اعظم اسلامی مجد
همه ما از زمانی كه كودك بودیم، همواره در زندگی با قوانین و مقرراتی مواجه میشدیم كه گاهی اوقات عمل كردن به آنها به نظرمان دشوار میرسید.
مثلا بزرگترها سر میز غذا به ما میگفتند تا زمانیكه همه غذایت را نخورده باشی و بشقابت از غذا تمیز نشده باشد نمیتوانی میز غذا را ترك كنی اغلب ما با همین قانون تمیز تحویل دادن بشقاب غذا بزرگ شدهایم.
اما این قوانین گاهی اوقات بسیار بیمنطق و حتی بیرحمانه هستند وقتی كه خودمان بزرگتر شدیم و با تغذیه درست و مناسب آشنا شدیم، دانستیم كه باید از كودك خود بخواهیم سالم غذا بخورد، نه زیاد.
این روزها غذا دادن به كودكان دغدغه اصلی والدین شده است.
پای صحبت هر یك از والدین كه مینشینی از كمخوری و حتی بیاشتهایی كودكش شكایت دارد هر بار كه همگی دور میز غذا جمع میشویم چیزهای زیادی به فرزند خود یاد میدهیم اینك چقدر بخورد، چگونه بخورد، كجا غذا بخورد و اصلا چرا باید غذا بخورد؟
دو لقمهای دیگر، دو تا قاشق مونده، یه گاز دیگه، همین یه كم و...
این جملات غذایی در اغلب خانوادهها شنیده میشوند. گاهی اوقات غافل از این حقیقت میشویم كه با اصرار زیاد برای تمام كردن غذا چقدر به سلامت كودك خود آسیب میرسانیم.
ما باید به كودكان خد بیاموزیم تا به صدای بدن خود برای غذا خوردن توجه كنند: تقریبا اغلب ما عادت داریم به جای غذا خوردن طبق نیاز بدنمان، غذا خوردن از طریق چشمهایمان را تجربه كنیم.
ما چیزهایی را كه دوست داریم میبینیم و میل زیاد به خوردنشان پیدا میكنیم، اما بهتر است كه از همین حالا شروع كنیم هم خودمان به این موضوع توجه كنیم و هم به كودكانمان یاد بدهیم كه بر طبق نیاز بدنشان غذا بخورند یعنی زمانی كه هنوز كاملا گرسنه نشدهاند، نیازی به خوردن نیست. اگر بتوانیم این نكته مهم را به آنها یاد بدهیم.
در آینده مشكل چاقی و اضافی وزن نخواهند داشت. كودكان خردسال خیلی سریع این مسئله را یاد میگیرند كه باید زمانی كه بدنشان احتیاج دارد غذا بخورند نه اینكه از ترس اینكه مبادا به اندازه كافی نخوردهاند و یا اینكه اگر همه غذایشان را نخورند، مریض میشوند غذا بخورند.
فشارهای والدین برای خوردن غذا به صورت اجباری، بسیار كم شود
بدون شك غذا خوردن كودكان همیشه یك روال و روند را ندارد و معمولا دچار نوسان میشود یعنی چند روز با اشتها غذا میخورند و چند روز دچار كاهش اشتها میشوند والدین باید به خاطر داشته باشند كه در زمان كاهش اشتها، كودك چه مواد ضروری و اصلی را از دست میدهد و سعی كنند آنها را در زمانهای دیگر جایگزین كنند و به جای دادن غذاهایی كه ارزش غذایی خاصی ندارند، از غذاهای مفیدتر و سالمتر به آنها بدهند.
از وعدههای غذایی بیشتر با حجم كمتر استفاده شود
شما میتوانید حجم غذای كودكتان را كاهش بدهید و به او یاد بدهید كه در اندازه كمتر ولی تعداد دفعات بیشتر غذا بخورد. وعده غذایی بعدی را زمانی به او بدهید كه احساس گرسنگی كند و به شما بگوید كه گرسنه است.
برای دادن اسنك و غذاهای میان وعده برنامهریزی داشته باشید
غذاهای میان وعده كودك نباید بیشتر از 200-100 كالری داشته باشند و از همه مهمتر باید با مواد سالم و مغذی تهیه شوند مثل سیب، پنیر، گردو و... بنابراین چیپس، پفك، انواع شیرینیها، آبمیوهها و... را از برنامه غذایی میان وعدهایاش حذف نمایید.
اجازه دهید كه كودكتان نیز در آشپزخانه كنار شما حضور داشته باشد
كودك خود را در تهیه و پخت غذایی كه میخواهید میل كنید، شریك كنید. به این ترتیب محیط و فضای دلچسبی را برای خوردن فراهم میكنید. او در این فضا با مواد غذایی، خواص آنها، نگهداری درستشان، طعم و مزه آنها و نحوه مصرفشان آشنا میشود و بسیاری از آموزشهایی كه میخواهید به او بدهید را بهتر و سریعتر یاد میگیرد.
والدین بیشتر تأثیر را روی كودكان خود دارند. هر آنچه كه ما امروز به عنوان عادات غذا از خود بروز میدهیم، حتی میزان فعالیتهای فیزیكی روزمره ما اینك چقدر از وقت خود را صرف تماشای تلویزیون میكنیم، اینك چقدر به خوردن غذاهای سالم اهمیت میدهیم، اینك چقدر جنب و جوش و فعالیت داریم و اینك چقدر به روشهای درست و سالم تغذیه بها میدهیم، برای كودكانمان الگو تلقی میشود حتی نوزادان نیز با تماشا كردن یاد میگیرند. والدینی كه مراقب سلامت خود هستند، این را نیز به فرزندان خود از همان نخستین روزهای زندگی یاد میدهند.
پس برخی از رفتارها و عملكردهای خود را تغییر میدهیم تا بتوانیم الگوی مناسبی برای آنها باشیم.
مثلا
- هرگز از غذا و خوراكیهای به عنوان تشویق و تنبیه استفاده نمیكنیم.
- قرار نیست كه كودك ما هر شب دسر بخورد. دسر خوردن را محدود به زمانهای خاص میكنیم.
- با درست كردن برخی سسهای سالم و مفید، خوردن برخی سبزیجات و میوهها را برای فرزندانمان راحتتر میكنیم مثلا بروكلی، هویج و كاهو با سس خوشمزهتر میشوند.
- اجازه نمیدهیم كودكمان فقط از یك یا چند نوع غذای خاص استفاده كند. او را با طعمها، بافتها و شكلهای مختلف غذاها آشنا میكنیم.
- هرگز آنها را مجبور به خوردن نمیكنیم، «خواهش میكنم، فقط یك لقمه دیگر» از گفتن چنین جملههایی اكیداً خودداری میكنیم اجازه دهید آنها این مهارت را كسب كنند تا به صدار بدن و شكم خود گوش بدهند و به هنگام نیاز بخورند، به این ترتیب از پرخوری پرهیز میكنند به خاطر داشته باشید كه بدن ما ترجیح میدهد، غذاها را با حجم كمتر ولی تعداد دفعات بیشتر دریافت كند نه وعدههای غذایی سنگین، حجیم و كم