اکثر ما با میل به شیرینیجات متولد ميشویم. این موضوع را حتی ميتوان در نوزادان و میل بیشتر آنها به شیرهای شیرینتر دید. هرچند مقادیری قند برای بدن ما لازم است، اما اگر میزان این ماده بیش از حد باشد، ميتواند برای سلامت بدن، خصوصا دندانها مضرات زیادی داشته باشد. مصرف شکلات و شیرینی در اعیاد گوناگون به ويژه نوروز افزایش چشمگیری ميیابد، به طوریکه گاه کودکان در طول روز چندین وعده شیرینی یا شکلات ميخورند. عمدهترین خطر مصرف زیاد شکلات و شیرینیجات در کودکان، افزایش احتمال فساد دندانهاست. برخی والدین تصور ميکنند از آنجا که دندانهای فرزندشان شیری است، فاسد و خراب شدن آنها اهمیت زیادی ندارد. در حالیکه چنین تصوری کاملا غلط است. فساد دندانهای شیری ميتواند به جوانههای دندانهای دائمی کودکان آسیب وارد کند. به همین دلیل هم باید تا جاییکه ميشود از فاسد شدن دندانهای شیری جلوگیری کرد. از جمله شیرینیجاتی که بیشترین خطر را برای دندانها دارند، ميتوان به انواعی اشاره کرد که به دندانها ميچسبند، مانند کارامل.
شيرينيها و فساد دندانها
استفاده دائم از نوشیدنیهای شیرین، نظیر انواع شربتها نیز ميتواند موجب فساد دندانها شود. اگر کودک پس از نوشیدن یک نوشیدنی شیرین یا خوردن شکلات یا شیرینی بلافاصله و بدون شستن دندانهایش بخوابد، سرعت و احتمال خراب شدن دندانها به میزان قابل توجهی بالا ميرود، زیرا در طول شب، شيرينيجاتی که به دندانها چسبیده اند فرصت کافی برای ایجاد تغییرات بر سطح دندانها و اسیدی کردن آن را پیدا ميکنند و پس از مدتی این تخریب سطحی عمق بیشتری پیدا ميکند و در نهايت موجب خرابی کامل دندان ميشود.
كاهش مصرف شيرينيجات
بهترین راه جلوگیری از فاسد شدن دندانها، کاهش مصرف شيرينيجات است. اما معمولا در ایام تعطیلات، والدین کنترل کمی بر فرزندان خود دارند و از سوی دیگر نمیتوان کودک را مجبور به نخوردن شيرينيجات کرد. به همین دلیل، معمولا پیشنهاد ميشود از دو راهکار برای کاهش خطر شيرينيجات استفاده شود؛ اول توجه به بهداشت دندانها، دوم ارائه گزینههای جایگزین و سالم. در رابطه با بهداشت دندانها، لازم است که هر کودکی پس از خوردن شيرينيجات دندانهای خود را با خمیر دندانی مناسب، ترجیحا خمیر دندانی که دارای فلوراید است، تمیز کند. اگر شیرینی چسبناک است، استفاده از نخ دندان و دهانشویه دارای فلوراید نیز توصیه ميشود. فلوراید در تقویت مینای دندان تاثیر زیادی دارد، هرچند نباید در استفاده از آن زیادهروی شود. لازم است والدین به تمیز کردن دندانهای فرزندشان، خصوصا پیش از خواب توجه زیادی نشان دهند، زیرا معمولا کودکان از اینکار سرباز ميزنند و این وظیفه پدر یا مادر است که دندانهای کودک را به طرق مذکور تمیز کند.
جایگزینها
بدترین نوع شيرينيجات، شيرينيجاتی هستند که از شکر تصفیه شده تهیه شدهاند. شکر تصفیه شده ممکن است در یک تکه شیرینی یا کیک یا حتی آب میوه یا شربت وجود داشته باشد. اگر نوع شیرینی به گونهای باشد که سریع خورده شود، ضرر آن کمتر است. به همین دلیل مثلا خوردن یک تکه کیک از مکیدن یک آب نبات بهتر است. اما به طور کلی، اگر شما ميخواهید فرزندتان را از خوردن مواد غذایی شیرین به طور کامل منع نکنید اما در عین حال از دندانهای او نیز محافظت کنید، بهتر است گزینههای جایگزین را به او معرفی کنید. البته این جایگزینهای سالم نیز ممکن است برای دندانها مضر باشند. برای مثال کشمش یا انجیر خشک، به دلیل اینکه به دندانها ميچسبند، باید با مراقبت بیشتری مصرف شوند. علاوه بر ارائه توصیههای کلی، نظیر اینکه باید پس از هر بار مصرف شيرينيجات، مقداری آب نوشیده شود و یا اینکه بهتر است شيرينيجاتی مصرف شود که سریعتر خورده یا در دهان آب ميشوند، مانند بستنی، در ادامه شما را با برخی جایگزینهای مناسب شيرينيجات آشنا ميکنیم.
