سالومه آرمین؛ كارشناس ارشد علوم تغذیه
نشانه‌های تكاملی
تاكنون كودك شما یك «حرفه‌ای» در خوردن شیر مادر یا شیر خشك نوزادان بوده است! اما چگونه بدانید كه چه موقع او آماده شروع خوردن غذاهای جامد است؟ در مجموع افزودن غذاهای پوره شده و غلات مخصوص نوزاد به غذای او نه تنها تامین كننده مواد مغذی خواهد بود، بلكه وی را در تماس با طعم و بافت قرار داده و برای آموختن مهارت‌های غذا خوردن به او ضروری است. بنابراین چگونه بفهمید كه او چه موقع آماده است؟
معمولا در حدود اواسط سال اول، شما نشانه‌هایی دال بر این كه او آماده خوردن غذاهای جامد است خواهید دید. اما به خاطر داشته باشید كه هر كودكی ویژگی‌های فردی خود را دارد؛ كودك شما با سرعت مختص خود تكامل خواهد یافت. در این مورد با متخصص اطفال مشورت كنید. كودك شما اگر همه كارهای زیر را انجام دهد، میتواند آماده خوردن غذاهای جامد باشد:
با كمك یا حمایت دیگران می‌نشیند
وزن تولدش دو برابر شده و بیشتر از 6/5 كیلوگرم وزن گرفته است. بعد از 10-8 بار خوردن شیر مادر یا شیرخشك در روز، باز گرسنه است.
چگونه تغذیه كنیم؟
شیر مادر كامل‌ترین غذای طبیعت است. این بهترین انتخاب برای كودك شماست و باید تا جایی كه می‌توانید او را با شیر خود تغذیه كنید تا بهترین شروع زندگی را به كودك خود داده باشید. شیر مادر، دفاعی طبیعی در مقابل آلرژی و عفونت در اختیار نوزاد قرار می‌دهد، دارای چربی مورد نیاز جهت تكامل مطلوب مغزی بوده و میتواند خطر چاقی را كاهش دهد.
شیر مادر به علاوه كودك را در معرض انواع طعم غذاهایی كه شما می‌خورید قرار می‌دهد چرا كه این طعم‌ها به شیر منتقل می‌شود. این امر نه تنها به كودك سریعاً در مورد غذاهایی كه خانواده از آن لذت می‌برد آموزش می‌دهد؛ بلكه باعث افزایش احتمال پذیرش غذاهای جدیدی می‌شود كه در زمان شروع خوردن غذاهای پوره به او می‌دهید. اگر تصمیم به دادن شیر خشك نوزاد دارید، دقت كنید نوعی را انتخاب كنید كه با آهن غنی شده و نیازهای تغذیه‌ای او را تامین نماید.
دادن غذاهای جدید به كودك برای اطمینان از دریافت مواد مغذی حیاتی
در حدود اواسط سال اول زندگی همه كودكان نیاز به شروع خوردن غذاهای جامد برای شناختن طعم، بافت و چگونگی غذا خوردن دارند. به علاوه كودكانی كه با شیر مادر تغذیه می‌شوند، برای تكمیل شیر مادر نیاز به تامین مواد مغذی خاصی از طریق غذا دارند. به طور خاص، آهن و روی مواد مغذی هستند كه در رژیم غذایی بچه‌هایی كه فقط شیر مادر می‌خورند، محدود می‌شوند.
كلسیم
كلسیم به كودكتان در ساختن استخوان و دندان محكم كمك می‌كند. این ماده نه تنها در طول این دوره رشد استخوانی سریع مهم است بلكه در سراسر دوره زندگی اهمیت دارد. اگر به نوزاد خود شیر مادر یا شیرخشك نوزاد می‌دهید، احتمالا مقدار كافی كلسیم را دریافت می‌كند.
ویتامین D
ویتامین D باعث افزایش جذب كلسیم كودكتان می‌شود؛ ویتامین D به طور طبیعی با قرار گرفتن در معرض نور خورشید ساخته می‌شود، اما به منظور پیشگیری از بروز سرطان پوست، امروزه در مورد كاهش تماس با نور خورشید هشدار داده می‌شود. حفاظت توسط ضدآفتاب و لباس پوشیدن در مقابل اثرات مضر خورشید امكانپذیر است، اما در مقابل باعث پیشگیری از تشكیل ویتامین D می‌شود.
انجمن اطفال آمریكا مصرف روزانه مكمل ویتامین D را برای كودكانی كه منحصرا با شیر مادر تغذیه می‌شوند و كودكان كمتر از 8 كیلوگرم مصرف‌كننده شیر خشك نوزاد، توصیه می‌كند. حتما در مورد مصرف ویتامین D با متخصص اطفال مشورت كنید.
آهن و روی
آهن و روی برای تكامل مغزی و رشد بدنی سالم كودك شما ضروری هستند و روی به علاوه برای تكامل سیستم دفاعی سالم نقش كمكی ایفا می‌كند؛ بنابراین چگونه این مواد مغذی مهم را به او می‌دهید؟
شیر خود را با دادن غذاهایی مثل غلات نوزاد غنی شده با آهن یا پوره گوشت تكمیل و منابع غذایی حاوی آهن دریافتی كودك را با ویتامین C تقویت كنید. ویتامین C به جذب بهتر آهن كمك می‌كند. بنابراین منابع سرشار از این ویتامین مانند میوه و سبزیجات را به كودك بدهید. تركیبی از غلات نوزاد غنی شده با آهن و پوره میوه‌جات سرشار از ویتامین C را امتحان كنید.
راهنمای قدم به قدم برای اولین غذای جامد كودك
با غلات شروع كنید
برای داشتن یك غلظت خیلی كم، 1 قاشق غذاخوری آرد شده دانه یك نوع غله با بافتی نرم را با حدود 4 قاشق غذاخوری شیر مادر یا شیر خشك نوزاد با آب مخلوط كرده و شروع كنید. با بزرگتر شدن نوزاد، برای داشتن بافت غلیظ‌تر، مقدار مایع را كم كنید. با استفاده از یك قاشق، غلات را روی لب‌های او بگذارید (نه داخل دهانش) تا بتواند از مهارت مكیدن خود استفاده كند.
سپس نوبت غذاهای پوره است. برای شروع از یك نوع ماده غذایی استفاده كنید همانند غلات، برای معرفی هر طعم جدید، 4-2 روز فاصله بگذارید. ترتیب مصرف میوه و سبزیجات اهمیتی ندارد. بعد از این كه كودك شما میوه و سبزیجات را به صورت تكی امتحان نمود، می‌توانید سراغ انواع تركیبی بروید. گوشت منبع مهمی از آهن و روی بوده و برای افزودن به برنامه غذایی كودك مناسب است.
