تحریریه ماهنامه دنیای تغذیه
یک برنامه غذایی کامل و مغذی هنگامی است که بچه‌ها:
انرژی زیاد داشته باشد.
احساس سرخوشی و چالاکی کنند.
در مدرسه تمرکز کافی داشته باشند.
کمتر مریض شوند.
پوستی شفاف، چشمانی درخشان و موهایی براق داشته باشند.
تغییر و اصلاح عادات غذایی در بچه‌ها نه تنها باعث تضمین سلامتی آنها می‌شود، بلکه بر اخلاق، رفتار و تمرکزشان در مدرسه نیز تاثیر می‌گذارد. مدارسی که به تغذیه دانش‌آموزان اهمیت می‌دهند شاهد رشد بهتر آنان از لحاظ جسمی و روحی و نیز موفقیت‌های پیاپی درسی‌شان خواهند بود. تحقیقی در دانشگاه آکسفورد نشان داد که برنامه غذایی مناسب می‌تواند در پیشگیری از برخی بیماری‌ها مانند بیش فعالی، نارساخوانی(اختلال در درک نوشته‌ها)، اوتیسم (اختلال رشدی در مغز) و بعضی مشکلات روحی- روانی مانند استرس و افسردگی نقش حایز اهمیتی داشته باشد.
هرچه از سنین پایین‌تر عادات درست غذا خوردن و تمرینات ورزشی به کودک آموزش داده شود بهتر است. برخورداری از برنامه ای کامل و مغذی در این سنین به منزله سلامت او در سالهای آینده است. اضافه وزن در دوران نوجوانی احتمال 70 درصد اضافه وزن در بزرگسالی را به همراه دارد.
شما الگوی او هستید!
فرزندان عادات غذایی و ورزش کردن را از والدین می‌آموزند. تحقیقی در آمریکا نشان داد والدینی که بر برنامه غذایی فرزندانشان نظارت ندارند، اغلب فرزندانی چاق و یا با اضافه وزن دارند. وزیر بهداشت انگلیس در گزارش سالانه خود در سال 2002 اعلام کرد که چاقی بچه‌ها بزرگ‌ترین معضل جامعه امروز است.
بچه‌ها دوست دارند هر کاری شما میکنید انجام دهند. پس اگر شما الگوی خوبی برای آنها باشید آنها تشویق به انجام کارها و عادات خوب می‌شوند. نتایج تحقیقی که در سال 2004 در دانشگاه لندن انجام شد نشان داد هر چه والدین تغذیه بهتری داشته باشند و از میوه‌ها و سبزیجات بیشتری استفاده کنند، بچه‌ها نیز سالم‌تر و بشاش‌تر خواهند بود، ولی اگر بچه‌ها بیشتر غذاهای پرچرب، شور و شیرینی جات مصرف کنند، در آینده نیز ذائقه شان گرایش بیشتری به مصرف آنها خواهد داشت و حتی اگر غذاهای تازه‌تر، میوه‌ها و سبزیجات خوش عطر و طعم هم به آنها بدهید، باز تمایل به سمت همان غذاهای عادت کرده دارند و دیگر شما نمی‌توانید آنان را برای این انتخابشان سرزنش کنید.
البته گفتنی است که متقاعد کردن بچه‌ها برای اجتناب از خوردن این چیزها اصلا کار راحتی نیست، ولی شما باید تمام سعی خود را در این باره انجام دهید. یعنی تلاش کنید تا 80 درصد از برنامه غذایی کودکتان را کنترل کرده و تا 20 درصد آنها را در خوردن چیزهای مورد علاقه شان آزاد بگذارید.
بچه‌ها چه می‌خورند؟
خوردن تنقلات عادتی است که اغلب بچه‌ها در طی روز به آن دچار هستند. طبق یافته‌های مجمع پزشکی انگلیس در سال 2001، یک چهارم بچه‌های انگلیسی قبل از رفتن به مدرسه صبحانه‌ای شامل چیپس و شیرینی جات می‌خورند و از هر 5 نوجوان بین 11 تا 16 سال انگلیسی یک نفر اصلا صبحانه نمی خورد.