دیپ توت فرنگی در شکلات
اگر فرزندتان عاشق شکلات است و شما نمیتوانید او را از خوردن آن به طور کامل منع کنید، بهتر است به دنبال جایگزینی سالمتر برای آن باشید. یکی از جایگزینهای سالم و خوشمزه، دیپ توت فرنگی در شکلات است. مقداری شکلات را با روش بنماری آب کنید. سپس تعدادی توتفرنگی بزرگ و سالم را تا نصفه در آن بزنید. توت فرنگیها را در یک سینی بگذارید و در یخچال قرار دهید تا شکلات کاملا سخت شود. حال توت فرنگیها آماده سرو هستند.
دیپ موز در شکلات
این دیپ نیز شبیه به دیپ توت فرنگی است. با این تفاوت که شما ميتوانید پس از آغشته کردن بخشی از موز به شکلات، مقداری بادام خرد شده یا هر مغز دیگری را بر روی قسمتهای شکلاتی بپاشید تا علاوه بر اینکه فرزندتان از طعم عالی این ديپ لذت ميبرد، از خواص آن نیز بهرهمند شود.
میوه تازه
شاید کمی کلیشه ای به نظر رسد، اما میوه تازه بهترین جایگزین شيرينيجات محسوب ميشود. طعم عالی و قند طبیعی میوهها میل کودک را به مصرف سایر شيرينيجات مضر کاهش ميدهد و در عین حال، قند موجود در میوهها، به دلیل اینکه با مقادیر زیاد آب همراه شده اند، خطر کمتری برای دندانها دارد. اگر فرزندتان میلی به خوردن میوه تازه ندارد، بهتر است در سرو آنها کمی تنوع ایجاد کنید. برای مثال ميتوانید تعدادی میوه را با پوست یا بدون پوست خرد کنید و از آنها یک سالاد میوه تهیه کنید. بدین ترتیب، هم خوردن آنها برای کودک سادهتر ميشود، و هم میل او به مصرف میوههای تازه افزایش خواهد یافت.
اسموتی
اگر فرزندتان آب میوههای دارای شکر افزوده یا شربتها را خیلی دوست دارد، بهتر است به دنبال جایگزین سالمتري، نظیر آب میوه طبیعی یا اسموتیها باشید. كافي است مقداری از میوه مورد علاقه فرزندتان را با مقداری شیر در مخلوط کن بریزید و کاملا مخلوط کنید. یا اینکه ميتوانيد به کمک آب میوه گیری، آب پرتقال یا آب سیب را بگيريد و به صورت طبیعی و بدون هرگونه شکر افزوده به فرزندتان بدهید.
انگورهای یخ زده
تعدادی انگور درشت و قرمز را در فریزر قرار دهید و اجازه دهید مدتی در محیط سرد بماند. سپس آنها را خارج کنید. هر دانه انگور شیرین به یک خوراکی جدید و در عین حال خوشمزه تبدیل خواهد شد که ميتواند میل فرزندتان به شیرینیجات را کاهش دهد و در عین حال شیرینی آن برای دندانها ضرر کمتری دارد.
بستنی یخی میوهای
به این بستنیهای یخی خوشمزه، شکری افزوده نشده است. کافی است مقداری آب هندوانه، آب هلو، آب سیب یا هر میوه دیگر را بگیرید و به همراه مقداری آب لیمو در قالب مخصوص بستنی بریزید و بگذارید ساعاتی در فریزر بماند.
سیب پخته شده
سیب پخته یکی از بهترین جایگزینهای کیک و سایر شیرینیجات مشابه است. قسمت داخلی چند عدد سیب را خارج کنید و آن را با مقداری عسل به همراه مغزهای مورد علاقه فرزندتان پر کنید. سیبها را در فر قرار دهید و اجازه دهید تا زمانیکه احساس کردید سیبها نرم شدهاند، در حرارت بمانند.