تحریریه ماهنامه کودک سالم
چیپس یکی از مواد غذایی است که بسیاری از کودکان به مصرف آن علاقه زیادی نشان می‌دهند. بسیاری از والدین نیز از چیپس به عنوان یک ماده غذایی خوشمزه برای کودکان خود یاد می‌کنند و حتی انواع آنها را برای مصرف کودک در میان وعده‌هایش تهیه می‌کنند.
اما حقیقت امر آن است که از دیدگاه متخصصان تغذیه به سه دلیل اصلی بالا بودن نمک، وجود چربی اشباع مضر و پایین بودن مواد مغذی در چیپس، مصرف آن برای کودکان نه تنها مفید نیست بلکه سراسر با ضرر می‌باشد و حتی این نگرانی وجود دارد که مصرف زیاد چیپس باعث افزایش وزن کودکان شود. به همین منظور در این مقاله به بررسی اثرات مضر مصرف چیپس بر سلامت کودکان پرداخته می‌شود و در ادامه راهکارهایی برای مصرف کمتر چیپس در کودکان پیشنهاد می‌گردد.
اثرات منفی مصرف چیپس بر سلامت کودکان
1- ایجاد سیری کاذب: یکی از عوارضی که مصرف مداوم چیپس در رژیم غذایی کودکان برجای می‌گذارد، ایجاد سیری کاذب می‌باشد. این امر ناشی از بالا بودن نمک موجود در این ماده غذایی است. در واقع مصرف زیاد مواد نمکی به دلیل این که دارای مقادیر بالایی از عنصر سدیم می‌باشند، می‌توانند عملکرد حس گرسنگی را در مغز غیرفعال نمایند، در حالی که سلول‌های کودک، منتظر دریافت مواد مغذی هستند.
اکثرا کودکانی که زیاد چیپس می‌خورند، به مصرف وعده‌های اصلی در روز احساس بی میلی نشان می‌دهند و یا این که در این وعده‌ها، غذاهای کمی می‌خورند.
2- افزایش وزن: یکی از پیامدهای مهم مصرف زیاد چیپس در کودکان، بالا رفتن وزن می‌باشد که این امر ناشی از بالا بودن میزان چربی و نشاسته سیب زمینی موجود در چیپس است. طبق تحقیقات علمی انجام گرفته، سیب زمینی سرخ شده نسبت به سیب زمینی پخته پتانسیل بالاتری در بروز چاقی دارد. به همین دلیل و از آنجایی که چیپس هم نوعی از سیب زمینی سرخ شده می‌باشد، پس مصرف زیاد آن می‌تواند با بروز چاقی در ارتباط مستقیم باشد.
3- بالا رفتن فشارخون: علی رغم این که نمک بالای موجود در چیپس یک مطبوعیتی برای مصرف آن ایجاد می‌نماید، اما مصرف مداوم چیپس به خصوص در کودکان چاق می‌تواند باعث افزایش فشارخون شود و یا این که توازن فشارخون را در بدن بهم بزند.
4- بالا رفتن میزان کلسترول خون: در حالت طبیعی، کودکان مبتلا به افزایش کلسترول خون نمی شوند. اما از آنجایی که بیشتر کودکان چاق عادت دارند که از تنقلات مختلف از جمله چیپس به مقدار زیاد استفاده نمایند، باید میزان کلسترول خون آنها کنترل شود. متخصصان تغذیه معتقدند که چیپس در بالا بردن کلسترول خون نقش دارد؛
چون که اکثرا از روغن‌های اشباع زیادی برای تهیه آن استفاده می‌شود و همین امر امکان افزایش میزان کلسترول در خون را بالا می‌برد. در نتیجه با وجود این که امروزه سعی می‌گردد از روغن آفتابگردان و یا روغن سویا برای تهیه چیپس استفاده شود، ولیکن هنوز این معضل وجود دارد که برای سرخ کردن چیپس از مقادیر بالایی روغن استفاده می‌شود.
5- ایجاد حس آلرژی در بدن کودک: از آنجایی که اکثر چیپس‌ها حاوی مواد نگهدارنده و افزودنی، طعم دهنده و رنگ دهنده می‌باشند، بنابراین مصرف آنها در برخی از کودکان با سیستم ایمنی ضعیف می‌تواند باعث بروز واکنش‌های آلرژیک مانند بروز خارش پوستی، قرمزی و جوش بر روی پوست و یا نشانه‌های آبریزش از بینی شود.
راهکارهایی برای مقابله با مصرف زیاد چیپس در کودکان
استفاده از تورتیلای ذرت به جای چیپس سیب زمینی: برخی متخصصان سلامت معتقدند که بهتر است مصرف تورتیلای ذرت جایگزین چیپس سیب زمینی شود؛ به دلیل این که مضرات آن نسبت به چیپس سیب زمینی کمتر است. البته والدین باید توجه نمایند که برخی از تورتیلاها، حاوی رنگ‌های سنتتیک فراوانی می‌باشند، به همین دلیل توصیه می‌شود که کودکان از تورتیلاهایی که با رنگ طبیعی تهیه شده اند، استفاده نمایند.
جایگزین کردن چیپس سبزی به جای چیپس سیب زمینی: امروزه برای کاهش چربی موجود در چیپس، انواع چیپس‌های سبزیجات تولید می‌شوند تا به این روش بتوانند مصرف روغن مازاد را در کودکان محدود نمایند.
استفاده از سیب زمینی پخته به جای چیپس سیب زمینی: بهترین راهکار آن است که والدین یک عدد سیب زمینی متوسط پخته شده را جایگزین چیپس سیب زمینی در میان وعده‌های کودک نمایند.
استفاده از میوه‌های تازه به جای چیپس سیب زمینی: یکی دیگر از راهکارهای خوب برای کاهش مصرف چیپس در کودکان، آن است که والدین سعی نمایند به تدریج میوه‌های تازه را به جای چیپس در میان وعده‌های غذایی کودک قرار دهند.
توصیه مهم به والدین در مورد مصرف چیپس در کودکان
اکیدا به والدین توصیه می‌شود که کودکان خود را از سنین پایین به مصرف چیپس عادت ندهند و به عنوان یک میان وعده، چیپس را در رژیم غذایی آنها قرار ندهند. بهترین راه آن است که به جای چیپس، کودکان خود را با مصرف میان وعده‌های سالمی مانند میوه‌ها و سبزی‌های تازه و شیر و لبنیات آشنا نمایند.
