يكي از شايعترين اختلالات رفتاري كودكان، بي‌اشتهايي و امتناع از خوردن غذاهاي مناسب است كه موجب نگراني والدين از تغذيه كودكان مي‌شود. بارها شاهد بوده‌ايم، كودكي لجباز، مضطرب در مقابل اصرار مادر سر خود را بعد از خوردن يك لقمه غذا برمي‌گرداند چنانچه اصرار شود دهان خود را مي‌بندد و اگر اجبار شود همان چند قاشق غذاي خورده شده را نيز استفراغ مي‌كند مادر اظهار مي‌دارد انواع غذاها را امتحان كرده هيچكدام را با ميل نمي‌خورد. بي‌اشتهايي و تغذيه مناسب در كودكان دلايل و راهكارهاي مناسب بسيار دارد آگاهي والدين از تهيه و برخورد مناسب با كودك از مسائل بسيار مهم تغذيه و رشد جسمي و روحي كودك مي‌باشد و نكات زير جهت آگاهي والدين بيان مي‌شود.
شير مادر
بهترين غذاي كودك از بدو تولد شير مادر است قبل از تولد مادر بايد آمادگي روحي تغذيه با شير خود را داشته باشد و نوزاد با اولين تماس با سينه مادر بهترين روابط عاطفي با مادر خود داشته و شير مادر تا 6 ماهگي بهترين غذا از نظر رشد جسمي و روحي شيرخوار از نظر محتواي انواع احتياجات شيرخوار مانند مواد پروتئيني، كالري، ويتامين‌ها، ريزمغذي‌ها و مواد ايمني براي پيش‌گيري از نظر عفونت‌هاي تنفسي و گوارشي دوران كودكي در شير مادر مي‌باشد و اكثر دانشمندان طي تحقيقاتي به ارزش‌هاي تغذيه‌اي شير مادر پي برده و توصيه نموده‌اند.
قطره ويتامين A+D
قطره ويتامين A+D از روز پانزدهم تولد روزانه شروع و از 6 ماهگي قطره مولتي ويتامين محتوي 400 هزار واحد ويتامين D به اضافه 15 قطره آهن فروس سولفات تا 2 سالگي تجويز شود كه مي‌توان با مختصري آب قند و آب ميوه‌جات مخلوط نمائيم.
بخاطر غذا خوردن
شير مادر را از كودك نگيريد.
يكي از باورهاي غلط مادران گمان ميكنند كودكان در سال دوم كه توانائي غذا خوردن پيدا ميكنند احتياج به شير مادر ندارند در حالي‌كه در سال دوم زندگي كودك همچنان شير مادر براي او لازم است و اهميت شير مادر در زمان ناخوشي كودك بيشتر خودنمائي مي‌كند كودك در اين زمان بي‌اشتها و تنها به شير مادر تمايل دارد بخصوص در زمان اسهال و استفراغ هيچ چيز به اندازه شير مادر براي كودك قابل تحمل نيست.
پستانك
استفاده از بطري و پستانك مانع تغذيه شيرخوار از شير مادر مي‌شود اين وسائل از نظر مكيدن با سينه مادر بسيار متفاوت است و براي شيرخوار ايجاد شبهه مي‌كند و مانع تغذيه مناسب بوده و در طولاني‌مدت از 2 سالگي به بعد ايجاد تغييرات در فك و دندان‌ها مي‌شود.
غذاهاي تكميلي
تا 6 ماهگي شير مادر بهترين و كامل‌ترين غذا براي شيرخواران است بعد از 6 ماهگي نيازهاي غذايي شيرخوار به تنهائي با شير مادر تأمين نمي‌شود نياز به غذاهاي تكميلي دارد علاوه بر شير مادر غذاهاي نيمه جامد شروع مي‌شود ابتدا با فرني. آرد برنج با شيرمادر بعد حريره بادام و با فاصله يك هفته سوپ برنج، هويج فرنگي، سبزيجات و ماهيچه صاف كرده مي‌توان با كره و روغن اضافه نمود از 9 ماهگي به بعد بعنوان دسر ماست، حبوبات مانند عدس، ماش و آب‌ميوه اضافه نمود بهتر است بين اضافه كردن غذاهاي مختلف حدود يك هفته فاصله‌گذاري شود تا چنانچه كودك حساسيت داشته مشخص شود تنوع در وعده‌ه غذاهاي براي كودك رعايت شود.
لبنيات
لبنيات مانند شير، ماست، پنير بعلت مواد پروتئيني و كلسيم جهت رشد كودكان مورد نياز است توصيه مي‌شود در مورد خوردن لبنيات ذائقه كودك به كدام از اين فرآورده‌ها در نظر گرفته شود معمولاً ماست بعنوان دسر يكساعت بعد از وعده‌هاي اصلي غذا براي جذب بهتر آهن گوشت و حبوبات مانند عدس داده شود و شير در وعده صبحانه و ميان وعده عصر با كيك باشد چنانچه كودكي مزه شير را تمايل نداشت مي‌توان آن را با خرما، عسل مخلوط نمود عسل داراي ارزش غذايي خوب و ضد سرفه نيز مي‌باشد.
آب
آب مورد نياز است كودكان روزانه 4-6 ليوان آب احتياج دارند كه بصورت سوپ، شير، آب‌ميوه براي كودكان در نظر گرفته مي‌شود توصيه مي‌شود چاي كمتر و همچنين آب معدني بعلت وجود املاح براي كودكان زير 2 سال مناسب نيست.
بستني
بستني به مقدار كم هفته‌اي 2-3 بار بعنوان دسر بعد از غذا در نظر گرفته شود بستني پاستوريزه و ساده باشد بستني بعلت خوشمزه بودن و تمايل بيشتر كودكان به آن ممكن است از خوردن شير و ماست امتناع كنند.
ميان وعده غذايي
كودكان معمولاً 2 ساعت بعد از تغذيه كامل گرسنه مي‌شوند مايعات بصورت شير و كيك، آب‌ميوه طبيعي و تازه و همچنين در مسافرت‌ها غذاهاي خانگي تخممرغ آب‌پز، پنير، گردو، سيب، مركبات مانند پرتقالي، خيار، گوجه‌فرنگي و همچنين ميوه‌هاي خشك مناسب است.
صبحانه
پرهيز از صبحانه گريزي، صبحانه بايد جزو وعده غذاهاي اصلي و عادت خانوادگي باشد صبحانه مطابق ميل كودكان شامل تخممرغ يك روز در ميان بصورت آب‌پز، نيمرو با كره يا روغن زيتون يا املت، شير مخلوط با عسل يا خرما با كيك، پنير و آب‌ميوه‌جات طبيعي و متنوع باشد.
تشويق
غذاهاي اصلي كه كودك دوست دارد در اثر تشويق، تكرار بيان تمايل بيشتري براي غذا خوردن ايجاد مي‌شود اين پيام‌ها در قسمت راست سلول‌هاي قشري مغز دريافت و ثبت مي‌شود كه در ادامه تغذيه كودك موثر
است.
دكتر اكبر كوشانفر؛ متخصص كودكان
