وقتی شير مادر مشكل پيدا ميكند
گرچه عمل تغذیه با شیرمادر امری طبیعی است، ولی برخی اوقات ممکن است در طی آن مشکلاتی پیش آید و اگر به این مشکلات به موقع رسیدگی نشود احتمال دارد که با پیشرفت آن، در تولید شیر و تغذیه شیرخوار اختلالاتی ایجاد گردد بنابراین در صورتی که با مشکلی در مورد شیردهی با نشانههای ذکر شده در زیر مواجه شدید، سریعا با پزشک متخصص کودکان آگاه و معتقد در زمینه تغذیه با شیرمادر و یا مشاورشیردهی و یا مادران داوطلب با تجربه و موفق در شیردهی تماس گرفته وکمک بگیرید.
پس از یک هفته بـعــداز تــولــد، شیرخوارتان کمتر از شش پوشک خیس، ادرار و کمتر از چهار بار مدفوع در روز دارد، ادرارش زرد تیره یا همراه با لکه نارنجی رنگ است یا مدفوع وی به جای این که شل و زرد باشد همچنان تیره است: بنابراین لازم است که تعداد پوشکهای خیس و دفعات مدفوع شیرخوارتان در چند روز اول را یادداشت کنید تا مطمئن شوید که شیرخوارتان از نظر دریافت کافی شیر در چه وضعیتی قرار دارد.
وزن شیرخوارتان در سن 2 هفتگی کمتر از وزن تولدش باشد یا هنوز بعد از اینکه شیرتان جاری شده شروع به وزن گیری به میزان حداقل 150 تا 200 گرم در هفته (متوسط روزانه 20 گرم) را نداشته است. وزن گیری کمتر از مقادیر فوق نشان آن است که شیرخوار، به هر دلیلی شیرکافی دریافت نکرده و وزن گیری ناکافی دارد.
پس از پنج روز از تولد شیرخوار هنوز شیرتان جاری نشده یا در پستانهایتان احساس پری نمی کنید: اگر این چنین تصور میکنید سریعاً شیرخوارتان را برای وزن کردن به نزد پزشک ببرید. این کار دقیق ترین راهی است که میتواند مشخص کند که شیرخوارتان به اندازه کافی شیر میخورد یا خیر. در این موقع ممکن است معاینه پستان لازم باشد
بعد از اینکه شیرتان جاری شده باشد شما بهطور معمول صدای قورت دادن شیر را توسط شیرخوارتان نشنیده و یا مشاهده نمیکنید: ممکن است شیرخوارتان در ابتدای هر وعده شیردهی گهگاهی با هر 6-8 بار مکیدن، شیر را قورت بدهد ولی بهتدریج پس از جاری شدن شیر و با هر 1-2 بار مکیدن، شیر را قورت میدهد، قورت دادن علامت بسیار خوبی است چون شیرخوار واقعا شیر دریافت می کند لذا در صورت عدم وجود قورت دادن پس از پدیده «آمدن شیر» (2-3 روز پس از زایمان) که حجم شیر بیشتر شده است باید سریعاً با مشاور شیردهی تماس بگیرید.
اگر بعد از یک یا دو هفته احساس بازتاب جهش شیر نداشتید: اگرچه ممکن است این پدیده نشانه بروز مشکلی نباشد و درتعدادی از مادران بازتاب جهش شیر دیده نشود ولی میتواند نشانگر تولید کم شیر باشد. از پزشک متخصص کودکتان بخواهید تا شیرخوار را معاینه کرده و روش شیردهی شما را مشاهده کند.
زمان شیرخوردن شیرخوار خیلی کوتاه یا خیلی طولانی است: اگر زمان شیرخوردن در ماههای اول هر بار از حدود 10 دقیقه کوتاه تر باشند ممکن است نشانه عدم دریافت کافی شیر توسط شیرخوار باشد در نتیجه با خالی نشدن کامل شیر از پستان، تحریک تولید شیر نیز کاهش می یابد. از طرف دیگر اگر زمان شیر خوردن عموما طولانیتر از 50 دقیقه باشد ممکن است نشانه دریافت نا کافی شیر به علت مکیدن های غیر مؤثر (غیر تغذیهای) یا به علت تولید شیرکم، باشد که نهایتا شیرخوار وقت بیشتری را در زیر پستان میگذراند.
بیشتر اوقات بعد از شیرخوردن، شیرخوار همچنان گرسنه به نظر میرسد: ممکن است دلیل آن عدم دریافت کافی شیر باشد. با مشاور شیردهی یا پزشک کودکان خود مشورت کنید تا سریعاً شیرخوارتان وزن شود همچنین نحوه گرفتن پستان توسط او و طرز درآغوش گرفتن شیرخوارتان را کنترل نماید.
شیرخوار کوچکتر از 3 ماه به دفعات کمتری شیر میخورد و یا تمام شب را میخوابد: شیردهی مکرر در شبانه روز بخش مهمی از تغذیه با شیرمادر است. شیرخوارشما معمولاً هر 3- 5/1ساعت باید شیر بخورد تا وزن کافی بگیرد لذا ضمن انجام تغذیه مؤثر و مکرر برحسب تقاضای وی اگر شیرخوارتان بیشتر از چهار ساعت در شب میخوابد وی را بیدار نموده و به شیرخوردن ترغیب كنید.
پری و سفتی پستان هایتان بعد از شیردهی کمتر نمی شود: ممکن است شیرخوارتان به اندازه کافی شیر نمی خورد یا مکیدن غیرمؤثر دارد.
چنانچه پستان شما دچار احتقان شدید است: پستان سفت و دردناک میتواند مانع گرفتن صحیح آن توسط شیرخوارتان شود و هر دو از ادامه این کار دلسرد شوید. لازم است با دوشیدن توسط دست یا پمپ الکتریکی شیرتان را بدوشید تا پستانتان کمی نرم شود. احتقان شدید و بهبود نیافته پستان میتواند سبب کاهش تولید شیر شود.
درد شدید نوک پستان سبب اختلال در شیردهی شده است: ممکن است شیرخوارتان به طور صحیح پستان را نمی گیرد. اگر درد شدید یا ترک قابل توجه در نوک پستان دارید که شیردهی را بسیار دردناک میکند با پزشکتان یا مشاور شیردهی مشورت کنید. آنها میتوانند ضمن ارزیابی وضعیت شیردهی، عللی از قبیل وجود عفونت در نوک پستان یا التهاب پستان مانند ماستیت را بررسی کنند و در رفع مشکلات گرفتن پستان توسط شیرخوار، به شما کمک کنند. شاید لازم باشد در ابتدا شیردادن را از پستان طرفی که سالم است و یاکمتر جراحت دارد شروع کنید یاحتی تا زمان بهبودی نوک پستان از شیردوش الکتریکی برای پستان مبتلا استفاده نمایید. مشاور شیردهی یا حتی مادران داوطلب با تجربه وموفق در شیردهی میتوانند در این موارد به شما نشان دهند که چگونه این کار را انجام دهید.