر و قندهای افزوده کمتر را ترویج می‌کنند، ممکن است از اثرات نامطلوب بر شناخت دوران کودکی جلوگیری کنند.