سازمان غذایی انگلیس در سال 2000 در تحقیقی نشان داد که صبحانه اغلب بچه‌های مدرسه ای بین سنین 4 تا 18 سال شامل نان سفید، چیپس، بیسکویت، سیب زمینی و شکلات است و کمتر از نیمی از بچه‌ها تمایل به خوردن سبزیجات تازه دارند. این تحقیق که به نوبه خود یکی از بزرگ‌ترین تحقیقات انجام شده بود، پس از بررسی برنامه غذایی 1701 کودک به مدت هفت سال اعلام کرد که:
بچه‌ها فقط روزانه 2 نوبت میوه و یا سبزیجات می‌خورند (خوردن روزانه 5 نوبت آن توصیه می‌شود).
یک کودک از هر 5 کودک اصلا میوه نمی‌خورد.
بیش از 90 درصد بچه‌ها چربی‌های اشباع شده می‌خورند.
اکثر بچه‌ها روزانه 2 مرتبه بیشترین مقدار نمک را مصرف می‌کنند.
نیمی از دختران بین سنین 11 تا 18 سال کمبود شدید آهن و منیزیم دارند.
مصرف شیرینی جات در کودکان بیش از مقدار توصیه شده می‌باشد.
و متاسفانه این عادات نامناسب تغذیه‌ای همراه با بی‌تحرکی، نشستن طولانی مدت در جلوی تلویزیون و بازی‌های کامپیوتری و استفاده همیشگی از ماشین می‌باشد که شروعی است برای مشکلات جدی در آینده كه نتیجه دریافت کالری بیش از حد و بی‌تحرکی، همین چاقی‌های رو به افزایش است.
چرا باید برنامه غذایی بچه‌ها را تغییر داد؟
اگر بچه‌ها از همین سنین کم عادات غذایی درست و برنامه ورزشی مناسبی داشته باشند، احتمال سلامتی و تندرستی آنها در آینده افزایش می‌یابد. بچه‌هایی که سبزیجات و میوه‌های تازه مصرف می‌کنند و فعالیت نیز دارند (تا مدرسه‌شان هم پیاده می‌روند)، در آینده خوردن غذاهای سالم و تحرک داشتن بخش جداناپذیری از زندگی‌شان خواهد شد. به همین ترتیب کسانی که عادت به مصرف غذاهای پرچرب و پرکالری دارند و ساعت‌ها را پای تلویزیون و بازی‌های کامپیوتری می‌گذرانند سالهای آینده زندگی آنها هم به همین نحو بوده و دچار مشکلات فراوان خواهند شد.
حال، نکته مهم اینجاست که ریشه اکثر بیماری‌های بزرگسالان مانند گرفتگی عروق، ناراحتی‌های قلبی و دیابت در همان سالهای کودکی است. در بچه‌های 10 سالهای که اضافه وزن دارند، می‌توان گرفتگی شریان‌ها و فشارخون بالا را پیش‌بینی کرد، و اما خبر خوب این است که اگر اکنون تصمیم به تغییر رژیم غذایی فرزندانتان گرفته‌اید و آنها را تشویق به فعالیت‌های گوناگون میکنید، می‌توانید از بروز برخی بیماری‌ها در آینده پیشگیری نمایید.
یک رژیم متعادل چیست؟
برنامه غذایی متعادل به معنی خوردن انواع مختلفی از غذاهاست. رژیم غذایی فرزندتان باید تمام مواد مغذی لازم برای یک رشد خوب و سالم را تامین کند. یک برنامه غذایی کامل شامل میزان مناسبی از پروتئین، کربوهیدرات، چربی، ویتامین‌ها و مواد معدنی است.
