بيش از 09درصد نوزادان ترم در موقع تولد طبيعي هستند و ظرف چند دقیقه ميتوانند ارزيابي شوند. بعد از خشك كردن كامل نوزاد، اگر رنگ او خوب و ضربان قلب و فعالیت نوزاد طبیعی باشد بايد او را به صورت عريان روي شكم و بين پستانهاي مادر قرار داد و يا اگر زایمان به طریق سزارین است نوزاد را کنار مادر گذاشت اين امر، انتقال زندگي داخل رحم به خارج از رحم را براي نوزاد آسانتر ميكند. نوزاد ميبیند ، صداها را ميشنود ، بو و صداي مادر را ميشناسد و از بدن مادر مناسبترين مقدار گرما را جهت حفظ درجه حرارت بدن خود دريافت مينمايد. تماس پوست با پوست مادر و نوزاد و پوشاندن آنان با پتوي گرم و خشک و سبک از نظر حفظ گرما مانند دستگاههاي گرمكننده با فناوري بالا ( انکوباتور) است. نوزاد بلافاصله پس از تولد، به ویژه در ساعت اول، بسیار هوشيار است اما پس از مدت نسبتاً كوتاهي هوشياري او دچار افت ميشود. در صورتي كه زايمان مادر بدون عارضه و بيدرد باشد اين مرحله افت هوشياري 42 تا 84 ساعت طول ميكشد ولي اگر مادر در طي زايمان دارو دريافت كرده باشد ممکن است 3 و حتي 4 روز هم طول بكشد. طبيعي است كه بايد تزريق ويتامين K، مصرف پماد چشمي، اندازهگيري قد، وزن و دور سر نوزاد سالمي كه از مادر سالم متولد شده است براي حداقل يك ساعت و استحمام او حداقل براي شش ساعت به تعويق بیفتد. مسلماً تماس زودهنگام مادر و نوزاد بايد مقدمهاي براي ادامه هم اتاقي مادر و نوزاد در تمام طول اقامت آنان در بيمارستان باشد. به عبارت ديگر مادر و نوزاد در تمام مدتي كه در بيمارستان هستند نبايد از هم جدا شوند. این تماس زودهنگام و تغذیه نوزاد طی ساعت اول تولد با آغوز و تغذیه مکرر او با شیرمادر در طی ساعات اقامت در بیمارستان ميتواند نقش بی نظیری در موفقیت شیردهی مادر داشته باشد . بدیهی است رمز موفقيت مادر در شروع شيردهي و تداوم آن، در گرو آگاهي مادر، كمك، هدايت و حمايت او توسط گروه پزشكي ، همسر و سایر افراد خانواده است. همچنين فراهم بودن امكانات در دوران بارداري، زمان وضع حمل، طول مدت اقامت در زايشگاه، پيگيريهاي دقيق و منظمي كه پس از ترخیص مادر و نوزاد صورت ميپذيرد همه ميتوانند در موفقيت و سلامت مادر و نوزاد نقش بسيار مؤثري داشته باشند.
يافتن پستان مادر توسط نوزاد
در بسياري از كشورها در یک زایمان طبیعی ، اغلب بلافاصله پس از تولد، نوزاد را نزديك و يا روي پستان مادر قرار ميدهند. بعضي از نوزادان شروع به مكيدن ميكنند ولي اكثر آنان فقط به نوك پستان ليس مي زنند و يا به مادر خيره ميشوند به نظر ميرسد اغلب نوزادان بيشتر علاقمند نگاه كردن به چهره مادر و به خصوص چشمان او هستند. اگر نوزاد سالم را از طرف شکم بر روي شکم قرار دهند ، اكثراً 30 تا 40 دقيقه پس از تولد با جستجو و حرکت به طرف پستان و يافتن آن، مكيدن پستان را شروع ميكند. به این ترتیب که در ابتدا استراحتي توأم با هوشياري و آرامش دارد. در اين زمان به ندرت گريه ميكند و به نظر ميرسد از تماشاي چهره مادر خود لذت ميبرد. به طور معمول پس از حدود 30 تا 40 دقيقه از زمان تولد و گاهي خيلي زودتر و بعضي اوقات ديرتر حركات دهان نوزاد شروع ميشود كه گاهي توأم با مكيدن لبها است. به زودي بزاق او جاري ميشود و سعي ميكند خود را به پستان مادر برساند. تلاش ميكند تا با استفاده از پاها خود را به طرف جلو بكشد و يا در حركت افقي به طرف نوك پستان برود. اين حركات با استراحتهاي كوتاه قطع و گاهي در بين راه مسير خود را به طرف پستان ديگر تغيير ميدهد. حركات نوزاد اغلب با حركات مكرر دهان و مكيدن دستها و انگشتان توأم است. او در نهايت بدون كمك، خود را به پستان مادر ميرساند و دهان خود را روي آرئول (هاله پستان) گذاشته و به درستي پستان را به دهان ميگيرد و آن را خوب ميمكد و اين در حالي است كه از نزديك به تماشاي چهره مادر خود ميپردازد. در صورتي كه يكي از پستانها در جريان حركت نوزاد شسته شود، او مسير خود را تغيير داده به طرف پستان ديگر حركت ميكند و اگر هر دو شسته شوند به طرف پستاني ميرود كه هنوز کمي به مايع آمنيوتيك آغشته باشد. در اين مطالعه در مدت 90 دقيقهاي كه نوزاد روي سينه مادر قرار داشت نوزاد بسیار آرام بود و گريه نكرد در حالي كه اگر نوزاد را در تخت جداگانهاي قرار دهند، اغلب گريه ميكند. براي انجام اين مطالعه بايد از شستن دستهاي نوزاد و پستان مادر اجتناب نمود تا مايع آمنيوتيك و بوی آن روی دست نوزاد باقی بماند. ظاهراً به دليل وجود ماده چربي خاصي كه هم در ترشحات غدد اطراف نوك پستان و هم در مايع آمنيوتيك وجود دارد، نوزاد با ارتباط دادن بين مزه و بوي دست خود و نوك پستان مادر براي يافتن نوك پستان به آن سو حركت كرده و آن را مييابد. احتمالاً علت علاقه زياد نوزاد به مكيدن زود هنگام دستهايش پس از تولد، وجود مايع آمنيوتيك است زیرا او عادت داشته كه در داخل رحم انگشت خود را بمكد، كما اين كه اگر دستهاي او شسته شوند، مكيدن دست هم كمتر اتفاق ميافتد.