آنت موسسیان؛ دانشجوی كارشناسی رشته تربیت بدنی در مراكز پیش از دبستان
اختلال‌های مربوط به خوردن در كودكان بسیار متنوع و شایع‌اند. در مواردی كه این اختلالات در كودك ماندگار شوند، می‌توانند مسائل و مشكلات بیشتر و جدید‌تری برای او به همراه داشته باشند. اختلالات مربوط به خوردن شامل داشتن تفكرات و احساسات منفی درباره وزن بدن، خوراك و عادات‌های مربوط به تغذیه است كه موجب كاهش و قطع سوخت و ساز بدن و فعالیت‌های روزمره كودك یا نوجوان می‌شود.
بی اشتهایی روانی بر بدن كودكان
بدن كودكان طی دوران بلوغ و نوجوانی دستخوش تغییرات بی‌شماری می‌شود كه گاهی آنها را از سوی اعضای خانواده، دوستان و همكلاسی‌هایشان تحت فشار قرار می‌دهند آنها از ترس چاق شدن و اضافه وزن، نسبت به چیزی كه می‌خوردند، بی‌اندازه حساس و دقیق می‌شوند. زمانی كه اختلال‌های مربوط به خوردن كودك ناشی از یك بحران روحی و مشكل بهداشت روانی – رفتاری كودك باشد، میتواند موجب بیماری‌های جسمی حادی در او شود. برای مثال آب بدن كودكی كه دچار بیاشتهایی روانی است، كم می‌شود و همین امر میتواند مشكلات زیادی برای او به وجود آورد. در مراحل پیشرفته، این كمبود آب میتواند بر فعالیت‌های مغزی كه علائمی از سرگیجه، ضعف عمومی، بی‌قراری، عدم تمركز بر كارها، احساس گیجی و از دست دادن حافظه دارند، تاثیر گذارد. بیاشتهایی روانی همچنین میتواند موجب عدم رشد استخوان‌ها، بلوغ دیررس، ضربان نامنظم قلب، ناراحتی معده و... شود.
انواع اختلال‌های مربوط به خوردن
كلا اختلالات و مشكلات رفتاری ناشی از غذاخوردن در كودكان و نوجوانان بسیار متنوع و زیاد است، از جمله مهم‌ترین این اختلال‌ها می‌توان از: بیاشتهایی عصبی، پرخوری عصبی، مشكلات جویدن غذا، عادت‌های عجیب در خوردن، انتخاب غذاهای معدود، رفتارهای ناخوشایند خوردن، كم اشتهایی نام برد. برخی از این مشكلات می‌توانند تاثیری منفی بر سلامت جسمی-روانی كودك گذارند و موجب بروز رفتارهای هیجانی اجتماعی ناخوشایند منفی در آنها شوند. بیاشتهایی، كودكان كه مبتلا به بیاشتهایی عصبی هستند، در حقیقت دچار عادت‌های نابهنجار خوردن شده‌اند عادت‌هایی مثل غذا خوردن، كم غذا خوردن، خوردن‌های بی‌برنامه، سنجیدن خوراك و حساب كردن مدام كالری غذاهای مصرفی، همچنین انجام ورزش‌های سنگین و دشوار. كودكانی كه دچار كم‌اشتهایی عصبی هستند مرتب با كاهش و افزایش وزن روبرو هستند. بیاشتهایی عصبی همچنین میتواند به تدریج ضربان قلب را كاهش دهد و موجب پایین آمدن فشارخون شود. از دیگر علائم بیاشتهایی روانی عبارتند از: كاهش چشمگیر وزن، رژیم‌های طولانی مدت، احساس چاق بودن، ترس از چاق شدن.
پرخوری عصبی
اختلال تغذیه‌ای دیگر، پرخوری عصبی است كه با علامت پراشتهایی عصبی یا سیر‌ی‌ناپذیری شناخته می‌شود. در این اختلال كودك از الگوهای غیر طبیعی خوردن خود آگاه است. ولی نمی‌تواند خود را كنترل كند. آثار روان‌شناختی پرخوری عصبی عبارتند از افسردگی، اختلالات هیجانی – عاطفی، اضطراب، كاهش عزت نفس و خویشتن‌داری، ناتوانی در برقراری روابط اجتماعی و در مراحل حاد خودآزاری.
خوردن غیر خوراكی‌ها
بسیاری از كودكان خردسال، عادت به خوردن غیر خوراكی‌هایی مثل خاك، گچ و كاغذ دارند. در مواردی نیز این كودكان خوراكی‌های خطرناكی مثل رنگ، سرب، پودر لباسشویی و... را می‌خورند كه موجب مسمومیت شدید آنها و بستری شدن‌شان در بیمارستان می‌شود. معمولا خوردن غیر خوراكی‌ها از سن 2-5/2 سالگی شروع می‌شود و به تدریج كاهش می‌یابد. براساس معیارهای بدست آمده به طور معمول خوردن مكرر مواد غیر خوراكی به مدت یك ماه،كودكان افسرده (در خود مانده) و اسكیزوفرنی در زمره این كودكان به شمار نمی‌روند.
برای زیاده خوردن سه علت ذكر شده است
1) عدم درك مادر از اهمیت تغذیه سالم و به موقع كودك
2) كمبودهای تغذیه‌ای خاص كودك
3) در برخی موارد عادات فرهنگی
برای خواندن بخش دوم - اختلال خوردن در كودكان - اینجا کلیک کنید.
