دکتر لادن گیاهی؛عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابنسینا
علائم
علائم بیماری به شرایط خاص هر بیمار بستگی دارد. التهاب گوشمیانی شایعترین علت درد گوش است، كه ممكن است با كاهش شنوایی و تب همراه باشد. بیماری Meniere معمولا باعث سرگیجه، ناشنوایی و زنگ زدن گوش میشود.
درمانهای رایج
برای گوش درد از داروهای ضد درد استفاده میشود ضمن اینكه علت زمینهای بیماری نیز باید درمان شود.
مواد غذایی كه باید پرهیز شوند
شكر، عسل، شربت و مواد غذایی شیرین با ناراحتیهای گوش مرتبط هستند. زیرا این مواد غذایی باعث تولید مقدار زیادی انسولین میشوند که به دنبال آن نیز قند خون سریعا کاهش مییابد. این امر نیز باعث ترشح آدرنالین و انقباض عروق خونی میگردد.
در آزمایشهایی كه بر روی مبتلایان به Meniere انجام شد، سطوح بالای انسولین در آنان مشاهده گردید. تقریبا در تمام مبتلایان به دنبال كاهش دریافت كربوهیدرات و مصرف رژیم پر پروتئین، سرگیجه بیماران كنترل شد و در بسیاری از موارد حتی بهبودی در شنوایی این بیماران حاصل شد. پوره سیبزمینی، نان سفید و نان تست، باعث افزایش نسبتا سریع قند خون میشوند، بنابراین به افرادی كه مبتلا به سندرم Meniere هستند توصیه میشود در مصرف این قبیل مواد غذایی میانهروی نموده و بیشتر از منابع کربوهیدراتی که به آهستگی جذب میشوند و یا به اصطلاح نمایه گلیسمی پایینی دارند استفاده نمایند. تمشک، خرما، آلو و شیرین بیان حاوی ماده شبه آسپرینی به نام سالیسیلات هستند. ممکن است مبتلایان به وزوز گوش به این مواد حساس باشند.
مواد غذایی مفید
ماهی روغنی، تخم پرندگان، شیر، گوشت، ماست، علف دریایی حاوی ید هستند. كمبود خفیف تا متوسط ید با کاهش قدرت شنوایی مرتبط است. در چین قدرت شنوایی كودكانی كه در نواحی شایع كمبود ید زندگی میكردند به دنبال مصرف نمك یددار، بطور قابل توجهی بهبود یافت.
جگر، شیر كامل، تخم پرندگان، ماهی روغنی مانند خالمخالی و آزاد، حاوی ویتامین A هستند. غلظت ویتامین A در حلزون و مجرای حلزونی گوش داخلی بسیار زیاد است و عملكرد صحیح گوش داخلی به ویتامین A بستگی دارد. از اینرو كمبود ویتامین A میتواند با اختلالات گوش داخلی مرتبط باشد. هویج، كدو، فلفل، سبزیهای برگی سبز و میوههای زرد مانند انبه و زردآلو تامین کننده بتاكاروتن هستندكه در بدن به ویتامین A تبدیل میشود.
ماهی روغنی، تخم پرندگان، غلات صبحانه غنی شده، كره و مارگارین تامینکننده ویتامین D هستند. سطوح بسیار پایین ویتامین D در مبتلایان به اتواسكلروزیس (اسفنجی شدن گوش) دیده میشود. این عارضه میتواند باعث كری گوش شود.
كمبود آهن میتواند با از دست رفتن قابلیت شنوایی مرتبط باشد. دریافت كم آهن از مشكلات رژیمهای گیاهخواری خصوصا در زنان است. منابع آن عبارتند از:
گوشت قرمز، ماهی، سبزیهای برگی سبز رنگ و غلات صبحانه غنی شده با آهن. غلات كامل، گوشت قرمز و غذاهای دریایی حاوی عنصر روی هستند. غلظت عنصر روی در نواحی حسی گوش داخلی بالاست. وز وز کردن و یا زنگ زدن گوش میتواند با سطح پایین روی مرتبط باشد.
سایر اقدامات
مكمل سولفات روی باعث بهبود علائم وزوز و زنگ گوش در برخی افراد میشود.
تغذیه با شیر مادر در چهار ماه اول زندگی، شیرخواران را در برابر التهاب گوشمیانی حداقل تا یک سالگی محافظت میکند. هرچه طول مدت تغذیه كودك با شیر مادر بیشتر باشد امکان ابتلا به عفونت گوش داخلی كمتر میشود.
آدامسهای بدون قند و حاوی زایلتول میتوانند خطر التهاب گوشمیانی را كاهش دهند. زایلتول مانع رشد باكتری پنوموكوك میگردد و به نظر میآید که احتمال چسبندگی این باکتری را به شیپور استاش کاهش دهند.
شربت زایلتول به كاهش عفونت گوشمیانی كمك میكند و میتواند برای نوزادان و كودكان زیر 5 سال كه جویدن آدامس برای آنان توصیه نمیشود، مفید باشد.