سالومه آرمین؛ كارشناس ارشد علوم تغذیه
مقدمه
اگر فرزند شما اضافه وزن دارد یا در خطر آن قرار دارد، ممكن است از خود بپرسید «برای كمك به او چه كاری می‌توانم انجام دهم؟» چنانچه نگران وزن فرزند خود هستید، اولین قدم مشورت با متخصص كودكان، پزشك خانواده یا متخصص رژیم درمانی است. توصیه‌های این راهنما با هدف وزن سالم برای كودكان گروه سنی 4 تا 12 سال می‌باشد.
راهنمای تغذیه و فعالیت برای والدین
انجمن رژیم‌شناسان آمریكا (ADA)، با توجه به افزایش اضافه وزن و چاقی خصوصا در كودكان كه سبب به خطر انداختن سلامتی، طول عمر و كیفیت زندگی برای میلیون‌ها خانواده می‌گردد، نیروی بسیاری را برای تهیه برنامه‌ها، مشاركت و نوآوری‌های آموزشی به منظور كمك به كودكان جهت كسب و حفظ وزن سالم اختصاص داده است.
اعضای این انجمن اصول علمی پیچیده تغذیه‌ای را به طور ساده تبدیل به ایده‌های مفید غذایی كرده و برای سبك زندگی سالم در اختیار همگان قرار می‌دهند. این مقاله راهنمایی براساس دسته‌ای از مدارك علمی حاصل از مشاهدات متخصصین تغذیه و سلامتی كودكان جهت تنظیم و تامین اهداف مراقبت از وزن است. رئیس انجمن مزبور این راهنمایی‌ها را ابزار مهم جدیدی برای كمك به والدین و كودكان در حصول نتایج موفقیت‌آمیز شناخته است.
تمام افراد خانواده را مشاركت دهید
خانواده قسمت مهمی از زندگی هر كودك است و اغلب مهم‌ترین عامل در كمك رساندن به او جهت ایجاد تغییرات سلامتی‌بخش می‌باشد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند كودكان در صورتی كه عادات «سالم غذاخوردن» و «فعال بودن» را در دیگر افراد خانواده خود ببینند، بیشتر به انجام آن‌ها تمایل می‌یابند. به همین دلیل است كه مشاركت دادن همه افراد خانواده در سالم غذا خوردن و فعالیت جسمانی اهمیت دارد، بنابراین:
فرزندتان احساس تنهایی یا تنبیه به خاطر داشتن اضافه وزن نمی‌كند.
فرزندتان از الگوهای مفید و مناسب پیروی خواهد كرد.
سالم غذا خوردن و فعالیت جسمانی برای او جالب‌تر خواهد بود.
همه خانواده از فواید غذاخوردن صحیح و افزایش فعالیت بهره‌مند خواهند شد.
همه دارای انگیزه و تداوم عمل خواهند شد.
به سوالات زیر پاسخ دهید تا مشخص شود خانواده شما در چه قسمت‌هایی از زندگی بهتر است تغییراتی ایجاد نماید
آزمون عادات خوب سوال (آیا شما و خانواده‌تان ...) بله خیر گاهی‌اوقات
برای وعده‌های غذایی در منزل برنامه زمانی منظم دارید؟
حداقل یك بار در روز با هم غذا میل می‌كنید؟
برای میان وعده‌ها برنامه‌ریزی دارید؟
اندازه وعده‌ها را براساس نیاز هر فرد در نظر می‌گیرید؟
روزانه سه وعده غذا می‌خورید؟
سعی می‌كنید زمان صرف غذا لذت‌بخش باشد؟
برای هر نفر به اندازه‌ای غذا سرو می‌كنید كه از مجبور نمودن آن‌ها برای خوردن غذای باقیمانده در بشقابشان پرهیز كنید؟
زمان صرف وعده‌ها را بیش از پانزده دقیقه قرار می‌دهید؟
فقط در مكان‌های معینی از منزل غذا می‌خورید؟
از به كار بردن غذا به عنوان «جایزه» یا «تنبیه» پرهیز می‌كنید؟
یك یا دو بار در هفته در كنار هم فعالیت بدنی انجام می‌دهید؟
«بله» = 2 امتیاز «گاهی اوقات» = 1 امتیاز «خیر» = صفر امتیاز
تفسیر امتیاز نهایی
20 تا 22 امتیاز: خانواده شما در مسیر خوبی قرار دارد. از این راهنما برای ایده‌های دیگر عادات غذایی خوب و فعالیت جسمانی استفاده كنید.
13 تا 19 امتیاز: خانواده شما به خوبی عمل می‌كند اما می‌توانید روی مواردی كه پاسخ «خیر» یا «گاهی اوقات» داده‌اید بیشتر كار كنید.
12 یا كمتر امتیاز: این راهنما باید در تلاش برای كمك به فرزندتان جهت رسیدن به وزن سالم خیلی مفید واقع شود.
اهداف سالم و واقع‌گرایانه ترتیب دهید
در صورت ایجاد تغییرات قدم به قدم و تعیین اهداف واقعی، احتمال موفقیت شما در رسیدن به آن‌ها بیشتر خواهد بود. بهترین كار، تعیین اهداف برای سالم غذا خوردن و فعالیت جسمانی از نوعی است كه برای تمام افراد خانواده قابل استفاده باشد. به خاطر داشته باشید كه تغییر، نیاز به زمان دارد. حتی بعد از وارد نمودن عادات غذایی خوب و فعالیت بدنی در برنامه معمول خانواده، تغییر در وزن كودك زمان خواهد برد.
برخی نكات برای هدف‌گذاری
در مورد دو یا سه تغییر خاص كوچك در غذا خوردن یا فعالیت بدنی، در یك زمان تصمیم بگیرید. اهداف هفتگی خانواده خود را بنویسید و روزانه پیشرفت خانواده را پیگیری كنید. نوشتن اهداف خود و مرور مجدد و چندباره آن‌ها به تداوم عمل خانواده كمك خواهد كرد. داشتن یك جدول روزانه غذا و فعالیت، راه خوبی برای دنبال كردن اهداف سالم غذاخوردن و فعالیت بدنی است.
سعی كنید هر روز هر چه را كه فرزند شما می‌خورد و می‌نوشد و مدت زمانی كه برای انجام فعالیت بدنی می‌گذارد یادداشت كنید. اگر فرزندتان به اندازه كافی بزرگ باشد، می‌تواند جدول را با خود داشته باشد. به جای شكست‌ها، به انجام فعالیت تمركز كنید. كمال‌گرا نباشید. اگر هدف، پیاده‌روی خانواده 5 روز در هفته است و یك روز را از دست داده‌اید، قابل قبول است.
آن چه مهم است ایجاد یك تغییر سالم توسط شماست. هنگامی كه خانواده شما یك تغییر سالم را تبدیل به یك عادت نمود، زمان پاداش دادن فرا رسیده است. به خودتان یك فعالیت بدنی جذاب مانند بولینگ، اسكیت، گلف یا قایق‌سواری هدیه بدهید.
