دكتر اكبر كوشانفر؛ متخصص كودكان
یكی از شایعترین اختلالات رفتاری كودكان، بی‌اشتهایی و امتناع از خوردن غذاهای مناسب است كه موجب نگرانی والدین از تغذیه كودكان می‌شود. بارها شاهد بوده‌ایم، كودكی لجباز، مضطرب در مقابل اصرار مادر سر خود را بعد از خوردن یك لقمه غذا برمی‌گرداند چنانچه اصرار شود دهان خود را می‌بندد و اگر اجبار شود همان چند قاشق غذای خورده شده را نیز استفراغ می‌كند مادر اظهار می‌دارد انواع غذاها را امتحان كرده هیچكدام را با میل نمیخورد.
بی‌اشتهایی و تغذیه مناسب در كودكان دلایل و راهكارهای مناسب بسیار دارد آگاهی والدین از تهیه و برخورد مناسب با كودك از مسائل بسیار مهم تغذیه و رشد جسمی و روحی كودك می‌باشد و نكات زیر جهت آگاهی والدین بیان می‌شود.
شیر مادر
بهترین غذای كودك از بدو تولد شیر مادر است قبل از تولد مادر باید آمادگی روحی تغذیه با شیر خود را داشته باشد و نوزاد با اولین تماس با سینه مادر بهترین روابط عاطفی با مادر خود داشته و شیر مادر تا 6 ماهگی بهترین غذا از نظر رشد جسمی و روحی شیرخوار از نظر محتوای انواع احتیاجات شیرخوار مانند مواد پروتئینی، كالری، ویتامین‌ها، ریزمغذی‌ها و مواد ایمنی برای پیش‌گیری از نظر عفونت‌های تنفسی و گوارشی دوران كودكی در شیر مادر می‌باشد و اكثر دانشمندان طی تحقیقاتی به ارزش‌های تغذیه‌ای شیر مادر پی برده و توصیه نموده‌اند.
قطره ویتامین A+D
قطره ویتامین A+D از روز پانزدهم تولد روزانه شروع و از 6 ماهگی قطره مولتی ویتامین محتوی 400 هزار واحد ویتامین D به اضافه 15 قطره آهن فروس سولفات تا 2 سالگی تجویز شود كه میتوان با مختصری آب قند و آب میوه‌جات مخلوط نمائیم.
بخاطر غذا خوردن شیر مادر را از كودك نگیرید
یكی از باورهای غلط مادران گمان میكنند كودكان در سال دوم كه توانائی غذا خوردن پیدا میكنند احتیاج به شیر مادر ندارند در حالی‌كه در سال دوم زندگی كودك همچنان شیر مادر برای او لازم است و اهمیت شیر مادر در زمان ناخوشی كودك بیشتر خودنمائی می‌كند كودك در این زمان بی‌اشتها و تنها به شیر مادر تمایل دارد بخصوص در زمان اسهال و استفراغ هیچ چیز به اندازه شیر مادر برای كودك قابل تحمل نیست.
پستانك
استفاده از بطری و پستانك مانع تغذیه شیرخوار از شیر مادر می‌شود این وسائل از نظر مكیدن با سینه مادر بسیار متفاوت است و برای شیرخوار ایجاد شبهه می‌كند و مانع تغذیه مناسب بوده و در طولانی‌مدت از 2 سالگی به بعد ایجاد تغییرات در فك و دندان‌ها می‌شود.
غذاهای تكمیلی
تا 6 ماهگی شیر مادر بهترین و كامل‌ترین غذا برای شیرخواران است بعد از 6 ماهگی نیازهای غذایی شیرخوار به تنهائی با شیر مادر تأمین نمی‌شود نیاز به غذاهای تكمیلی دارد علاوه بر شیر مادر غذاهای نیمه جامد شروع می‌شود ابتدا با فرنی.
آرد برنج با شیرمادر بعد حریره بادام و با فاصله یك هفته سوپ برنج، هویج فرنگی، سبزیجات و ماهیچه صاف كرده میتوان با كره و روغن اضافه نمود از 9 ماهگی به بعد بعنوان دسر ماست، حبوبات مانند عدس، ماش و آب‌میوه اضافه نمود بهتر است بین اضافه كردن غذاهای مختلف حدود یك هفته فاصله‌گذاری شود تا چنانچه كودك حساسیت داشته مشخص شود تنوع در وعده‌ه غذاهای برای كودك رعایت شود.
سنجش رشد كودك با معیار پایش رشد
رشد طبیعی كودك حاصل تغذیه است و تغذیه كودك را میتوان با منحنی پایش رشد كودك سنجید بنابراین پائین بودن وزن كودك از روی نمودار رشد مشخص می‌شود نباید صرفاً به دلیل غذا نخوردن كودك نگران توقف رشد او شد اگر منحنی رشد بالا رونده معیار باشد اطمینان حاصل می‌شود كه تغذیه كودك به خوبی انجام شده است.
اشتها، گرسنگی، سیری
اشتها، گرسنگی، سیری یك پدیده طبیعی است سعی شود وقتی كودك سرحال و گرسنه است به او غذا داده شود یكی از دلائل كم اشتهائی كودك، خستگی و خواب‌آلودگی است بهتر است غذای روزانه كودك در زمان معین و بعد از خواب نیم‌روزی داده شود وقت كافی برای صرف غذا در نظر گرفته شود و از شتاب و عجله هنگام غذاخوردن پرهیز كنید كودك نوپا 5-6 دقیقه نشستن را تحمل می‌كند چنانچه قبل از اتمام غذا سفره را ترك كند مطمئن باشید پس از برخاستن و ترك سفره دوباره برمی‌گردد.
رفتار والدین
یكی از مسائل مهمی كه والدین در تغذیه كودك خود چندان موفق نیستند رفتارهای ضد و نقیض و شرایط روحی روانی پدر و مادر است و گاه به دلیل تسلیم شدن در مقابل گریه‌های كودك است یا در مقابل گریه و فریاد برای كودك شكلات می‌خرند در واقع كودك گریه را برای ابزاری برای مقاصد خود انتخاب می‌كند یا پدر و مادر در برابر پرتاب قاشق غذا ابتدا به كودك می‌خندند و در صورت ادامه او را تنبیه میكنند كودك دچار سردرگمی فكری می‌شود در اینصورت توصیه می‌شود صبور باشیم
حس استقلال و انتخاب غذا
كودك حق انتخاب غذا دارد هنگام غذاخوردن ظرف مخصوص و با قاشق بدهید اگر با دقت غذا نمیخورد توقع نداشته باشید آداب غذا خوردن را رعایت كند مدام به او تذكر ندهید اگر غذای جدید را نمیخورد اصرار نكنید همان غذا را به اشكال دیگر بدهید یا آن را جایگزین كنید به ذائقه او احترام بگذارید...
برای خواندن بخش دوم -راهكارهای مناسب تغذيه‌ای برای كودكان- اینجا کلیک کنید.
